• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شکست جالوت (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جالوت با همه سربازان انبوه و لشگریانش در برابر عده قلیلی به اذن الهی مغلوب شد و به هلاکت رسید.





۱.۱ - به دست اقلیت طالوتیان

سپاه انبوه جالوت، به دست اقلیتی از سپاه طالوت پس از هلاکت او شکست خورده و هزیمت شدند.
فلما فصل طالوت بالجنود... فلما جاوزه هو والذین ءامنوا معه قالوا لا طاقة لنا الیوم بجالوت وجنوده قال الذین یظنون انهم ملـقوا الله کم من فئة قلیلة غلبت فئة کثیرة باذن الله والله مع الصـبرین• فهزموهم باذن الله وقتل داوود جالوت..(و چون طالوت با لشكريان (خود) بيرون شد گفت‌ خداوند شما را به وسيله رودخانه‌اى خواهد آزمود پس هر كس از آن بنوشد از (پيروان) من نيست و هر كس از آن نخورد قطعا او از پيروان من است مگر كسى كه با دستش كفى برگيرد پس (همگى) جز اندكى از آنها از آن نوشيدند و هنگامى كه طالوت با كسانى كه همراه وى ايمان آورده بودند از آن نهر گذشتند گفتند امروز ما را ياراى (مقابله با) جالوت و سپاهيانش نيست كسانى كه به ديدار خداوند يقين داشتند گفتند بسا گروهى اندك كه بر گروهى بسيار به اذن خدا پيروز شدند و خداوند با شكيبايان است •پس آنان را به اذن خدا شكست دادند و داوود جالوت را كشت و..)

۱.۱.۱ - درباره فئة

«کلمه ((فئه)) به معنای پاره‌ای از مردم است، و دقت در این آیات می‌رساند که گویندگان این سخن که ((لا طاقه لنا...))، همان طائفه سوم بودند که با مشت خود آب برداشتند، و پاسخ دهندگان به ایشان همانهائی بودند، که اصلا آب ننوشیدند، و آیه شریفه از آنان تعبیر کرده به : ((الذین یظنون انهم ملاقواالله)) و چون نمی‌توانیم کلمه ((ظن)) را درباره آنان به معنای پنداشتن بگیریم، ناگزیر باید بگوئیم یا به معنای یقین است و یا کنایه از خشوع است.
و این طائفه ممکن بود در پاسخ بگویند: ((غلبه جمعیتی اندک بر جمعیتی بسیار امر محالی نیست بلکه با اذن خدا امری است ممکن))، ولی اینطور نگفتند بلکه برای اینکه طرف را بهتر قانع کنند، قاطع تر جواب دادند، و از حوادثی که در جاهای دیگر اتفاق افتاده خبر داده و گفتند: چه بسیار اندک‌ها که بر بسیارها غالب شدند. »

۱.۲ - فضل خدا

شکست سپاه جالوت به وسیله طالوتیان، جلوه‌ای از فضل خدا بر مردم بود.
فلما فصل طالوت بالجنود... • فهزموهم باذن الله وقتل داوود جالوت... ولولا دفع الله الناس بعضهم ببعض لفسدت الارض ولـکن الله ذو فضل علی العــلمین (و چون طالوت با لشكريان [۴]     بيرون شد •پس آنان را به اذن خدا شكست دادند و داوود جالوت را كشت و خداوند به او پادشاهى و حكمت ارزانى داشت و از آنچه مى‌خواست به او آموخت و اگر خداوند برخى از مردم را به وسيله برخى ديگر دفع نمى‌كرد قطعا زمين تباه مى‌گرديد ولى خداوند نسبت به جهانيان تفضل دارد.)
«خداوند نسبت به جهانيان لطف و مرحمت دارد، كه جلو همه‌گير شدن و همگانى شدن فساد را در روى زمين مى‌گيرد.
درست است كه سنت پروردگار بر اين قرار گرفته كه: در اين دنيا اصل آزادى اراده و اختيار، حكومت كند و انسان‌ها در انتخاب راه خير و شرّ آزاد باشند، ولى هنگامى كه طغيان ستمگران، جهان را در معرض فساد و تباهى عمومى قرار دهد خداوند جمعى از بندگان خود را برمى‌انگيزد و يارى مى‌كند كه جلو طغيان آنها را بگيرند، و حالت اهريمنى آنها را در هم بكوبند و اين يكى از الطاف پروردگار بر بندگان است.»

