• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سازمان مجاهدین‌ خلق‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سازمان مجاهدین خلق، سازمان سیاسی اسلام‌گرا و چپ‌گرایی با ساختار شبه‌نظامی و تغییر ایدئولوژی به مارکسیست، علیه نظام حکومت اسلامی، قیام مسلحانه انجام داد.



سازمان مجاهدین خلق در سال ۱۳۴۴ ه‌.ش، توسط چهار تن از طرفداران جبهه ملی و نهضت آزادی به نام‌های محمد حنیف‌نژاد، علی اصغر بدیع زادگان، عبدالرضا نیک‌بین و سعید محسن تشکیل شد. مدتی بعد افراد دیگری مانند مسعود رجوی و رضا رضایی نیز به عضویت کمیتۀ مرکزی آن درآمدند.
[۱] نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیست و پنج سالۀ ایران، ج۱، ص۳۹۳ – ۳۹۹.



این سازمان در چند مرحله از دوران پیدایش خود فعالیت‌هایی انجام داده است که عبارتند از:

۲.۱ - دوران آمادگی

۱. تهیه و تدوین تشکیلات و برنامه‌ریزی‌های سازمان؛ (تشکیل –۱۳۵۰)
۲. جذب افراد جوان، تحصیل‌کرده و مذهبی؛
۳. اجرای آموزش‌های عقیدتی، سیاسی؛ براساس کتاب‌های آیت‌الله طالقانی، مهندس بازرگان، یدالله سبحانی و تاریخ اسلام
۴.آموزش نظامی نیروها؛ با اعزام عدۀ زیادی از نیروهای خود به اردوگاه‌های مبارزان فلسطینی در لبنان و عمان

۲.۲ - اعلام جنگ و تغییر مواضع

۱- اعلام جنگ مسلحانه علیه رژیم شاه: (۱۳۵۰ – ۱۳۵۴) در این راست تصمیم گرفتند در آغاز جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی، دکل‌های اصلی برق سراسری را منفجر کنند. امّا توسط ساواک شناسایی و قبل از انجام هرگونه عملیاتی دستگیر شدند و نه نفر از آنها اعدام و مسعود رجوی و بهمن بازرگانی محکوم به حبس ابد گردیدند.
[۲] نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیست و پنج سالۀ ایران، ج۱، ص۴۰۵ – ۴۰۷.

۲- سازماندهی مجدد: توسط رضا رضایی و سپس تقی شهرام و بهرام آرام
[۳] جعفریان، رسول، جریان‌ها و جنبش‌های مذهبی – سیاسی ایران، ص۲۵۲ – ۲۵۳.
و به دنبال آن به قتل رساندن ژنرال پرایس، فرماندۀ مستشاران آمریکا در ایران، سرهنگ لوئیز‌هاوکینز و سرتیپ زندی‌پور، رئیس کمیتۀ مشترک ضد خراب‌کاری ساواک
[۴] روحانی، حمید، نهضت امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)، ج۳، ص۴۰۱ – ۴۰۲.

۳- تغییر مواضع ایدئولوژیک: در سال ۱۳۵۴ ه‌.ش شهرام و آرام، ضمن بیانیه‌ای اعلام کردند که مارکسیست بهترین ایدئولوژی برای مبارزه علیه رژیم شاه است. بدین شکل، به طور رسمی اسلام را از سازمان کنار گذاشتند.

۲.۳ - دو دستگی و تصفیه‌های خونین

پس از اعلام تغییر مواضع ایدئولوژیک، (۱۳۵۴ – ۱۳۵۷): ابتدا گروهی از جوانان مسلمان و مؤمن از سازمان خارج شدند که به دستور سرکردگان سازمان ترور شدند. در سال ۱۳۵۶ ه‌.ش، لطف الله میثمی و چند نفر دیگر از جمله مهدی غنی، مسعود حقگو، از سازمان جدا شده، گروه نهضت مجاهدین را به وجود آوردند.
[۵] لطیفی، لطف‌علی، احزاب و تشکیلات سیاسی در ایران، ص۱۱۴.

عده‌ای دیگر به رهبری حسین روحانی از سازمان جدا شده و گروهک «پیکار در راه آزادی طبقۀ کارگر» را بنا نهادند. از اعضای اصلی دیگر این گروه، تقی شهرام، بهرام آرام، مصطفی شعاعیان بودند. تشکیلات این گروهک در اواخر سال ۱۳۶۰ با دستگیری بیشتر رهبران آن از هم پاشید.
[۶] لطیفی، لطف‌علی، احزاب و تشکیلات سیاسی در ایران، ص۱۱۴.


