خیار ما یفسد من یومه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خیار ثابت در
کالایی که زود
فاسد می‌شود را خیار مایَفسُدُ مِن یَوْمِهِ گویند. از آن در باب
تجارت سخن گفته‌اند.
هرگاه کسی کالایی بفروشد که بیشتر از یک
شبانه‌روز نمی‌ماند و فاسد می‌شود، مانند
سبزی و برخی
میوه‌ها، در صورتی که
خریدار آن را تحویل نگرفته و بهای آن را نپرداخته باشد،
فروشنده تا شب
صبر می‌کند و با داخل شدن
شب،
حق خیار پیدا می‌کند و می‌تواند
معامله را برهم زند. مراد از «
یوم» یک شبانه روز است نه
روز به تنهایی.
خیار یاد شده از مصادیق
خیار تأخیر است و
احکام آن را دارد.
برخی گفته‌اند: خیار ما یَفسُدُ من یومه در هر کالای زود فاسد شدنی، حتی در کمتر از نصف روز یا بیشتر از یک شبانه روز، از زمان خوف
فساد، برای فروشنده ثابت می‌شود و خصوصیتی برای فاسد شدنی در یک شبانه روز نیست.
مراد از فساد، فساد حقیقی، یعنی از بین رفتن نیست، بلکه مراد دگرگون شدن
عین و
نقصان وصف، همچون تغییر
رنگ و
طعم میوه و سبزی است.
مشهور فقها قائل به ثبوت خیار در فرض یاد شده‌اند؛
لیکن برخی قائل‌اند با داخل شدن شب معامله
باطل می‌شود نه آنکه فروشنده حقّ خیار پیدا می‌کند.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۵۵۶.