۱.۳ - مشیت الهی

شکست سپاه جالوت با مشیت و اذن الهی انجام گرفت.
فهزموهم باذن الله وقتل داوود جالوت وءاتـه الله الملک والحکمة وعلمه مما یشاء ولولا دفع الله الناس بعضهم ببعض لفسدت الارض ولـکن الله ذو فضل علی العــلمین (پس آنان را به اذن خدا شكست دادند و داوود جالوت را كشت...)

۱.۳.۱ - تنازع و بقاع

«اینک به اول گفتار برگشته ، مى گوئیم : بعضى از مفسرین گفته اند: آیه شریفه : ((و لولا دفع الله الناس بعضهم ببعض لفسدت الارض و لکن الله ذو فضل على العالمین ))، به دو قانون تنازع در بقا و انتخاب طبیعى اشاره دارد....
مولف : اما دو قاعده تنازع در بقا و انتخاب طبیعى (به آن معنائى که ما برایش کردیم ) هر چند فى الجمله و تا حدودى درست است ، و قرآن هم آن دو را مورد عنایت قرار داده ، لیکن این دو صنف آیه اى که از قرآن آورده به هیچ وجه در صدد بیان آن دو قاعده نیستند، براى اینکه دسته اول از آیات ، در صدد بیان این جهت است که خداى تعالى در اراده خود مغلوب هیچ چیزى نیست و از هیچ عاملى شکست نمى خورد، و یکى از چیرهائى که اراده او بدان تعلق گرفته و آن را خواسته معارف دینى است .
پس معارف دینى هم به هیچ وجه مغلوب واقع نمى شود،و حامل آن معارف نیز در صورتى که آن را به راستى و درستى حمل کرده به هیچ وجه شکست نخواهد خورد.»

۱.۴ - از آیات الهی

شکست سپاه جالوت به دست طالوت از آیات الهی است.
فهزموهم باذن الله وقتل داوود جالوت وءاتـه الله الملک والحکمة وعلمه مما یشاء ولولا دفع الله الناس بعضهم ببعض لفسدت الارض ولـکن الله ذو فضل علی العــلمین• تلک ءایـت الله نتلوها علیک بالحق وانک لمن المرسلین (پس آنان را به اذن خدا شكست دادند و داوود جالوت را كشت و خداوند به او پادشاهى و حكمت ارزانى داشت..•اين(ها) آيات خداست كه ما آن را بحق بر تو مى‌خوانيم و به راستى تو از جمله پيامبرانى.)
«اين آيه، به داستان‌هاى متعددى كه در آيات گذشته درباره بنى‌اسرائيل آمد اشاره مى‌كند، و مى‌گويد: هر كدام نشانه‌اى از قدرت و عظمت پروردگار است (و پاك از هر گونه خرافه و افسانه) و از سوى خداوند بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل گرديده است، و اين خود يكى از نشانه‌هاى صدق گفتار و نبوت او است.»



۱. بقره/سوره۲، آیه۲۴۹.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۲۵۱.    
۳. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۲، ص۴۴۳.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۲۴۹.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۲۵۱.    
۶. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲، ص۲۸۶.    
۷. بقره/سوره۲، آیه۲۵۱.    
۸. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۲، ص۴۵۹-۴۶۰.    
۹. بقره/سوره۲، آیه۲۵۱.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۲۵۲.    
۱۱. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲، ص۲۸۷.    
۱۲. تفسیر مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۲، ص۱۵۳.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «شکست جالوت».    



جعبه ابزار