• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سجده‌ شکر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سجده شکر از سجده‏هاى مستحب است که برای ادای شکر بجا آوره می‌شود. از آن در باب صلات سخن گفته‏اند.




سجده شکر در موارد زیر مستحب مؤکد است: بعد از هر نماز واجب و مستحب؛ هنگام رسیدن نعمتى جدید و یا تجدید نعمت؛ هنگام دور شدن نقمت و بلایی از انسان و نیز یاد آورى آنها؛ پس از توفیق یافتن در به جا آوردن عملى نیک یا ترک گناهی
[۳] مهذب الأحکام ج۷، ص۳۷.

و نیز هنگام مشاهده فرد مبتلا به بلایى و دیدن فاسق.



سجده شکر با انجام دادن مسمای سجده محقق مى‏شود. بنابر این، سجده شکر، تکبیر افتتاح، تکبیر هنگام رفتن به سجده و نیز تشهد و سلام ندارد؛
لیکن برخى قدما تکبیر را پس از سر برداشتن از سجده مستحب دانسته‏اند.
سجده شکر با یک بار سجده کردن تحقق مى‏یابد؛

۲.۱ - افضل


لیکن افضل آن است که دو بار سجده کند و بین دو سجده، گونه راست و سپس گونه چپ را- که از آن به تعفیر تعبیر مى‏شود- به زمین نهد. تعدد سجده با سر برداشتن از زمین و سر نهادن بر آن تحقق مى‏یابد و نشستن بین دو سجده لازم نیست.

۲.۲ - مسمای سجده


آیا براى تحقق مسماى سجده شکر، نهادن اعضای هفت گانه بر زمین لازم است یا گذاشتن پیشانی به تنهایى کفایت مى‏کند؟ مسئله محل بحث واختلاف است.



در سجده شکر طهارت از حدث و نیز رو به قبله بودن شرط نیست.
در اشتراط مباح بودن (غصبی نبودن) مکان و نهادن پیشانى بر چیزى که سجده بر آن صحیح است، همچون خاک اختلاف است.
[۱۷] کشف الغطاء ج۳، ص۲۱۵.




امور زیر در سجده شکر مستحب است: روبه قبله بودن؛
طهارت از حدث؛
گستردن دستها بر زمین؛ چسبانیدن سینه و شکم به زمین؛ تعفیر (بر زمین نهادن گونه راست و سپس چپ و به قول برخى جبین راست و چپ نیز)؛ طول دادن سجده؛ خواندن دعاهای وارد شده؛ گفتن صد بار «شکراً للَّه» یا «شکراً، شکراً» یا «عفواً، عفواً»؛ سه یا یک بار گفتن نیز کفایت مى‏کند و مسح محل سجده با دست و کشیدن دستها بر صورت و جلو بدن پس از سر برداشتن از سجده.
[۲۳] مفاتیح الشرائع ج۱، ص۱۵۸.



 
۱. جواهر الکلام ج۱۰، ص۲۳۴-۲۴۰.    
۲. العروة الوثقی‌ ج۲، ص۵۸۴-۵۸۵.    
۳. مهذب الأحکام ج۷، ص۳۷.
۴. جامع المقاصد ج۲، ص۳۱۷.    
۵. جامع المقاصد ج۲، ص۳۱۷.    
۶. المبسوط ج۱، ص۱۱۴.    
۷. مسالک الأفهام ج۱، ص۲۲۳.    
۸. الحدائق الناضرة ج۸، ص۳۵۱.    
۹. ذکری‌ الشیعة ج۳، ص۴۶۵.    
۱۰. جامع المقاصد ج۲، ص۳۱۷.    
۱۱. الحدائق الناضرة ج۸، ص۳۴۹-۳۵۰.    
۱۲. العروة الوثقی‌ ج۲، ص۵۸۵.    
۱۳. تذکرة الفقهاء ج۱، ص۱۳۷.    
۱۴. تذکرة الفقهاء ج۳، ص۱۵.    
۱۵. ذکری الشیعة ج۳، ص۴۶۵.    
۱۶. جامع المقاصد ج۲، ص۳۱۷.    
۱۷. کشف الغطاء ج۳، ص۲۱۵.
۱۸. الحدائق الناضرة ج۸، ص۳۴۹-۳۵۰.    
۱۹. العروة الوثقی‌ ج۲، ص۵۸۵.    
۲۰. العروة الوثقی‌ ج۲، ص۳۱۲-۳۱۳.    
۲۱. جواهر الکلام ج۱۰، ص۲۴۵.    
۲۲. جامع المقاصد ج۲، ص۳۱۶-۳۱۷.    
۲۳. مفاتیح الشرائع ج۱، ص۱۵۸.
۲۴. الحدائق الناضرة ج۸، ص۳۴۷-۳۴۹.    
۲۵. الحدائق الناضرة ج۸، ص۳۵۲.    
۲۶. العروة الوثقی‌ ج۲، ص۵۸۵.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۳۹۷-۳۹۸.    




جعبه ابزار