روزه کفّاره

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

روزه کفّاره از اقسام روزه واجب است واز احکام آن در باب صوم سخن گفته‏اند.

---

روزه کفّاره از اقسام روزه واجب و منشأ وجوب آن ارتکاب بعضى اعمال است.

---

روزه کفّاره چهار قسم است:
۱. وجوب روزه همراه غیر روزه، که از آن به کفّاره جمع تعبیر مى‏شود و عبارت است از کفّاره قتل عمد و به قولى کفّاره افطار با حرام در ماه رمضان که در هر دو صورت هر سه خصال کفّاره (آزاد کردن برده، دو ماه روزه گرفتن و اطعام شصت فقیر) واجب است. البته در افطار با حرام، مشهور قائل به کفّاره جمع نیستند؛ بلکه کفّاره آن را یکى از خصال سه گانه مى‏دانند که مکلف در انتخاب آن آزاد است.
۲. وجوب روزه در صورت ناتوانى از غیر روزه که موارد آن عبارت است از کفّاره قتل خطا، کفّاره ظهار، کفّاره افطار در قضاى ماه رمضان پس از زوال، کفّاره یمین، کفّاره جزاى صید، کفّاره کوچ عمدى از عرفات پیش از غروب آفتاب، کفّاره خراشیدن زن صورت خود را در مصیبت، به گونه‏اى که خون جارى شود، کندن زن موهاى سر خود را در مصیبت و پاره کردن مرد لباس خود را در مصیبت همسر یا فرزند.
در مورد اوّل و دوم، پس از عجز از آزاد کردن برده، دوماه و در مورد سوم پس از ناتوانى از اطعام سه روز روزه واجب مى‏شود؛ چنان که در چهارم پس از عجز از هر سه خصال (آزاد کردن برده، اطعام ده فقیر و پوشاندن آنان) سه روز روزه واجب مى‏گردد.
در پنجم (جزاى صید) در صید شترمرغ، پس از عجز از قربانىِ شتر، هیجده روز روزه و در صید گاو وحشى (گورخر) پس از ناتوانى از قربانى کردن گاو، نه روز روزه و در صید آهو پس از عجز از قربانى کردن گوسفند سه روز روزه واجب مى‏شود.
در مورد ششم (کوچ عمدى از عرفات) پس از عجز از قربانىِ شتر، هیجده روز روزه واجب مى‏شود.
روزه کفّاره موارد هفتم تا نهم همانند روزه کفّاره قسم است. البته برخى در سه مورد آخر قائل به استحباب کفّاره شده‏اند.
۳. وجوب روزه به عنوان فرد تخییرى بین روزه و غیر آن که عبارت است از کفّاره افطار روزه ماه رمضان، اعتکاف، نذر، عهد و کفّاره تراشیدن زن موى سر خود را در مصیبت.
مکلف در همه موارد یاد شده در انتخاب یکى از خصال کفّاره (آزاد کردن برده، دو ماه روزه گرفتن و اطعام شصت فقیر) آزاد است.
برخى، کفّاره اعتکاف و تراشیدن زن موى سر خود را همانند کفّاره ظهار و برخى، کفّاره نذر و عهد را همانند کفّاره قسم دانسته‏اند؛ چنان که بعضى، کفّاره تراشیدن سر را بر زن واجب ندانسته‏اند.
از دیگر مصادیق این قسم، کفّاره تراشیدن سر در حال احرام است که شخص بین قربانى کردن گوسفند، سه روز روزه گرفتن یا صدقه دادن به شش فقیر، مخیر است.
۴. وجوب روزه پس از ناتوانى از غیر آن به عنوان فردى تخییرى که عبارت است از کفّاره آمیزش مولا با کنیز مُحرم خود، که با اذن او مُحرم شده است. کفّاره آن یک شتر یا گاو و یا گوسفند و درصورت عجز از شتر و گاو، یک گوسفند یا سه روز روزه است.
در دو ماه روزه کفّاره، تتابع واجب است. مراد از تتابع این است که یک ماه آن به اضافه یک روز از ماه دوم را- جز به جهت عذر- پى در پى و بدون فاصله روزه بگیرد. بنابر این، چنانچه بدون عذر بین روزها فاصله بیندازد و افطار کند، روزه‏هایى را که گرفته باید از سر بگیرد.
بنابر قول مشهور، تتابع در دیگر روزه‏هاى کفّاره، از قبیل سه روز روزه در کفّاره یمین نیز واجب است.

---