• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعاقب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



به انجام دادن چند کار، یکى پس از دیگرى تعاقب گفته می شود.از آن به مناسبت در بابهاى نکاح، غصب، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.




اگر همسر بالغ مردى، دو همسر کوچک دیگر او را به تعاقب شیر دهد در صورتى که صاحب شیر، غیر زوج و شیر دادن قبل از آمیزش زوج با شیر دهنده باشد، زوجه بالغ بر زوج حرام ابدی مى‏شود و عقد زوجه صغیرى که ابتدا شیر خورده است باطل مى‏گردد؛ لیکن عقد زوجه خردسال دوم به قوّت خود باقى است.
امّا اگر صاحب شیر زوج باشد، هر سه همسر بر مرد، حرام ابدى مى‏شوند.



اگر چند نفر به تعاقب در مالى غصبى تصرّف کنند همه ضامن‏اند و مالک مى‏تواند براى دریافت غرامت به هریک از آنان رجوع کند.



جنایتکارى که دستهاى چند نفر را به تعاقب قطع کرده است، دو دست و دو پاى وى به ترتیب، دست راست در برابر قطع نخستین دست و همین‏طور تا پاى راست در برابر قطع چهارمین دست، قصاص مى‏شود و به افراد باقى مانده از مال جانی دیه پرداخت مى‏گردد.
[۲] ارشاد الأذهان ج۲، ص۲۰۹.

کسى که چند نفر را به تعاقب کشته و اولیاى مقتولان هرکدام جداگانه خواهان قصاص شده‏اند، در اینکه حق قصاص اختصاص به اولیاى نخستین مقتول پیدا مى‏کند یا اولیاى هرکدام حقّ قصاص دارند و یا به قرعه رجوع مى‏شود، اختلاف است.
برده‏اى که یکجا چند فرد آزاد را کشته است در اختیار همه اولیای دم قرار مى‏گیرد؛ امّا اگر آنان را به تعاقب بکشد، بنابر قول برخى، در اختیار اولیاى آخرین کشته قرار مى‏گیرد. آنان بین کشتن و به بردگى گرفتن او مخیرند؛ لیکن بنابر قول مشهور حکم قتل تعاقبى نیز همان حکم قتل دفعی است، مگر آنکه اولیاى مقتول نخست، او را به بردگى گرفته باشند که در این صورت پس از کشتن نفر دوم به اولیاى وى تحویل داده خواهد شد.


 
۱. بلغة الفقیه ج۳، ص۱۸۲-۱۸۳.    
۲. ارشاد الأذهان ج۲، ص۲۰۹.
۳. تحریر الوسیلة ج۲، ص۵۴۱.    
۴. تحریر الاحکام ج۵، ص۴۹۷.    
۵. جواهر الکلام ج۴۲، ص۳۱۶-۳۱۸.    
۶. تحریر الوسیلة ج۲، ص۵۳۸.    
۷. جواهر الکلام ج۴۲، ص۱۲۲-۱۲۳.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۵۱۷.    




جعبه ابزار