• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شنیدن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



درک کردن صدا به وسیله حس شنوایی که بدون قصد صدایی به گوش برسد را شنیدن (سماع‏) گویند. از عنوان یاد شده به مناسبت در بابهای طهارت، صلات، تجارت و شهادات سخن گفته‏اند.




شنیدن (سماع) اعم از آن است که فرد از روی قصد صدایی را بشنود یا بدون قصد؛ بر خلاف گوش فرادادن (استماع) که شنیدن همراه با قصد است. البته در مواردی که سماع و استماع باهم به کار می‏روند، مراد از سماع، شنیدن بدون قصد است.






خواب، در حدی که چشم نبیند و گوش نشنود موجب بطلان وضو می‏شود.



سجده کردن هنگام تلاوت و نیز استماع آیات سجده واجب است؛ لیکن در صورت شنیدن بدون قصد، در وجوب و یا استحباب سجده اختلاف است. بر عدم وجوب، و استحباب آن ادعای شهرت، بلکه اجماع شده است. برخی، احتیاط وجوبی را در سجده کردن دانسته‏اند.

۴.۱ - استحباب حکایت اذان هنگام شنیدن


حکایت اذان، بدین گونه که شنونده هنگام شنیدنِ هر یک از فصول اذان، آن را باز گو کند، مستحب است.

۴.۲ - شنیدن از موارد سقوط اذان و اقامه


از جمله موارد سقوط اذان و اقامه شنیدن آن از دیگری است. به تصریح برخی تفاوتی میان شنیدن اذان و اقامه بدون قصد و با قصد گوش دادن نیست.

۴.۳ - وظیفه مأموم در دو رکعت اول نمازهای جهری


هنگامی که مأموم در دو رکعت اول نمازهای جهری صدای امام را می‏شنود، آیا خواندن حمد و سوره بر او حرام است یا مکروه؟ در مسئله دو قول وجود دارد.

۴.۴ - حد ترخص


حد ترخص- که با رسیدن مسافر به آن جا نمازهای چهار رکعتی قصر و روزه افطار می‏شود- ندیدن دیوارهای شهر و نشنیدن اذان آن است.



به تصریح برخی، گوش دادن به غنا حرام است؛ لیکن بودن در جایی که غنا به گوش می‏رسد، بدون آنکه قصد گوش دادن آن را داشته باشد، حرام نیست.



در اموری همچون نسب، مرگ و ملکیت که شهادت بر اساس مشاهده غالباً امکان پذیر نیست، شهادت بر پایه شنیدن از افراد متعدد تا حدّ شیاع و استفاضه جایز است.


 
۱. جواهر الکلام ج۱، ص۴۰۲-۴۰۴.    
۲. تحریر الوسیلة ج۱، ص۳۰.    
۳. جواهرالکلام ج۱۰، ص۲۱۷-۲۲۳.    
۴. العروة الوثقی‌ ج۲، ص۵۷۷.    
۵. جواهر الکلام ج۹، ص۱۲۱    
۶. العروة الوثقی ج‌۲، ص۴۲۱.    
۷. العروة الوثقی ج‌۲، ص۴۲۰.    
۸. العروة الوثقی ج‌۲، ص۴۲۲.    
۹. العروة الوثقی ج۳، ص۱۵۳-۱۵۴.    
۱۰. مستمسک العروة ج۷، ص۲۵۲-۲۵۴.    
۱۱. العروة الوثقی‌ ج۳، ص۴۶۰-۴۶۱.    
۱۲. صراط النجاة ج۱، ص۳۶۸.    
۱۳. جواهر الکلام ج۴۱، ص۱۳۱.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۷۳۲-۷۳۳.    



جعبه ابزار