در شرع مقدس برای اثبات دعوا و نیز جرم نزد قاضی، راههایی همچون بیّنه ، اقرار و قسم معتبر دانسته شده است. آیا علم قاضی نیز از جمله این راهها است یا نه؟ مسئله محل اختلاف است. مشهور علم قاضی را مطلقا معتبر دانسته‌اند. بنابر این، قاضی می‌تواند به علم خود عمل و بر اساس آن حکم صادر کند؛ خواه موضوع قضاوت، حق اللّه باشد یا حق الناس. بر این قول ادعای اجماع شده است؛ لیکن از برخی قدما عدم اعتبار علم قاضی و در نتیجه، عدم جواز حکم برای قاضی بر اساس علم خود نقل شده است. از برخی نیز جواز آن تنها در حق الناس و از بعضی دیگر عکس آن نقل شده است.
