• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

امان‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



امان (ذِمام) به قرارداد ویژه میان مسلمان و کافر حربی گفته می شود. از آن در باب جهاد بحث شده است، لیکن بعضی احکام آن در باب‏های حدود و قصاص نیز آمده است.




امان دادن، تأمین جانی، مالی یا ناموسی- بر حسب قرارداد- از سوی مسلمان به کافر حربی (اهل حرب) است.
[۱] مهذب الاحکام ج۱۵، ص۱۳۱.

به درخواست کننده امان، «مستأمن» گویند.



امان، مشروع و جایز است و ارکان آن عبارت است از:
۱. قرارداد (عقد)
۲. امان دهنده (عاقد)
۳. امان گیرنده (معقود له)




۳.۱ - نحوه بستن عقد امان


عقد امان از ایجاب از سوی مسلمان- و قبول از سوی کافر- تشکیل می‏شود.
در ایجاب و قبول، هر لفظ یا فعلی که بیانگر امان باشد، کفایت می‏کند.

۳.۲ - شرط صحت عقد امان


به تصریح برخی، صحت عقد امان به وجود مصلحت و به تصریح برخی دیگر، به نداشتن مفسده مشروط است؛ بنابراین عقد امان با هر کس که موجب ضرر به مسلمانان گردد، مانند جاسوس صحیح نیست.

۳.۳ - زمان بستن عقد امان


وقت امان پیش از اسارت است؛ هر چند در آستانه پیروزی سپاه اسلام باشد. البته امام علیه السلام می‏تواند بعد از اسارت نیز امان دهد.

۳.۴ - اقرار مسلمان به امان


اگر مسلمانی اقرار کند که به کافری امان داده است، چنانچه اقرار او در وقتی باشد که امان دادن در آن وقت جایز است، پذیرفته و گرنه، رد می‏شود.

۳.۵ - وجوب وفای به عقد امان


با تحقق صحیح امان، وفای به آن بر امان دهنده و دیگر مسلمانان واجب است.




۴.۱ - شروط امان دهنده یا عاقد


هر مسلمانی که عاقل، بالغ و مختار باشد، می‏تواند تا ده نفر از کافران را امان دهد، لیکن در این که آیا می‏تواند به مردم یک روستا یا قلعه ای هر چند کوچک امان دهد یا نه، اختلاف است.
امان دادن عمومی حتی به مردم یک شهر و مانند آن، تنها در صلاحیت امام است. امام و نیز مأذون از طرف ایشان می‏تواند به هر تعداد از کفار حربی که بخواهد، امان دهد.




۵.۱ - شروط امان گیرنده یا معقود له


هر کافری که جهاد با او واجب است (کافر حربی)، عقد امان با او صحیح می‏باشد.
اگر کافر حربی به گمان این که به او امان داده شده است، وارد قلمرو اسلامی گردد، به سرزمین خود بازگردانده می‏شود.


 
۱. مهذب الاحکام ج۱۵، ص۱۳۱.
۲. جواهر الکلام ج۲۱، ص۹۴.    
۳. جواهر الکلام ج۲۱، ص۹۹.    
۴. جواهر الکلام ج۲۱، ص۱۰۰.    
۵. جواهر الکلام ج۲۱، ص۱۰۰.    
۶. جواهر الکلام ج۲۱، ص۱۰۰-۱۰۱.    
۷. جواهر الکلام ج۲۱، ص۹۷-۹۸.    
۸. جواهر الکلام ج۲۱، ص۹۴-۹۷.    
۹. جامع المقاصد ج۳، ص۴۲۹.    
۱۰. جواهر الکلام ج۲۱، ص۹۶.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۴۸۴-۶۸۵.    



جعبه ابزار