داعی یا انگیزه، عاملی است که انسان را به انجام عمل یا ترک آن فرا می خواند. دواعی نهی، هم چون دواعی امر، متفاوت می باشد: گاهی داعی نهی، زجر از فعل یا ترک آن است، مثل این که مولا بگوید: " لا تشرب الخمر " که داعی آن، ترک فعل _ شرب خمر _ است و گاهی داعی نهی، بیان قلّت ثواب است، مثل: نهی تنزیهی " لا تصلّ فی الحمام " که بر کمی ثواب نماز در حمامدلالت می کند، و گاهی ارشاد به مانعیت شی ء است، مثل: نهی از پوشیدن پوستین تهیه شده از پوست حیوان مرده در نماز، و دواعی دیگر.
داعی، به شخص آمر و ناهی بستگی دارد؛ یعنی آمر و ناهی بر اساس انگیزه ای که دارد، امر یا نهی می کند و مکلف در این جا دخالتی ندارد و تنها باید انگیزه مولا را دریابد و با توجه به آن به امتثال بپردازد.
