اباحه عقلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اباحه
عقلی ،حکم
عقل به یکسان بودن
مصلحت فعل و ترک چیزى است.
اباحه
عقلى ، مقابل
اباحه شرعی است
و به معناى حکم
عقل به یکسانى
فعل و ترک چیزى است که لازمه آن ،
اختیار مکلف در انجام
و یا ترک آن است ،
و چون دلیل این حکم ،
عقل است ، به آن اباحه
عقلى مى گویند ؛ مانند : مؤداى
اصل عملی برائت عقلی که به خاطر
قبح عقاب بلابیان ، بعد از جست وجوی
مکلف از دلیل
و عدم دسترسى به آن، حکم به
اباحه مى شود.
در کتاب "
کفایة الاصول " آمده است:
"
و اما
العقل فانه قد استقل بقبح العقوبة
و المؤاخذة على مخالفة التکلیف المجهول بعد الفحص
و الیأس عن الظفر بما کان حجة علیه، فانهما بدونها عقاب بلا بیان
و مؤاخذة بلا برهان،
و هما قبیحان بشهادة الوجدان " .
نکته: در
اصالت اباحه نیز
عقل حکم به
اباحه مى کند ،
و آن حکم، قبل از
شرع و وجود هرگونه
تکلیفی است ؛ اما در اباحه
عقلی ، حکم به
اباحه، بعد از ورود
شرع مى باشد.
فاضل لنكرانی ، محمد ، ایضاح الكفایة ، ج ۴ ، ص ۴۷۳
علم الهدی ، علی بن حسین ، الذریعة الى اصول الشریعة ، ج ۲ ، ص ۳۴۱-۳۴۲
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی