بینی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بينى عضو داراى حسّ بويايى است که از آن در بابهاى
طهارت،
صلات،
قصاص و
دیات سخن رفته است.
مشهور ميان
فقها در
تیمّم وجوب مسح پيشانى تا بالاى بينى است
داخل كردن آب در بينى جهت
استنشاق براى
وضو مستحب است.
در
وجوب يا
استحباب ماليدن
کافور بر بينى
میّت اختلاف است
ملاقات چيز پاك با
نجس در درون بينى كه باطن بدن به شمار مىرود موجب
نجاست نمىشود.
مستحب است هنگام
سجده، بينى بر خاك يا چيزى كه سجده بر آن صحيح است گذاشته شود.
قصاص در بينى به تصريح
قرآن كريم ثابت است.
بنابراين اگر كسى بينى ديگرى را- هرچند معيوب باشد- ببرد بينى او بريده مىشود؛ هرچند سالم باشد؛ ليكن اگر بينى آسيب ديده شل و بينى آسيبرسان سالم باشد بنابر تصريح بسيارى قصاص نمىشود بلكه
جانی بايد
دیه يا
ارش آن را بپردازد.
اگر قسمتى از بينى بريده شود همان مقدار نسبت به كلّ بينى، محاسبه و از بينى جانى قطع مىشود. در نتيجه اگر نصف يا يك سوم بينى بريده شده باشد، از بينى جانى نيز همان مقدار بريده مىشود؛ هرچند بينى جانى كوچكتر از بينى فرد آسيبديده (
مجنی علیه) باشد.
در اينكه بريدن نرمى بينى با استخوان بالاى آن موجب قصاص همه بينى مىشود يا تنها در نرمى بينى
قصاص و در استخوان آن،
حکومت ثابت مىشود اختلاف است. اگر همراه با نرمى بينى قسمتى از استخوان بالاى آن نيز قطع شود در اينكه در نرمى بينى قصاص و در استخوان، حكومت ثابت است يا قصاص در مجموع ثابت مىشود و يا در تعيين قصاص به خبره رجوع و در صورت شك، حكومت ثابت مىشود، اختلاف است.
براى بينى به اعتبار مقدار آسيبديدگى آن ديههاى مختلفى مقرّر شده است
۱.
دیه كامل براى قطع تمام بينى يا نرمى آن، همچنين شكستن يا سوزاندن بينى بهگونهاى كه سبب نابودى آن گردد.
در مورد آخر اگر بدون عيب بهبود يابد ديه آن صد
دینار است.
در نابودى حسّ بويايى هر دو سوراخ بينى، ديه كامل و يك سوراخ، نصف ديه است.
ازاينرو اگر بينى بريده شود و حس بويايى از بين رود دو
دیه كامل ثابت مىگردد.
۲. دو سوم ديه براى شل كردن بينى.
۳. نصف ديه براى بريدن «
روثه» بنابر مشهور. در اينكه مراد از «
ورثه» نوك بينى است يا حائل ميان دو سوراخ و يا محلّ اتّصال دو طرف نرمى بينى، اختلاف است. برخى هر سه تعريف را به يك معنا بازگرداندهاند: منتهى اليه قسمت جلوى بينى كه محلّ اتّصال دو طرف نرمى و سوراخ بينى است.
۴. يك سوم ديه براى پاره كردن دو سوراخ بينى همراه غضروف ميانى آن در صورتى كه منجرّ به تباهى حس بويايى نشود و نيز بنابر قول مشهور براى بريدن يكى از سوراخهاى آن. مقابل قول مشهور، قول به نصف و قول به يك چهارم ديه قرار دارد.
اگر بينى بر اثر آسيب، كج يا كبود گردد و يا بين دو سوراخ آن پارگى ايجاد شود، حكومت ثابت مىگردد.
فرهنگ فقه فارسی ج۲، ص ۲۲۸.
