• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زوجیت انعام (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تکثیر نسل از فلسفه‌های زوجیت انعام است.



خداوند جفت‌های انعام را از خود آن‌ها به وجود آورده است:
... جعل لکم من انفسکم ازوجا ومن الانعـم ازوجا...
از جنس شما همسرانى براى شما قرار داد و جفت‌هايى از چهارپايان آفريد و شما را به اين وسيله (بوسيله همسران‌) زياد مى‌كند.


تکثیر نسل، فلسفه زوجیت انعام است:
... جعل لکم من انفسکم ازوجا ومن الانعـم ازوجا یذرؤکم فیه...
از جنس شما همسرانى براى شما قرار داد و جفتهايى از چهارپايان آفريد و شما را به اين وسيله (بوسيله همسران‌) زياد مى كند هيچ چيز همانند او نيست.‌
اين خود يكى از نشانه‌هاى بزرگ تدبیر پروردگار و ربوبیت و ولایت او است كه براى انسان‌ها همسرانى از جنس خودشان آفريده، كه از يک سو مايه آرامش روح و جان او هستند، و از سوى ديگر مايه بقاء نسل و تكثير مثل و تداوم وجود او.
گرچه قرآن با توجه به خطاب يذرؤكم (شما انسان‌ها را تكثير مى‌كند) اين معنى را در مورد انسان بيان داشته، ولى ناگفته پيداست كه اين حکم از نظر تكثير مثل در مورد چهارپايان و موجودات زنده ديگر نيز جارى است، در واقع خداوند نخواسته است در يك خطاب جمع كند، و از مقام والاى او بكاهد، لذا خطاب را تنها به انسان‌ها كرده، تا حكم بقيه نيز به تبع انسان‌ها روشن شود.


زوجیت انعام، نشانه یگانگی و قدرت خداوند می‌باشد:
خلقکم من نفس وحدة ثم جعل منها زوجها وانزل لکم من الانعـم ثمـنیة ازوج.....
او شما را از يك نفس آفريد، و همسرش را از (باقيمانده گِل) او خلق كرد و براى شما هشت زوج از چهارپايان ايجاد كرد.
در این آیات سخن از آیات عظمت آفرینش خداوند و بیان قسمت دیگری از نعمت‌های گوناگون او در مورد انسانهاست.
نخست از آفرینش انسان سخن می‌گوید و می‌فرماید: خداوند همه شما را از شخص واحدی آفرید، سپس همسرش را از او خلق کرد (خلقکم من نفس واحدة ثم جعل منها زوجها).
آفرینش همه انسان‌ها از نفس واحد اشاره به مساله آفرینش آدم جد نخستین ماست، که این همه افراد بشر با تنوع خلقت، و خلق و خوی متفاوت، و استعدادها و ذوق‌های مختلف، همه به یک ریشه باز می‌گردد که آن آدم است.
تعبیر به (ثم جعل منها زوجها) در واقع اشاره به این است که خدا آدم را آفرید سپس همسرش را از باقیمانده گل او خلق کرد. روی این حساب آفرینش حوا بعد از آفرینش آدم بوده است و قبل از آفرینش فرزندان آدم.
این نکته نیز لازم به یادآوری است که آفرینش همسر آدم از اجزای وجود خود آدم نبوده بلکه از باقیمانده گل او صورت گرفته است، چنان که در روایات اسلامی به آن تصریح شده، و اما روایتی که می‌گوید: حوا از آخرین دنده چپ آدم آفریده شده است سخن بی اساسی است که از بعضی از روایات اسرائیلی گرفته شده، و هماهنگ با مطلبی است که در فصل دوم از سفر تکوین تورات تحریف یافته کنونی آمده است، و از این گذشته بر خلاف مشاهده و حس می‌باشد زیرا طبق این روایت یک دنده آدم برداشته شد و از آن حوا آفریده گشت، و لذا مردان یک دنده در طرف چپ کمتر دارند، در حالی که می‌دانیم هیچ تفاوتی میان تعداد دنده‌های مرد و زن وجود ندارد و این تفاوت یک افسانه بیش نیست.
بعد از آن به مساله آفرینش چهارپایان که از وسایل مهم زندگی انسان‌هاست لباس از پوست و از یک سو برای تغذیه خود از شیر و گوشت آنها استفاده می‌کنند، و از سوی دیگر از پوست و پشم آنها لباس و انواع وسایل زندگی می‌سازند، و از سوی سوم به عنوان مرکب و وسیله حمل و نقل از آنها بهره می‌گیرند اشاره کرده، می‌فرماید: از چهارپایان هشت زوج برای شما نازل کرد (و انزل لکم من الانعام ثمانیة ازواج).
منظور از هشت زوج گوسفند نر و ماده، بز نر و ماده، شتر و گاو نر و ماده است.
.. جعل لکم من انفسکم ازوجا ومن الانعـم ازوجا یذرؤکم فیه لیس کمثله شیء وهو السمیع البصیر.
و از جنس شما همسرانى براى شما قرار داد و جفت‌هايى از چهارپايان آفريد و شما را به اين وسيله (بوسيله همسران) زياد مى‌كند هيچ چيز همانند او نيست و او شنوا و بيناست!


۱. شوری/سوره۴۲، آیه۱۱.    
۲. شوری/سوره۴۲، آیه۱۱.    
۳. تفسیر نمونه، مکارم، ج‌۲۰، ص ۳۶۶.    
۴. زمر/سوره۳۹، آیه۶.    
۵. تفسیر نمونه، مکارم، ج۱۹، ص۳۸۰.    
۶. شوری/سوره۴۲، آیه۱۱.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «زوجیت انعام».    



جعبه ابزار