• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بینی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بينى عضو داراى حسّ بويايى است که از آن در بابهاى طهارت، صلات، قصاص و ديات سخن رفته است.




مشهور ميان فقها در تيمّم وجوب مسح پيشانى تا بالاى بينى است
داخل كردن آب در بينى جهت استنشاق براى وضو مستحب است.
در وجوب يا استحباب ماليدن كافور بر بينى ميّت اختلاف است
ملاقات چيز پاك با نجس در درون بينى كه باطن بدن به شمار مى‏رود موجب نجاست نمى‏شود.
[۵] .العروة الوثقى (و حواشى) ج ۱، ص ۱۷۵.




مستحب است هنگام سجده، بينى بر خاك يا چيزى كه سجده بر آن صحيح است گذاشته شود.
[۹] .توضيح المسائل مراجع ۱/ ۶۱۳ م ۱۰۹۱.




قصاص در بينى به تصريح قرآن كريم ثابت است.
بنابراين اگر كسى بينى ديگرى را- هرچند معيوب باشد- ببرد بينى او بريده مى‏شود؛ هرچند سالم باشد؛ ليكن اگر بينى آسيب ديده شل و بينى آسيب‏رسان سالم باشد بنابر تصريح بسيارى قصاص نمى‏شود بلكه جانى بايد ديه يا ارش آن را بپردازد.
[۱۳] .مهذب الاحكام ج۲۹، ص ۲۶.

اگر قسمتى از بينى بريده شود همان مقدار نسبت به كلّ بينى، محاسبه و از بينى جانى قطع مى‏شود. در نتيجه اگر نصف يا يك سوم بينى بريده شده باشد، از بينى جانى نيز همان مقدار بريده مى‏شود؛ هرچند بينى جانى كوچك‏تر از بينى فرد آسيب‏ديده (مجنى عليه) باشد.
در اينكه بريدن نرمى بينى با استخوان بالاى آن موجب قصاص همه بينى مى‏شود يا تنها در نرمى بينى قصاص و در استخوان آن، حكومت ثابت مى‏شود اختلاف است. اگر همراه با نرمى بينى قسمتى از استخوان بالاى آن نيز قطع شود در اينكه در نرمى بينى قصاص و در استخوان، حكومت ثابت است يا قصاص در مجموع ثابت مى‏شود و يا در تعيين قصاص به خبره رجوع و در صورت شك، حكومت ثابت مى‏شود، اختلاف است.
[۱۷] .مهذب الاحكام ج۲۹، ص۲۶..




براى بينى به اعتبار مقدار آسيب‏ديدگى آن ديه‏هاى مختلفى مقرّر شده است
۱. ديه كامل براى قطع تمام بينى يا نرمى آن، همچنين شكستن يا سوزاندن بينى به‏گونه‏اى كه سبب نابودى آن گردد.
در مورد آخر اگر بدون عيب بهبود يابد ديه آن صد دينار است.
در نابودى حسّ بويايى هر دو سوراخ بينى، ديه كامل و يك سوراخ، نصف ديه است.
ازاين‏رو اگر بينى بريده شود و حس بويايى از بين رود دو ديه كامل ثابت مى‏گردد.
۲. دو سوم ديه براى شل كردن بينى.
۳. نصف ديه براى بريدن «روثه» بنابر مشهور. در اينكه مراد از «ورثه» نوك بينى است يا حائل ميان دو سوراخ و يا محلّ اتّصال دو طرف نرمى بينى، اختلاف است. برخى هر سه تعريف را به يك معنا بازگردانده‏اند: منتهى اليه قسمت جلوى بينى كه محلّ اتّصال دو طرف نرمى و سوراخ بينى است.
[۲۶] .مهذب الاحكام ج۲۹، ص ۱۷۷-۱۷۸.

۴. يك سوم ديه براى پاره كردن دو سوراخ بينى همراه غضروف ميانى آن در صورتى كه منجرّ به تباهى حس بويايى نشود و نيز بنابر قول مشهور براى بريدن يكى از سوراخهاى آن. مقابل قول مشهور، قول به نصف و قول به يك چهارم ديه قرار دارد.
اگر بينى بر اثر آسيب، كج يا كبود گردد و يا بين دو سوراخ آن پارگى ايجاد شود، حكومت ثابت مى‏گردد.




 
۱. جواهر الكلام ج ۵، ص ۱۹۶- ۱۹۸.    
۲. الحدائق الناضرة ج۴، ص ۳۴۲.    
۳. جواهر الكلام ج ۲، ص ۳۳۵.    
۴. جواهرکلام ج۴، ص ۱۷۶- ۱۸۰.    
۵. .العروة الوثقى (و حواشى) ج ۱، ص ۱۷۵.
۶. مستمسك العروة ج ۱، ص ۲۸۴- ۲۸۶.    
۷. مستمسك العروة ج ۱، ص۴۸۸.    
۸. جواهر الكلام ج۱۰، ص ۱۷۴.    
۹. .توضيح المسائل مراجع ۱/ ۶۱۳ م ۱۰۹۱.
۱۰. مائدة/سوره۵، آیه۴۵.    
۱۱. جواهر الكلام ج۴۲، ص ۳۸۲.    
۱۲. تحرير الوسيلة ج۲، ص ۵۴۰، ۵۴۶.    
۱۳. .مهذب الاحكام ج۲۹، ص ۲۶.
۱۴. جواهر الكلام ج۴۲، ص ۳۸۳- ۳۸۴.    
۱۵. جواهرالکلام ج۴۲، ص۳۸۳.    
۱۶. تحرير الوسيلة ج ۲،ص ۵۴۶.    
۱۷. .مهذب الاحكام ج۲۹، ص۲۶..
۱۸. جواهر الکلام، ج۴۳، ص۱۹۰-۱۹۲.    
۱۹. تحریر الوسیلة، ج۲، ص۵۷۳.    
۲۰. جواهر الکلام، ج۴۳، ص۳۰۹.    
۲۱. جواهر الكلام ج۴۳، ص ۳۱۱.    
۲۲. جواهر الكلام ج۴۳، ص ۱۹۴.    
۲۳. جواهرالکلام ج۴۳، ص ۱۹۵-۱۹۶.    
۲۴. مبانى تكملة المنهاج ج۲، ص ۲۸۰.    
۲۵. تحرير الوسيلة ج۲،ص ۵۷۳.    
۲۶. .مهذب الاحكام ج۲۹، ص ۱۷۷-۱۷۸.
۲۷. جواهر الكلام ج۴۳، ص ۱۹۲.    
۲۸. مبانى تكملة المنهاج ج۲، ص ۲۸۰.    
۲۹. جواهر الكلام ج۴۳،ص ۱۹۹.    




فرهنگ فقه فارسی ج۲، ص ۲۲۸.    




جعبه ابزار