• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حق (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حق، یکی از اوصاف قرآن است. از جمله اسامی و صفات قرآن «حق» و «حق الیقین» است «حق» به معنای ثابت و درست و مطابق با واقع است.



حق، نقیض باطل و به معنای وجوب و ثبوت و در اصل به معنای مطابقت و موافقت است.


و در موارد مختلف به کار می‌رود: ۱. ایجاد کننده چیزی بر اساس حکمت ؛ ۲. شیء ایجاد شده بر اساس حکمت؛ ۳. اعتقاد به چیزی آن گونه که هست؛ ۴. فعل و سخنی که به اندازه و به موقع باشد. در این مدخل، هر سه معنای اخیر مورد نظر بوده که از واژه «حق»، « الحاد »، «یلحدون»، «تعدلوا» و... استفاده شده است.


واژه «حق» در ۳۶ مورد بر قرآن اطلاق شده است؛ مانند: (فاما الذین آمنوا فیعلمون انه الحق من ربهم) (بقره، ۲۶) (یونس، ۱۰۸؛ بقره، ۹۱، ۱۴۴، ۱۴۹؛ آل عمران، ۶۰؛ نساء، ۱۷۰؛ مائده، ۸۴؛ انعام، ۵ و ۶۶؛ هود، ۱۷و۲۰؛ رعد، ۱و۱۹؛ کهف، ۲۹)
در هفت مورد نیز احتمالا منظور از «حق» قرآن است: مائده: ۴۸و۸۳؛
همچنین مراد از کلمه «حق الیقین» در آیات ۵۱ سوره حاقه و ۹۵ سوره واقعه «قرآن» است.


بنا به ملاحظات ذیل، کلمه حق بر قرآن اطلاق شده است: ۱. حقایقی که قرآن از آن‌ها حکایت می‌کند؛ ۲. درست بودن ادعای قرآن به این که از طرف خداوند است؛ ۳. حقانیت و تطابق قرآن با نشانه‌هایی که در کتاب‌های آسمانی پیشین درباره آن آمده است.
[۲۶] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، - ۵۰۲ق، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۲۴.
[۲۷] مصباح، محمد تقی، ۱۳۱۳ -، قرآن شناسی، ج۱، ص۳۶.
[۲۸] شریفی، محمدحسین، شناخت نامهای قرآن، ص۵۳.
[۲۹] محمودی، مجتبی، قرآن درقرآن، ص۱۹۱.
[۳۰] رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۳۱.
[۳۱] جلالی نائینی، محمد رضا، ۱۲۹۱ - ۱۳۸۹، تاریخ جمع قرآن، ص۱۱.



ابلاغ حق، اثبات حق، اختلاف در حق، استهزای حق، اظهار حق، اعراض از حق، اعراض‌کنندگان از حق، التقاط حق به باطل، الهام حق، انتخاب حق، انحراف از حق، انکار حق، اهمیت حق، ایمان به حق، بشارت حق، بیان حق، پیام حق، پیروزی حق، پیروی از حق، ترویج حق، تشبیه حق، تکذیب حق، تلاوت به حق، جدال در حق، جهل به حق، حق در تبلیغ.



۱. لسان العرب، ابن منظور، ج۱۰، ص۴۹.    
۲. مفردات، راغب اصفهانی، ج۱، ص۱۲۵.    
۳. بقره/سوره۲، آیه۲۶.    
۴. یونس/سوره۱۰، آیه۱۰۸.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۹۱، ۱۴۴، ۱۴۹.    
۶. آل عمران/سوره۳، آیه۶۰.    
۷. نساء/سوره۴، آیه۱۷۰.    
۸. مائده/سوره۵، آیه۸۴.    
۹. انعام/سوره۶، آیه۵ و ۶۶.    
۱۰. هود/سوره۱۱، آیه۱۷و۲۰.    
۱۱. رعد/سوره۱۳، آیه۱و۱۹.    
۱۲. کهف/سوره۱۸، آیه۲۹.    
۱۳. انعام/سوره۶، آیه۵۷.    
۱۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۱.    
۱۵. سبا/سوره۳۴، آیه۴۹.    
۱۶. فصلت/سوره۴۱، آیه۵۳.    
۱۷. زخرف/سوره۴۳، آیه۷۸..    
۱۸. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۱۹. مائده/سوره۵، آیه۸۳.    
۲۰. انعام/سوره۶، آیه۵۷.    
۲۱. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۱.    
۲۲. سبا/سوره۳۴، آیه۴۹.    
۲۳. فصلت/سوره۴۱، آیه۵۳.    
۲۴. زخرف/سوره۴۳، آیه۷۸.    
۲۵. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۸۰.    
۲۶. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، - ۵۰۲ق، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۲۴.
۲۷. مصباح، محمد تقی، ۱۳۱۳ -، قرآن شناسی، ج۱، ص۳۶.
۲۸. شریفی، محمدحسین، شناخت نامهای قرآن، ص۵۳.
۲۹. محمودی، مجتبی، قرآن درقرآن، ص۱۹۱.
۳۰. رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۳۱.
۳۱. جلالی نائینی، محمد رضا، ۱۲۹۱ - ۱۳۸۹، تاریخ جمع قرآن، ص۱۱.



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حق».    
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «حق (قرآن)».    



جعبه ابزار