• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تربیت (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تربیت، پرورش در جهت رشد و کمال و استعدادهای درونی، بالقوه را به فعلیت رساندن را گویند.



تربیت از ریشه «ربو» به معنای فزونی و نمو است.
[۱] لسان العرب، ج۵، ص۱۲۶ - ۱۲۸، «ربا».
راغب می‌نویسد: «ربیت الولد» از واژه «ربو» است و برخی گفته‌اند: اصل آن از مضاعف: رب - ربب بوده است. بدین جهت در معنای رب می‌نویسد: رب، در اصل به معنای تربیت و آن ایجاد شیء به صورت تدریجی تا حد رسیدن به کمال است. بر این اساس، تربیت، پرورش دادن و استعدادهای درونی، بالقوه را به فعلیت رساندن وکاربرد آن در اشیایی همانند فرزند و زراعت است که قابلیت رشد و نمو داشته باشد.
[۵] لسان العرب، ج۵، ص۱۲۸، «ربو».
واژه‌های مورد استفاده در این مدخل، «رب»، «رشد»، «تزکیه»، «اعیننا» و قرائن و سیاق آیات است.


بعثت پیامبران، نزول کتابهاى آسمانى و تشریع شرایع و تکالیف، همه در راستاى تربیت انسان و هدایت او به صراط مستقیم عبودیت و نیل به هدف والاى خلقت، یعنى معرفت خداوند متعال و تخلق به فضائل انسانى و دورى جستن از رذائل و خوى حیوانى است؛ چنان‌که آیات و روایات متعدّدى بر این حقیقت تأکید دارند و اصولا فلسفه تشکیل حکومت دینى و نصب کارگزاران شایسته و صالح در رأس امور، تشریع فرائضى‌ همچون امر به معروف و نهى از منکر و اهتمام دین به تعلیم و تعلم، همان تربیت انسان به تربیت الهى و نیل او به قله بلند معرفت و عبودیت است.


از وظایف مهم ولى کودک نسبت به وى اهتمام به تربیت او است. مضمون بسیارى از روایات چنین است: بگذارید کودک تا شش یا هفت سالگى بازى کند، سپس به تعلیم و تربیت او همّت گمارده، خواندن، نوشتن، قرآن، نماز، حلال و حرام و معارف دینى را به او بیاموزید و چون به سنّ نه سالگى رسید اهتمام و تأکید بیشترى- بویژه در امر نماز- داشته باشید. همچنین فرزندانتان را با احادیث و سخنان ما آشنا سازید قبل از آنکه مرجئه - فرقه‌اى منحرف از خط امامت- از شما پیشى گرفته، آنان را گمراه کنند.


آسیب شناسی تربیت، اهمیت تربیت، تربیت انسانها، تربیت خانواده، تربیت عبادالرحمان، تربیت علمای دینی، تربیت فرزند، تربیت محمد صلی الله علیه وآله، تربیت موسی علیه السلام، تربیت مؤمنان، تربیتهای ابراهیم علیه السلام، روشهای تربیت، عوامل تربیت، منشا تربیت.



۱. لسان العرب، ج۵، ص۱۲۶ - ۱۲۸، «ربا».
۲. مفردات، راغب اصفهانی، ص۳۴۰، «ربو».    
۳. مفردات، راغب اصفهانی، ص۳۳۶.    
۴. تعلیم و تربیت در اسلام، شهید مطهری، ص۵۷.    
۵. لسان العرب، ج۵، ص۱۲۸، «ربو».
۶. وسائل الشیعة ج۴، ص۱۸.    
۷. وسائل الشیعةج۲۱، ص۴۷۳.    
۸. وسائل الشیعة ج۲۱، ص۴۷۸.    




فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تربیت».    



جعبه ابزار