روغن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

روغن ماده ای چرب است و از احکام آن در بابهای طهارت، حج، تجارت و اطعمه و اشربه سخن گفته‏اند.

---

‏
روغن مادّه‏ای چرب، برگرفته از پيه‏های حيوانی يا دانه‏های گياهی می باشد.

---

۲.۱ - احکام روغن در طهارت

روغن مايع متنجس تطهير پذير نيست.برخی گفته‏اند: چنانچه آن را در آب کر بريزند و به هم بزنند به گونه‏ای که اجزای آب با همه اجزای روغن آميخته شود، پاک می‏گردد.ليکن اگر روغن جامد باشد، با نجس شدن قسمتی از آن، ديگر قسمتها نجس نمی‏شود؛ بلکه با برداشتن آن قسمت و مقداری از اطراف آن، باقی مانده پاک خواهد بود.

۲.۲ - احکام روغن در حج

ماليدن روغن خوش بو به بدن، بلکه بنابر مشهور هر روغن، حتّی غير خوش بو، در غير حال ضرورت بر محرم حرام است. در اينکه ماليدن روغن خوش بو به بدن قبل از احرام در صورتی‏ که بوی آن تا بعد از احرام باقی بماند، حرام است يا نه، اختلاف است.
ماليدن روغن معطر علاوه بر حرمت، کفاره دارد. در اينکه کفّاره آن مطلقا يک گوسفند است يا تنها در صورتی که از روی علم و عمد باشد و چنانچه از روی جهل باشد کفّاره آن اطعام يک فقير می‏باشد، اختلاف است. برخی در فرض اضطرار به ماليدن روغن، کفّاره را ثابت ندانسته‏اند. در ثبوت کفاره جهت ماليدن روغن غير معطّر اختلاف است.

۲.۳ - احکام روغن در تجارت

داد و ستد و استفاده از روغنی که نجاستش ذاتی است، مانند روغن برگرفته از پيه مردار حتّی در غير خوردن جايز نيست. بر عدم جوازادعای اجماع شده است؛ليکن برخی استفاده از آن را در مثل استصباح که مشروط به پاکی نيست، جايز دانسته‏اند.البته استصباح با روغن پاکی که بر اثر ملاقات نجاست، نجس شده جايز است؛چنان که داد و ستد آن نيز جهت استصباح صحيح است.
در ربا روغن از حيث مماثلت تابع اصلی است که از آن گرفته می‏شود، مانند روغنهايی که از شير گاو می‏گيرند که همه يک جنس محسوب می‏شوند و فروختن روغن گاوی در ازای روغن گاوی با فزونی يکی بر ديگری ربا و حرام است؛ ليکن روغن حيوانی و روغن نباتی که از دو اصل و دو جنس مختلف گرفته می‏شوند، دو جنس به شمار می‏روند؛ در نتيجه فروختن يکی در ازای ديگری به بيشتر ربا نخواهد بود؛ هرچند بر هر دو يک عنوان (روغن) صادق است.

---