• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مؤسسات قرآنی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مؤسسات قرآنی، مراکز مشتغل به فعالیت‌ها و خدمات قرآنی را می‌گویند.



نهاد‌ها و مؤسسات مختلفی در سراسر ایران - به ویژه پایتخت و شهرهای مذهبی مثل مشهد و قم - به فعالیت‌های قرآنی اشتغال دارند. دامنه فعالیت‌های قرآنی بسیار گسترده و شامل همه مواردی است که به نوعی خدمت به قرآن محسوب می‌شود؛ از چاپ و نشر و توزیع قرآن گرفته تا مراکز ویژه ترجمه یا تفسیر قرآن و مؤسسات ویژه تعلیم صوت و قرائت و تجوید و حفظ قرآن و حتی مراکز پیش دبستانی و مدارس قرآنی که در سال‌های اخیر بسیار رواج یافته و از آن‌ها استقبال گسترده شده است.


مقصود از مؤسسات قرآنی، نهاد‌ها و مراکزی است که فعالیت آن‌ها منحصر به امور قرآنی است یا وجه غالب و فعالیت اصلی آن‌ها در این زمینه است.


در این جا به معرفی مختصر تعدادی از این مراکز می‌پردازیم:

۳.۱ - دارالقرآن الکریم

در سال ۱۳۵۲ در قم به همت آیت‌الله گلپایگانی رحمة‌الله‌علیه بنیان نهاده شد و به کار چاپ و نشر قرآن مجید ، ترجمه دقیق قرآن، بررسی اغلاط ترجمه‌های موجود و تصحیح آن‌ها، تشکیل موزه قرآن، گردآوری نسخه‌های خطی و چاپی قرآن، تشکیل کتابخانه تخصصی قرآن ، چاپ و توزیع کتاب‌های قرآنی، نشر مجله‌های رسالة القرآن، پیام قرآن و… پرداخته است. ترجمه گروهی قرآن کریم از مهم‌ترین برنامه‌های این نهاد است.

۳.۲ - دارالقرآن سازمان تبلیغات اسلامی

در سال ۱۳۶۱ش با هدف گسترش آموزه‌های قرآنی افتتاح شد و در کنار آن به امور تبلیغی مثل برگزاری مسابقات قرائت و حفظ آن، محافل انس با قرآن ، اعزام کاروان مربیان قرآن به جبهه‌ها (در زمان جنگ تحمیلی)، چاپ و انتشار جزوات آموزش قرائت قرآن ، اعزام قاریان به خارج از کشور و نظارت بر چاپ و نشر قرآن می‌پردازد.

۳.۳ - رادیو قرآن

در سال ۱۳۶۲ با پیام حضرت امام خمینی رحمة‌الله‌علیه آغاز به کار کرد. مهم‌ترین فعالیت‌های رادیو قرآن ، در زمینه تشویق و ترغیب جوانان به حفظ و قرائت قران است. به همین منظور برنامه‌هایی همچون: دعوت از قاریان مصری، تفسیر موضوعی ، تلاوت مجلسی قاریان مشهور، آموزش ترتیل ، صرف و نحو قرآن، دانستنی‌های قرآن و پاسخ به سؤال‌های قرآنی اجرا می‌کند.

۳.۴ - موزه قرآن آستان قدس رضوی

این موزه در سال ۱۳۶۴ گشایش یافت. قدیم‌ترین قرآن‌ها و مجموعه قرآن‌های بسیار نفیس را در این موزه می‌توان مشاهده کرد.

۳.۵ - مرکز فرهنگ و معارف قرآن، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم

این مرکز در سال ۱۳۶۶ش با اهدافی همچون: نگارش تفسیر ترتیبی قرآن، ایجاد بانک معظم اطلاعات قرآنی، کتابخانه جامع تخصصی علوم و معارف قرآن، معجم موضوعی تفاسیر و کتاب‌های قرآنی، دا ئرة المعارف موضوعات و مفاهیم قرآن، فرهنگ موضوعی قرآن، تفسیر موضوعی جامع، نرم افزارهای قرآنی و فصلنامه‌های تخصصی قرآنی تاسیس شد.

