• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حق تولیت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حق تولیت‏ یکی ازعناوینی است که در باب وقف و ارث بحث شده است.




حق تولیت به حق سرپرستی و مدیریت مال وقفی رامی گویند.حق تولیت در اصل از آنِ واقف است و او مى‏ تواند آن را براى دیگرى قرار دهد.
[۱] تذكرة الفقهاء ج ۲،ص۴۴۱.




برخى، حق تولیت را از مصادیق حق به معناى خاص آن برشمرده و آن را از حقوق ى دانسته‏ اند كه از راه ارث یا غیر آن قابل نقل و انتقال به دیگرى نیست
[۴] الرسائل الاحمدیةج۳،ص ۳۷

و به همین جهت (عدم قابلیت براى نقل و انتقال) برخى، آن را از احکام دانسته‏ اند؛ چه اینكه حكم ذاتاً قابل نقل و انتقال نیست.
برخى گفته‏ اند: حق تولیت اگر از جانب حاکم شرع به كسى داده شود، قابل سقوط- به معناى رفع ید از آن- است و اگر از جانب واقف داده شود، قابل سقوط نیست.برخى دیگر گفته‏ اند: در صورت واگذارى آن از جانب حاکم شرع، اگر پذیرش آن بر فرد واجب باشد باید آن را بپذیرد و خود دارى از آن جایز نیست، اما اگر قبول واجب نباشد، پس از قبول نیز مى ‏تواند از آن رفع ید كند. و چنانچه واقف ضمن عقد وقف، حق تولیت را به یكى از موقوف علیهم واگذار كند، رد آن و رفع ید جایز نیست، مانند اینكه مالى را بر اشخاص و اعقاب آنها وقف كند و ضمن وقف، تولیت را به یكى از آنان بدهد و او بپذیرد. و اگر براى اجنبی قرار دهد، رد جایز است، هرچند بعد از قبول باشد.
[۷] حاشیه بر رساله ارث ص۲۹-۳۰




 
۱. تذكرة الفقهاء ج ۲،ص۴۴۱.
۲. کتاب المکاسب ج۶،ص۱۱۰    
۳. حاشیة کتاب المکاسب (اصفهانی)ج۵،ص۲۳۸    
۴. الرسائل الاحمدیةج۳،ص ۳۷
۵. بلغة الفقیه ج۱،ص۳۸    
۶. الفوائد العلیةج۱ص۱۱۴    
۷. حاشیه بر رساله ارث ص۲۹-۳۰

منبع جمعي از پژوهشگران زير نظر سيد محمود هاشمي شاهرودي فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج‏۳، ص ۳۳۴




جعبه ابزار