• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ناصر بن ابراهیم بویهی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بُویَهی، ناصر بن ابراهیم، فقیه و شاعر شیعی قرن نهم می‌باشد.



در اَحسا به دنیا آمد، در جوانی به جبل عامل رفت و تا آخر عمر در عَیناثا ساکن شد.

۱.۱ - اجداد


چنان‌که از شهرتش پیداست، از نسل آل بویه است؛ اجداد او مقبره‌ای خانوادگی در نجف دارند که به مقبرة‌السلاطین شهرت دارد.
[۱] محمد بن حسن حرّعاملی، امل الا´مل، ج۱، ص۱۸۷ ۱۸۸، چاپ احمد حسینی، ج ۱، بغداد ۱۳۸۵/۱۹۶۵.    
[۲] عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۲ـ۲۳۳، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.


۱.۲ - اساتید


وی از شاگردان شیخ ظهیرالدّین عاملی (متوفی ۸۵۲) در عیناثا بود.
[۳] محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
و از زین الدّین علی بن محمد بیاضی، مؤلف الصراط المستقیم و جمال‌الدّین احمد عیناثی، اجازه (روایت) داشت.
[۴] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۱۴۳، جزء ۶: الضیاء اللاّمع فی القرن التاسع، چاپ علی نقی منزوی، تهران ۱۳۶۲ ش.
[۵] عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۵، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.


۱.۳ - مرگ


مرگ او را بر اثر طاعون فراگیر در ۸۵۲ یا ۸۵۳ ذکر کرده اند.
[۶] محمد بن حسن حرّعاملی، امل الا´مل، ج۱، ص۱۸۷، چاپ احمد حسینی، ج ۱، بغداد ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
[۷] محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۸۹، تهران ۱۳۶۹ ش.
[۸] عباس قمی، کتاب الکنی و الالقاب، ج۲، ص۸۹، صیدا ۱۳۵۷ـ ۱۳۵۸، چاپ افست قم (بی تا).
[۹] عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۱۰] محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.



بویهی، دارای آثار متعددی در علوم مختلف اسلامی می‌باشد.

۲.۱ - مهم‌ترین اثر


مهم‌ترین اثر بویهی، شرحِ‌ الابحاث المفیدة فی تحصیل‌العقیدة علاّمه حلّی در کلام است که نسخه اصلی آن در کتاب‌خانه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.
[۱۱] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۵۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.


۲.۲ - آثار دیگر


از دیگر آثار اوست: رساله‌ای جامع در حساب؛ حاشیه بر قواعد علاّمه؛ و حواشی بسیار بر کتب فقه و اصول .
[۱۲] محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۸۹، تهران ۱۳۶۹ ش.
[۱۳] محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۱۴] عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۳، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.

افندی در خزانه شیخ صفی در اردبیل ، نسخه‌ای از ذِکْری‌الشیعة فی احکام‌الشریعة اثر شهید اول ، محمد بن مکّی، را با حواشی بویهی دیده که تاریخ کتابت حواشی ۸۵۱ بوده است.
[۱۵] عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.



بویهی شعر نیز می‌سرود و نمونه اشعارش در ریاض العلما
[۱۶] عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۳ـ۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
به نقل از حرّعاملی
[۱۷] عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۳ـ۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
و نیز در اعیان‌الشیعه
[۱۸] محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
آمده است.


(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
(۲) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء ۶: الضیاء اللاّمع فی القرن التاسع، چاپ علی نقی منزوی، تهران ۱۳۶۲ ش.
(۳) عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
(۴) محسن امین، اعیان الشیعة، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
(۵) محمد بن حسن حرّعاملی، امل الا´مل، چاپ احمد حسینی، ج ۱، بغداد ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
(۶) عباس قمی، کتاب الکنی و الالقاب، صیدا ۱۳۵۷ـ ۱۳۵۸، چاپ افست قم (بی تا).
(۷) محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، تهران ۱۳۶۹ ش.

 
۱. ↑ محمد بن حسن حرّعاملی، امل الا´مل، ج۱، ص۱۸۷ ۱۸۸، چاپ احمد حسینی، ج ۱، بغداد ۱۳۸۵/۱۹۶۵.    
۲. ↑ عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۲ـ۲۳۳، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
۳. ↑ محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۴. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۱۴۳، جزء ۶: الضیاء اللاّمع فی القرن التاسع، چاپ علی نقی منزوی، تهران ۱۳۶۲ ش.
۵. ↑ عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۵، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
۶. ↑ محمد بن حسن حرّعاملی، امل الا´مل، ج۱، ص۱۸۷، چاپ احمد حسینی، ج ۱، بغداد ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
۷. ↑ محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۸۹، تهران ۱۳۶۹ ش.
۸. ↑ عباس قمی، کتاب الکنی و الالقاب، ج۲، ص۸۹، صیدا ۱۳۵۷ـ ۱۳۵۸، چاپ افست قم (بی تا).
۹. ↑ عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
۱۰. ↑ محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۱۱. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۵۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۱۲. ↑ محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۸۹، تهران ۱۳۶۹ ش.
۱۳. ↑ محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۱۴. ↑ عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۳، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
۱۵. ↑ عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
۱۶. ↑ عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۳ـ۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
۱۷. ↑ عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۲۳۳ـ۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
۱۸. ↑ محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۰۲، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «ناصر بن ابراهیم بویهی»، شماره۲۱۳۱.    



جعبه ابزار