• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حکم اضلال (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ضلالت و اضلال در اصطلاح عبارت از گرفتن نعمت توفیق و رها ساختن انسان به حال خود است که نتیجه اش گمراه شدن و سرگردان ماندن در طریق هدایت است، اضلال در قرآن ، اجبار به انتخاب راه نادرست نیست، بلکه به گواهى آیات متعددى از خود قرآن کریم " اضلال " به معناى از بین بردن زمینه هاى مساعد است بدون این که جنبه اجبارى به خود بگیرد، یا بر هم زدن اسباب که سلب توفیق مى نامند نتیجه اعمال خود انسان ها است .



اضلال مردم از راه خدا، حرام است: «ومن الناس من یجـدل فی الله بغیر علم... • ثانی عطفه لیضل عن سبیل الله له فی الدنیا خزی ونذیقه یوم القیـمة عذاب الحریق؛ و گروهی از مردم درباره خدا بدون هیچ دانش ...به مجادله برمی خیزند• آنها با تکبر و بی اعتنائی (نسبت به سخنان الهی) می‌خواهند مردم را از راه خدا گمراه سازند، برای آنها در دنیا رسوائی است، و در قیامت عذاب سوزنده به آنها می‌چشانیم.»

۱.۱ - ثانی عطفه

جمعی از مفسران فرق این دو گروه را در این دانسته‌اند که آیه اول ناظر به حال پیروان گمراه و بی خبر است در حالی که آیه دوم ناظر به رهبران این گروه گمراه می‌باشد، جمله «لیضل عن سبیل الله» نشان می‌دهد که برنامه این گروه اضلال و گمراه ساختن دیگران است و قرینه روشنی بر این تفاوت محسوب می‌شود، در حقیقت بحث و جدال علمی در صورتی می‌تواند ثمر بخش باشد که متکی به یکی از این دلائل گردد، دلیل عقل یا کتاب، یا سنت، سپس در یک عبارت کوتاه و پر معنی به یکی از علل انحراف و گمراهی این رهبران ضلالت پرداخته می‌گوید: «آنها با تکبر و بی اعتنائی نسبت به سخنان الهی و دلائل روشن عقلی می‌خواهند مردم را از راه خدا گمراه سازند.»
ثانی از ماده ثنی به معنی پیچیدن است و عطف به معنی پهلو است، و پیچیدن پهلو کنایه از بی اعتنائی و اعراض از چیزی است، جمله «لیضل» ممکن است هدف این اعراض و رویگردانی باشد، یعنی آنها برای گمراه ساختن مردم آیات و هدایتهای الهی را به هیچ می‌گیرند، و ممکن است نتیجه آن گردد، یعنی محصول بی اعتنائی آنها این است که مردم را از راه حق باز می‌دارند، به هر حال، سپس کیفر شدید آنها را در دنیا و آخرت به این صورت تشریح می‌کند: «بهره آنها در این دنیا رسوائی و بدبختی است، و در قیامت عذاب سوزنده را به آنها می‌چشانیم.»


۱. حج/سوره۲۲، آیه۸.    
۲. حج/سوره۲۲، آیه۹.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۲۹.    
۴. طباطبائی، سید محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۹۳.    
۵. فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۳، ص۳۶۵.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۱۳۰.    
۷. حویزی، عبدعلی بن جمعه، نور الثقلین، ج۳، ص۴۷۲- ۴۷۳.    
۸. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۶، ص۱۲.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم اضلال».    



جعبه ابزار