• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نسخ وجوب به وجوب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



نسخ یک حکم وجوبی ، با حکم وجوبی دیگر را نسخ وجوب به وجوب گویند.



«نسخ وجوب به وجوب» از اقسام نسخ حکم است که در آن، حکمی واجب و الزامی با حکم واجب دیگری نسخ می‌شود؛ که می‌تواند به دو گونه باشد:

۱.۱ - منع عمل به منسوخ با وجود ناسخ

با وجود ناسخ، عمل به منسوخ جایز نباشد؛ مانند حکم زن زناکار که بر اساس آیه ۱۵ سوره نساء تا هنگام مرگ ، لازم است در خانه محبوس شود تا آن که خداوند راهی برای آنان قرار دهد؛ اما آیه ۲ سوره نور به کلی این حکم را نسخ و مجازات تازه‌ای وضع کرد.

۱.۲ - جواز عمل به منسوخ با وجود ناسخ

با وجود ناسخ ، عمل به منسوخ جایز باشد؛ زیرا آیه ناسخ با آیه منسوخ منافاتی ندارد؛ بلکه تنها تخفیفی برای حکم منسوخ است؛ مانند آیه ۶۶ سوره انفال که بر لزوم مقاومت و عدم فرار یک مؤمن از مقابل دو کافر دلالت دارد و ناسخ حکم لزوم مقاومت یک مؤمن در مقابل ده کافر است.
[۴] مکی بن حموش، ۳۵۵ - ۴۳۷ق، الایضاح لناسخ القرآن ومنسوخه، ص۷۰.



۱. نساء/سوره۴، آیه۱۵.    
۲. نور/سوره۲۴، آیه۲.    
۳. انفال/سوره۸، آیه۶۵.    
۴. مکی بن حموش، ۳۵۵ - ۴۳۷ق، الایضاح لناسخ القرآن ومنسوخه، ص۷۰.
۵. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۷۰.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «نسخ وجوب به وجوب».    



جعبه ابزار