جهیزیه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جهیزیه وسایل و اثاث اوّلیه
زندگی می باشد. عنوان یاد شده به مناسبت در بابهای
خمس،
نکاح و
قضا به کار رفته است.
جهیزیه به آن بخش از اثاث و لوازم زندگی که
عروس با خود به خانه
داماد میبرد اطلاق میگردد.
جهیزیه فراهم آمده از مال
زن،
ملک او است و دیگری
حق تصرف در آن را ندارد مگر با اذن او، و تصرف بدون اذن موجب
ضمان است.
چنانچه
زوج مدعی اذن در تصرف جهیزیه و
زوجه منکر آن باشد، با عدم اقامه بینه از سوی زوج، قول زوجه با
قسم پذیرفته میشود.
جهیزیهای که
دختر از خانه
پدر همراه خود میبرد، در صورتی که شواهد و قراین، بیانگر
تملیک و
هبه آن به دختر باشد، ملک او است. در غیر این صورت بر ملک پدر باقی خواهد ماند.
بر زوج
واجب است اثاث مورد نیاز زندگی را برای زوجه فراهم کند و تأمین آن بر زن واجب نیست.
هرگاه
زن و
شوهر در ملکیت اثاث منزل با یکدیگر اختلاف کنند، قول اقامه کننده بینه مقدم میشود و با عدم وجود بینه، بنابر
مشهور اثاث زنانه از آنِ زن و وسایل مردانه از آن مرد و لوازم مشترک، میان آن دو تقسیم میشود.
جهیزیه جزء مئونه به شمار میرود. بنابر این، درآمد حاصل از کسب که صرف خرید جهیزیه میشود، در وقتی که به طور معمول به تهیه آن نیاز است، چنانچه مطابق شأن فرد باشد،
خمس ندارد.
همچنین به قول بسیاری از معاصران، کسی که توان ندارد جهیزیه را یکجا تهیه کند، در صورتی که هر سال از منافع همان سال، مقداری از آن را بخرد و کنار بگذارد، خمس به آن تعلق نمیگیرد.
برخی، در فرض یاد شده پرداخت خمس را
واجب دانستهاند.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۱۵۷-۱۵۸.
