اباحه عقلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اباحه عقلی ،حکم
عقل به یکسان بودن
مصلحت فعل و
ترک چیزى است.
اباحه عقلى ، مقابل
اباحه شرعی است و به معناى حکم
عقل به یکسانى
فعل و ترک چیزى است که لازمه آن ،
اختیار مکلف در انجام و یا ترک آن است ، و چون دلیل این حکم ، عقل است ، به آن اباحه عقلى مى گویند ؛ مانند : مؤداى
اصل عملی برائت عقلی که به خاطر
قبح عقاب بلابیان ، بعد از جست وجوی
مکلف از دلیل و عدم دسترسى به آن، حکم به
اباحه مى شود.
در کتاب "
کفایة الاصول " آمده است:
" و اما العقل فانه قد استقل بقبح العقوبة و المؤاخذة على مخالفة التکلیف المجهول بعد الفحص و الیأس عن الظفر بما کان حجة علیه، فانهما بدونها عقاب بلا بیان و مؤاخذة بلا برهان، و هما قبیحان بشهادة الوجدان " .
نکته: در
اصالت اباحه نیز
عقل حکم به
اباحه مى کند ، و آن حکم، قبل از
شرع و وجود هرگونه
تکلیفی است ؛ اما در اباحه عقلی ، حکم به
اباحه، بعد از ورود
شرع مى باشد.
فاضل لنكرانی ، محمد ، ایضاح الكفایة ، ج ۴ ، ص ۴۷۳
علم الهدی ، علی بن حسین ، الذریعة الى اصول الشریعة ، ج ۲ ، ص ۳۴۱-۳۴۲
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی
