حکومت به توسعه موضوع خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حکومت به توسعه موضوع به توسعه
تعبّدی افراد موضوع دلیل محکوم، توسط
دلیل حاکم اطلاق میشود.
حکومت به توسعه موضوع، به معنای
تفسیر و نظارت دلیل حاکم، بر دلیل محکوم، از راه ایجاد توسعه تعبدی در ناحیه افراد موضوع دلیل محکوم میباشد، مانند این که مولا بگوید: «الخمر حرام»، آن گاه دایره افراد موضوع را توسعه تعبدی داده و بگوید: «کل مسکر خمر»؛ یعنی
فقاع و
نبیذ و غیره را نیز تعبداً زیر عنوان
خمر وارد کند تا حکم
حرمت شامل آنها نیز بشود.
در کتاب «
اصول الفقه » آمده است:
«لان الحکومة علی قسمین:... قسم بتوسعته، مثل ما لو قال عقیب الامر باکرام العلماء «المتقی عالم» فان هذا یکون حاکما علی الاول و لیس فیه اخراج بل هو تصرف فی الموضوع بتوسعة معنی العالم ادعاء الی ما یشمل المتقی، تنزیلا للتقوی منزلة العلم فیعطی للمتقی حکم العلماء من وجوب الاکرام و نحوه و مثاله فی الشرعیات: «الطواف صلاة» فان هذا التنزیل یعطی للطواف الاحکام المناسبة التی تخص الصلاة من نحو احکام الشکوک».
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «حکومت به توسعه موضوع».