بسیاری از صحابه، با گسترش اسلام ، مدینه را رها و در مقام معلم و مبلغ ، قاضی ، والی، استاندار یا خزانه دار به سراسر دنیای اسلام هجرت کردند. صحابه مهاجر ، علمی را افاضه می‌کردند که از پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فراگرفته بودند، و شاگردانی از محضر ایشان سود می‌بردند. به این شکل، مدارسی در شهرهای مهم اسلامی برای قرآن تشکیل شد که استادان آن مدارس، صحابه بودند و تابعان از آن‌ها می‌آموختند. از میان این مدارس، سه مدرسه مدینه ، مکه و عراق شهرت بیشتری دارند.
البته مقصود از مدرسه تفسیری، تشکیلات خاص مدیریتی مدارس فعلی نیست؛ بلکه مراد از مدرسه ، حضور چند طالب علم نزد استاد است که معمولا در خانه، مسجد و گاهی در بازار شکل می‌گرفت و آرای آنان ثبت و ضبط می‌شد.
[۱]اسماعیلی قوچانی، علی اکبر، ۱۳۲۳-، پژوهشی درسیرتطورتفسیروروشهای تفسیری، ص۴۰.
