• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رایج

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



رایج به معنای معمول ومتداول است که در ابواب مختلف فقه کاربرد دارد.




رايج به معنای متداول است.

۱.۱ - کاربرد رایج در فقه


از احکام آن در بابهای زکات، تجارت، مضاربه و غصب سخن گفته‏اند.

۱.۲ - رایج در زکات


زکات به طلا و نقره‏ای تعلّق می‏گيرد که علاوه بر مسکوک بودن، معامله با آن در بازار رواج داشته باشد. به طلا يا نقره مسکوکی که قبلا معامله با آن رايج بوده، ليکن هم اکنون رايج نيست نيز بنابر مشهور، زکات تعلق می‏گيرد. برخی بر آن ادعای اجماع کرده‏اند. آيا به طلا و نقره مسکوک و رايج در بازار در صورتی که زن برای زینت استفاده کند، زکات تعلّق می‏گيرد؟ مسئله اختلافی است.

۱.۳ - رایج در تجارت


معامله با درهم و دينار مغشوش در صورت رواج داشتن معامله با آنها جایز است؛ هرچند درصد آميختگی مشخص نباشد، و در صورت عدم رواج، معامله با آنها تنها پس از روشن شدن وضعيتشان جایز است.
[۴] تحرير الوسيلة ج۱، ص۵۴۰.


۱.۴ - رایج در مضاربه


بنابر اجماع ادعا شده، در مضاربه سرمایه بايد درهم و دينار رايج باشد
ليکن بسياری از معاصران، آن را محدود به درهم و دينار نکرده و گفته‏اند: جایز است پول رايج هر زمان نيز در مضاربه سرمايه قرارگيرد.
[۶] توضيح المسائل مراجع ج۲، ص۳۰۰-۳۰۲-۳۰۴.


۱.۵ - رایج در غصب


بر غاصب واجب است آنچه را غصب کرده به صاحبش بازگرداند و با از بين رفتن عين آن، اگر مثلی است مثل آن و اگر مثلش وجود نداشت يا مثلی نبود، بلکه قیمی بود، بايد قیمت آن را به صاحبش بپردازد. قيمت پرداختی بايد به پول رايج آن زمان باشد. پرداخت قيمت به پول غیر رایج کفایت نمی‏کند، مگر با رضایت دوطرف. حکم ياد شده در همه غرامتها و ضمانها جاری است.
[۷] تحرير الوسيلة ج۲، ص۱۸۳.
[۸] هداية العباد (گلپايگانی) ج۲، ص۲۵۴.
[۹] مهذب الأحکام ج۲۱، ص۳۳۲.
[۱۰] منهاج الصالحين (سيستانی) ج۲، ص۲۳۷-۲۳۸.



 
۱. جواهر الکلام ج۱۵، ص۱۸۱-۱۸۲.    
۲. العروة الوثقی‌ ج۴، ص۵۶-۵۷.    
۳. جواهر الکلام ج۲۴، ص۱۶-۱۷.    
۴. تحرير الوسيلة ج۱، ص۵۴۰.
۵. جواهر الکلام ج۲۶، ص۳۵۶-۳۵۷.    
۶. توضيح المسائل مراجع ج۲، ص۳۰۰-۳۰۲-۳۰۴.
۷. تحرير الوسيلة ج۲، ص۱۸۳.
۸. هداية العباد (گلپايگانی) ج۲، ص۲۵۴.
۹. مهذب الأحکام ج۲۱، ص۳۳۲.
۱۰. منهاج الصالحين (سيستانی) ج۲، ص۲۳۷-۲۳۸.




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۴، ص۴۲.    






جعبه ابزار