۲.۴ - از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون

سازمان مجاهدین خلق، پس از پیروزی انقلاب اسلامی با پنهان کردن ماهیت واقعی خود و طرح شعارهای جوان‌پسند شروع به جذب جوانان کرد. آزادی‌های بعد از پیروزی و شور و شوق به وجود آمده در جوانان برای شرکت در فعالیت‌های سیاسی نیز به این امر دامن زده، عدۀ زیادی جذب سازمان شدند.
[۷] گونه‌شناسی بحران‌ها و راهبردهای مقابله با آن، م‌ع‌اون‌ت‌ س‌ی‌اس‌ی‌ ن‌م‌ای‌ن‌دگ‌ی‌ ول‌ی‌ ف‌ق‌ی‌ه‌ در ن‌ی‌روی‌ م‌ق‌اوم‌ت‌ ب‌س‌ی‌ج‌، ص۴۵.


۲.۴.۱ - رهبری سازمان

رهبری سازمان هم به دست مسعود رجوی افتاد.
منافقین در انتخابات همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی ایران و مجلس خبرگان و نیز تدوین و تصویب قانون اساسی شرکت کردند. امّا طبق اطلاعیه‌های خود، به جمهوری اسلامی رای ندادند و در انتخاب خبرگان هم به افراد مورد نظر خود رای دادند. صلاحیت مسعودی رجوی نیز برای انتخابات اوّلین دورۀ ریاست جمهوری مورد تایید قرار نگرفت.


مجاهدین خلق، در ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ ه‌.ش، علیه انقلاب و نظام جمهوری اسلامی، اعلان جنگ مسلحانه کرد و پس از مدت کوتاهی مسعود رجوی به همراه ابوالحسن بنی‌صدر از ایران فرار کرده، در فرانسه علیه نظام به توطئه‌چینی پرداختند. در سال ۱۳۶۴ ه‌.ش، به دنبال بهبود روابط ایران و فرانسه، منافقین به صدام حسین که با ایران در حال جنگ بود، پناه بردند. و مدتی برای رژیم عراق و دشمنان نظام جمهوری اسلامی ایران مزدوری و خبرچینی کردند پس از سقوط رژیم بعث نیز در اختیار منافع آمریکا قرار گرفتند.
[۸] گونه‌شناسی بحران‌ها و راهبردهای مقابله با آن، م‌ع‌اون‌ت‌ س‌ی‌اس‌ی‌ ن‌م‌ای‌ن‌دگ‌ی‌ ول‌ی‌ ف‌ق‌ی‌ه‌ در ن‌ی‌روی‌ م‌ق‌اوم‌ت‌ ب‌س‌ی‌ج‌، ص۴۵ – ۴۶.

در سال‌های اخیر، به دلیل ضربات وارد آمده بر آنان از سوی جمهوری اسلامی و فساد اخلاقی گسترده در میان اعضای آنها، سازمان در وضعیت مناسبی قرار ندارد.
[۹] برگرفته از کتاب جریان شناسی، مهدی نظرپور و لطفعلی لطیفی.



۱. نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیست و پنج سالۀ ایران، ج۱، ص۳۹۳ – ۳۹۹.
۲. نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیست و پنج سالۀ ایران، ج۱، ص۴۰۵ – ۴۰۷.
۳. جعفریان، رسول، جریان‌ها و جنبش‌های مذهبی – سیاسی ایران، ص۲۵۲ – ۲۵۳.
۴. روحانی، حمید، نهضت امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)، ج۳، ص۴۰۱ – ۴۰۲.
۵. لطیفی، لطف‌علی، احزاب و تشکیلات سیاسی در ایران، ص۱۱۴.
۶. لطیفی، لطف‌علی، احزاب و تشکیلات سیاسی در ایران، ص۱۱۴.
۷. گونه‌شناسی بحران‌ها و راهبردهای مقابله با آن، م‌ع‌اون‌ت‌ س‌ی‌اس‌ی‌ ن‌م‌ای‌ن‌دگ‌ی‌ ول‌ی‌ ف‌ق‌ی‌ه‌ در ن‌ی‌روی‌ م‌ق‌اوم‌ت‌ ب‌س‌ی‌ج‌، ص۴۵.
۸. گونه‌شناسی بحران‌ها و راهبردهای مقابله با آن، م‌ع‌اون‌ت‌ س‌ی‌اس‌ی‌ ن‌م‌ای‌ن‌دگ‌ی‌ ول‌ی‌ ف‌ق‌ی‌ه‌ در ن‌ی‌روی‌ م‌ق‌اوم‌ت‌ ب‌س‌ی‌ج‌، ص۴۵ – ۴۶.
۹. برگرفته از کتاب جریان شناسی، مهدی نظرپور و لطفعلی لطیفی.



سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «سازمان مجاهدین خلق»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۱۱.    



جعبه ابزار