ترکب وجوب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ترکب وجوب به مرکب بودن
مفهوم وجوب از دو یا چند جزء اطلاق میشود.
ترکب وجوب، مقابل
بساطت وجوب بوده و هر دو از نظریههایی میباشد که پیرامون تحلیل
ماهیت و
حقیقت وجوب مطرح شده است.
در مورد ماهیت
احکام تکلیفی (
وجوب ،
حرمت ،
استحباب ،
کراهت و
اباحه ) میان
علمای اصول اختلاف وجود دارد؛ متاخرین معتقدند احکام تکلیفی دارای ماهیتی
بسیط میباشد، اما قدما بر این باورند که این
احکام ، حقیقتی مرکب از
جنس و
فصل دارد؛ به این بیان که:
جنس تمامی احکام تکلیفی (غیر از حرمت)
اذن در انجام فعل (جواز فعل) است، ولی فصل وجوب، «منع از
ترک » و فصل استحباب، «اذن در فعل همراه با رجحان آن» و فصل کراهت، «اذن در فعل همراه با رجحان ترک آن» و فصل اباحه، که همان جواز به معنای
اخص است، «اذن در فعل همراه با
تساوی انجام فعل و ترک آن» یا «عدم
رجحان نسبت به انجام
فعل و ترک آن» است.
مشهور اصولیها وجوب را مرکب از دو جزء میدانند:
۱. اذن در فعل؛ ۲. منع از ترک.
اما برخی نیز مثل مرحوم «
صاحب معالم » آن را مرکب از سه جزء دانستهاند:
۱. اذن در فعل؛ ۲. رجحان در فعل؛ ۳. منع از ترک.
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «ترکب وجوب».