یَثْنُون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَثْنُون: (اِنَّهُمْ یَثْنُونَ صُدُورَهُمْ) «یَثْنُون» از مادّه
«ثنی» (بر وزن سنگ)، در اصل به معنای نزدیک ساختن قسمت‌های مختلف چیزی به یکدیگر است، مثلًا در مورد تا کردن لباس و پارچه گفته می‌شود:
«ثَنی ثَوْبَهُ»؛ و این که به دو نفر «اِثْنَان» گفته می‌شود، به خاطر آن است که یکی را در کنار دیگر قرار می‌دهیم، و اگر به مداحی کردن
«ثناخوانی» گفته می‌شود، به خاطر آن است که صفات برجسته طرف را یکی پس از دیگری می‌شمرند.
این ماده، به معنای خم شدن، نیز آمده است؛ چرا که
انسان با این کار قسمت‌هایی از بدن خود را به یکدیگر نزدیک می‌سازد. و نیز، به معنای در دل گرفتن
کینه و عداوت آمده است؛ چرا که با این کار، انسان
عداوت شخص یا چیزی را به دل نزدیک می‌سازد.
(أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُواْ مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيَابَهُمْ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ) (آگاه باشيد، آنها براى
نجوا، سينه‌هاشان را در كنار هم قرار مى‌دهند، تا خود و سخنان خويش را از او [[[پيامبر]]] پنهان دارند. آگاه باشيد، آنگاه كه آنها لباسهايشان را به خود مى‌پيچند و خويش را در آن پنهان مى‌كنند،
خداوند آنچه را پنهان مى‌كنند و آنچه را آشكار مى‌سازند مى‌داند؛ چرا كه او، از اسرار درون سينه‌ها، آگاه است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه يثنون از باب ثنى الشي‌ء، يثناه، ثنيا است، بر وزن فتح، يفتح، فتحا ، و مصدر آن، يعنى ثنى به معناى عطف و پيچاندن است، و نيز به معناى رد بعضى بر بعض ديگر است. صاحب مجمع البيان مى‌گويد: اصل ثنى به معناى عطف است، وقتى بخواهى بگويى فلانى را از فلان يا فلان عمل منصرف كردم مى‌گويى: ثنيته عن كذا.
منظور از جمله
(يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ) اينست كه
مشرکین با سينه‌هاى خود به طرف عقب متمايل مى‌شوند و سرهايشان را زير مى‌اندازند تا خود را از شنيدن
کتاب آسمانی پنهان بدارند، تا وقتى
قرآن خوانده مى‌شود به گوششان نخورد. و اين تعبير
کنایه است از اينكه كفار خود را در هنگام
تلاوت قرآن از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و يارانى كه نزد آن جناب بودند پنهان مى‌كردند كه در آن محل ديده نشوند، و على الظاهر
حجت بر آنان تمام نگردد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَثْنُون»، ص۶۳۶.
