امتثال علمی تفصیلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نجام متعلق
تکلیف معلوم به تفصیل را امتثال علمی تفصیلی گویند.
امتثال علمی تفصیلی، مقابل
امتثال علمی اجمالی میباشد و در جایی است که
مکلف،
علم تفصیلی به متعلق تکلیف دارد و همان را درخارج انجام میدهد، مانند آن که مکلف در
روز جمعه، علم پیدا میکند که
نماز ظهر به طور مشخص بر او
واجب است و هیچ گونه تردید و یا اجمالی نسبت به آن برای او وجود ندارد و سپس همان را در خارج به جای میآورد.
امتثال علمی تفصیلی در موارد ذیل صورت میگیرد:
۱. مکلف، به متعلق
تکلیف قطع (
علم وجدانی ) دارد و آن را انجام داده یا ترک مینماید؛
۲. متعلق تکلیف، از راه
امارات، که جانشین علم میشود، برای مکلف معلوم گردیده و او آن را انجام داده یا ترک مینماید.
مورد دوم هر چند موجب علم وجدانی نمیشود، ولی در
حکم علم وجدانی و جانشین آن است.
نسبت به الحاق
ظن مطلق، به علم وجدانی، در
زمان انسداد باب علم، اختلاف وجود دارد:
مرحوم «
نایینی» معتقد است:
امتثال از راه ظن مطلق بنا بر کشف، به امتثال علمی تفصیلی ملحق میشود؛ اما مرحوم «
شیخ انصاری» معتقد است امتثال از راه ظن مطلق، چه بنا بر کشف و چه بنا بر
حکومت، در رتبه امثتال علمی تفصیلی نیست.
فرهنگنامه اصول فقه، تدوين توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، برگرفته از مقاله «امتثال علمی تفصیلی».