محارم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

محارم، جمع مَحْرَم، یعنی کسانی که به‏دلیل خویشاوندی، هرگز نمی‏توانند با یکدیگر ازدواج کنند.

---

قرابتی که موجب محرمیت می‏شود بر سه گونه است؛ نَسَبی، رضاعی و سببی.

---

هفت دسته از مردان و زنان فامیل به شرح زیر با یکدیگر محرمند:
۱.مادر، مادربزرگ پدری و مادری به بالا پدر، پدر بزرگ پدری و مادری به‏بالا
۲.دختر و نوه‏های دختری و پسری تا آخرپسر و نوادگان پسری و دختری تا آخر
۳.خواهربرادر
۴.دختر خواهر و نوادگان او تا آخر پسر برادر و نوادگان او تا آخر
۵.دختر برادر و نوادگان او تا آخرپسر خواهر و نوادگان او تا آخر
۶.عمّه و عمّه‏های پدران و مادران به‏ بالا عمو و عموهای پدران و مادران به‏بالا
۷.خاله و خاله‏های پدران و مادران به‏بالادایی‏و دایی‏های پدران و مادران به‏بالا.

---

در دسته‏های یادشده تفاوتی نیست بین این که افراد از طریق پدر و مادر یا از طریق یکی از آن‏ها با یکدیگر خویشاوند باشند.

---

در حرمت ازدواج، تفاوتی میان نسب شرعی و غیرشرعی نیست؛ یعنی هریک از افراد یادشده در جدول، اگرچه از راه نامشروع نیز به‏دنیا آمده باشد، نمی‏تواند با نامبردگان ازدواج کند.

---

اگر کودکی، شیر غیر مادر خود را با شرایط خاصّی بنوشد، به آن زن (دایه) و بستگان او محرم می‏شود که به آن، محرم رَضاعی یا شیری گفته می‏شود.

---

۱- شیر دایه، محصول زایمان و آمیزش شرعی و حلال باشد. بنابراین اگر زنی بدون زایمان کودک را شیر بدهد یا از راه زنا زایمان کند، به کودک محرم نمی‏شود.
۲- کودک، شیر را به‏طور مستقیم از پستان بمکد. اگر شیر را در دهانش بدوشند یا در ظرفی بدوشند و به او بدهند، محرم نمی‏شود.
۳- دایه هنگام شیر دادن، زنده باشد؛ بنابراین اگر کودک، همه یا برخی از نصاب شیرخوارگی را از زن مرده تغذیه کند، سبب محرمیت نمی‏شود.
۴- سنّ شیرخوار از ۲۴ ماه قمری، تجاوز نکرده باشد.

---

الف- آن‏قدر شیر بخورد که گوشتش بروید و استخوانش محکم شود.
ب- یک شبانه‏روز، غذایش منحصر در شیر دایه باشد.
ج- یا ۱۵ مرتبه به‏طور مکفی و متوالی شیر دایه را بنوشد.

---

‏
- کودک باید ۱۵ مرتبه از یک زن شیر بنوشد و اگر چند مرتبه از یک زن و چند مرتبه از زن دیگر شیر بنوشد، گرچه شوهر آن‏دو، یک‏نفر باشد، سبب محرمیت نمی‏شود.
- همچنین، دایه باید ۱۵ مرتبه شیر را از یک شوهر به کودک بدهد؛ بنابراین اگر مثلًا ۸ مرتبه را از زایمان برای یک شوهر و ۷ مرتبه را از زایمان برای شوهر دوم به یک کودک شیر دهد، محرم نمی‏شود.

---

هرگاه شیرخوارگی با همه شرایط، تحقّق یافت، دایه و شوهرش، پدر و مادر رضاعی کودک شیرخوار می‏شوند و پدران و مادران آن‏ها اجداد کودک محسوب می‏شوند و فرزندان‏شان برادران و خواهران رضاعی کودک شمرده می‏شوند- چه آن‏ها که پیشتر به‏دنیا آمده‏اند و چه آن‏ها که بعداً به‏دنیا می‏آیند- و در واقع، کودک شیرخوار، یکی از فرزندان این خانواده به‏حساب می‏آید و کلیه کسانی که در جدول گذشته برشمردیم از راه شیرخوارگی بر این کودک محرم می‏شوند.

---

- پدر اصلی کودک رضاعی، نمی‏تواند با هیچ‏یک از فرزندان پدر رضاعی او ازدواج کند؛ چنان‏که نمی‏تواند با فرزندان نسبی مادر رضاعی کودک، ازدواج کند.
اگر مادربزرگی، نوه دختری خود را با شرایط یادشده شیر بدهد، مادر کودک بر همسرش حرام می‏شود و عقد ازدواج آن‏ها باطل می‏گردد.

---

اگر کسی در تحقّق شیرخوارگی یا برخی از شرایط آن از نظر کمّی و کیفی تردید داشته باشد باید بنا را بر عدم محرمیت بگذارد.

---

پیمان زناشویی نیز، سبب محرمیت میان برخی از افراد دو فامیل می‏شود که در جدول زیر آمده است:
کسانی که به داماد، محرم می‏شوندکسانی که به عروس، محرم می‏شوندمادر و مادربزرگ‏های عروس به‏بالاپدر و پدربزرگ‏های داماد به‏بالادختر زن (نادختری) و نوه‏های او تا آخرپسر شوهر (ناپسری) و نوه‏های او تا آخرزن پدر (نامادری) شوهر مادر (ناپدری) زن پسر (عروس) شوهر دختر (داماد) نواده‏های پسری زن تا آخرنواده‏های دختری شوهر تا آخر

۱۲.۱ - احکام محرمیت سببی‏

- مرد نمی‏تواند بدون اجازه همسر خود با دختر برادر یا دختر خواهر او ازدواج کند.
- ازدواج با دو خواهر در یک زمان جایز نیست؛ خواه خواهران نَسَبی باشند یا رضاعی و خواه ازدواج دائم باشد یا موقّت. پس اگر با یکی از خواهران ازدواج کند، عقد دومی باطل است و اگر هردو را با یک عقد بخواهد به ازدواج خود درآورد یا صیغه عقد آن‏ها را همزمان اجرا کنند، عقد هردو باطل است.
- اگر زن و مردی از یکدیگر جدا شوند و با افراد دیگری ازدواج کنند، دختر و نوه‏های پسری و دختری زن بر شوهر اوّل و پسر و نوادگان پسری و دختری مرد بر همسر اول او محرم هستند.
اگر زنی را به عقد خود درآورد ولی با او آمیزش نکند و او را طلاق بدهد، یا این که پیش از آمیزش بمیرد، می‏تواند با دختر آن زن ازدواج کند.
- اگر کسی با زن شوهرداری زنا کند، خواه مسلمان باشد یا نا مسلمان، پس از جدا شدن از شوهرش به هیچ عنوان نمی‏تواند با او ازدواج کند

---