۳.۶ - دانشکده‌های علوم قرآنی

در سال ۱۳۶۸ش با پیگیری سازمان اوقاف و امور خیریه و موافقت وزارت فرهنگ و آموزش عالی، نخستین دانشکده علوم قرآنی راه اندازی شد و هم اکنون شعبه‌های متعددی در سراسرکشور دارد.

۳.۷ - سیمای قرآن

از سال ۱۳۶۹ش آغاز به کار کرده است و برنامه‌هایی همچون: تفسیر قرآن ، آشنایی با تفاسیر مهم، معرفی پایان نامه‌های کارشناسی ارشد درباره قرآن و حدیث ، گفت وگو با مؤلفان علوم قرآنی ، معرفی مراکز قرآنی، دانشکده‌ها و پژوهشگاه‌های قرآنی، گزارش مسابقات حفظ و قرائت قرآن، اجرای تواشیح و همخوانی تهیه و پخش می‌کند.

۳.۸ - دفتر کتابنامه بزرگ قرآن کریم، وابسته به دانشگاه امام صادق علیه‌السّلام

درسال ۱۳۶۹ش افتتاح شد و هدف آن شناسایی و ثبت کلیه کتاب‌هایی مثل تفسیر ، ترجمه و علوم قرآنی است که از ابتداد تاکنون در سراسر جهان تالیف شده‌اند.

۳.۹ - مرکز ترجمه قرآن مجید به زبان‌های خارجی

این مرکز در سال ۱۳۷۳ش توسط سازمان اوقاف و امور خیریه با همکاری وزارت ارشاد اسلامی در شهر قم تاسیس شد. هدف این مرکز، ارائه ترجمه‌های صحیح و روان از قرآن به زبان‌های زنده دنیا و مقابله با ترجمه‌های غلط و تحریف شده است. ترجمه گروهی قرآن، انتشار مجله ترجمان وحی و تدوین کتابشناسی جامع ترجمه‌های فارسی موجود از قرآن نیز از فعالیت‌های این مرکز است.

۳.۱۰ - دارالقرآن نیروی مقاومت بسیج

از سال ۱۳۷۳ با هدف گسترش فرهنگ قرآنی و تقویت فعالیت‌های قرآنی در بسیج آغاز به کار کرده است. تربیت مربی روخوانی و روانخوانی و تجوید قرآن ، همایش‌های عظیم قرآنی و تشویق و حمایت از قاریان و حافظان قرآن از جمله فعالیت‌های این مجموعه بوده است.

۳.۱۱ - چاپخانه اسوه و الهادی

عمدتا وظیفه چاپ و نشر قرآن در شکل‌های مختلف (با ترجمه و بدون ترجمه) و کتاب‌های قرآنی را بر عهده گرفته‌اند.
[۱] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۰۸۶.
[۲] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۰۶۳.
[۳] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۰۳۲.
[۴] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص(۱۰۲۹-۱۷۶).
[۵] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۰۲۸.
[۶] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۰۲۷.
[۷] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص(۲۱۷۰-۴۵).
[۸] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص(۲۰۳۵-۲۹۸).
[۹] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص(۲۰۳۳-۲۵۷).
[۱۰] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص(۱۳۵۴-۱۰).
[۱۱] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص۱۲۸۳.



۱. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۰۸۶.
۲. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۰۶۳.
۳. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۰۳۲.
۴. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص(۱۰۲۹-۱۷۶).
۵. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۰۲۸.
۶. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۰۲۷.
۷. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص(۲۱۷۰-۴۵).
۸. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص(۲۰۳۵-۲۹۸).
۹. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص(۲۰۳۳-۲۵۷).
۱۰. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص(۱۳۵۴-۱۰).
۱۱. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص۱۲۸۳.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «مؤسسات قرآنی».    



جعبه ابزار