• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سیدمحمدتقی بن میرعبدالحی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


سیدمحمدتقی بن میرعبدالحی بن میرابراهیم، عارف، ادیب و فقیه اصولی قرن سیزدهم است.


سیدمحمدتقی در ۱۱۸۹ به دنیا آمد در آغاز در زادگاهش نزد استادانی چون ملامهدی نراقی به تحصیل پرداخت، سپس به عتبات عراق رفت و در مجلس درس سیدعلی حایری، معروف به صاحب ریاض، شرکت کرد.

وی پس از کسب اجازاتی از سیدعبدالله کاظمی معروف به سیدشُبَّر، شیخ احمد احسایی، سیدمحمد مجاهد و محقق قمی صاحب قوانین، به کاشان بازگشت و به تدریس پرداخت.

جمع کثیری از علما و فضلا، از جمله ملاعلی مدد ساوجی، شیخ محمد جاسبی، سیدحسین لاجوردی و ملاعبدالباقی، در درس او حاضر می‌شدند.
[۱] محمدباقربن زین العابدین خوانساری، روضات الجنات فی احوال العلماء والسادات، ج۲، ص۱۲۷، چاپ اسدالله اسماعیلیان، قم ۱۳۹۰ـ۱۳۹۲.
[۲] حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۴، کاشان ۱۳۷۲ ش.
[۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء ۲، قسم ۱، ص ۲۱۹ـ۲۲۰، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
[۴] صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۳ ـ۵۴، ۱۳۴۸ ش.
[۵] صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۷، ۱۳۴۸ ش.
[۶] محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علیشاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۷۷، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران ۱۳۳۹ـ۱۳۴۵ ش.


سیدمحمدتقی به مکه، مشهد، نائین و قم سفر کرد.
وی در یکی از دیدارهایش با محقق قمی به فتحعلی شاه معرفی و ستایش شد و فتحعلی شاه به سید ارادت یافت.
محمدشاه قاجار و برخی از شاهزادگان قاجار، مانند سلطان محمد میرزای سیف الدوله، نیز در شمار مریدان سید بوده‌اند.
[۷] صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۷ ـ ۵۸، ۱۳۴۸ ش.


سیدمحمدتقی بیش‌تر اوقات به ذکر و ریاضت می‌پرداخت و اهتمام کمتری به تألیف و تصنیف داشت.
ملاحبیب الله کاشانی
[۸] حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.
به وی کراماتی نیز نسبت داده است.

برخی گفته‌اند که سید به تصوف تمایل داشته و به حاج محمدحسن نائینی (متوفی ۱۲۵۰) ارادت می‌ورزیده، که به نظر برخی اختلاف احتمالیِ میان وی و استادش، ملااحمد نراقی، متأثر از همین مسئله بوده است.
[۹] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲، قسم ۱، ص ۲۲۰: الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
[۱۰] محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الاثار در احوال رجال دوره قاجار، ج۵، ص۱۵۷۶، اصفهان (تاریخ مقدمه ۱۳۹۶).
[۱۱] محمدباقر بن زین العابدین خوانساری، روضات الجنات فی احوال العلماء والسادات، ج۲، ص۱۲۸، چاپ اسدالله اسماعیلیان، قم ۱۳۹۰ـ۱۳۹۲.


محمدتقی در حدیث و رجال تبحر داشت، و آثاری نیز در فقه و اصول نگاشت.
از جمله تألیفات او رساله حجیه المظنه، تنقیح الاصول، و رساله‌ای در مباحث الفاظ است.
[۱۲] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۶، ص۲۷۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲، قسم ۱، ص ۲۲۰، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
[۱۴] حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.


سیدمحمدتقی در ۱۲۵۸ از دنیا رفت و به امر محمدشاه قاجار برای وی آرامگاه مجللی در صحن مقدس حبیب بن موسی ساخته شد که اکنون زیارتگاه است.

از فرزندان او دو تن قابل ذکرند: سیدمهدی، از شاگردان شیخ انصاری، و سیدعبدالرحیم که از علمای بزرگ آن دوران و مورد تکریم دربار ناصری بود.
سیدعبدالرحیم بعد از اتمام دروس سطح در کاشان، سال‌های زیادی از حوزه درس شیخ انصاری در نجف بهره گرفت، سپس به زادگاهش بازگشت و به انجام تکالیف شرعی و ارشاد مردم روی آورد.
وی در ۱۲۹۴ درگذشت.
دو فرزند سیدعبدالرحیم، اسدالله و جعفر در زمره علمای دینی شیعی بوده‌اند.
[۱۵] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء ۲، قسم ۲، ص ۷۲۵، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
[۱۶] حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.
[۱۷] عبدالرحیم ضرابی، تاریخ کاشان، ج۱، ص۲۸۸ـ۲۸۹، چاپ ایرج افشار، تهران ۱۳۵۶ ش.
[۱۸] حسن نراقی، آثار تاریخی شهرستان‌های کاشان ونطنز، ج۱، ص۱۱۱، تهران ۱۳۷۴ ش.


۱. ↑ محمدباقربن زین العابدین خوانساری، روضات الجنات فی احوال العلماء والسادات، ج۲، ص۱۲۷، چاپ اسدالله اسماعیلیان، قم ۱۳۹۰ـ۱۳۹۲.
۲. ↑ حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۴، کاشان ۱۳۷۲ ش.
۳. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء ۲، قسم ۱، ص ۲۱۹ـ۲۲۰، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
۴. ↑ صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۳ ـ۵۴، ۱۳۴۸ ش.
۵. ↑ صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۷، ۱۳۴۸ ش.
۶. ↑ محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علیشاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۷۷، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران ۱۳۳۹ـ۱۳۴۵ ش.
۷. ↑ صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۷ ـ ۵۸، ۱۳۴۸ ش.
۸. ↑ حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.
۹. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲، قسم ۱، ص ۲۲۰: الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
۱۰. ↑ محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الاثار در احوال رجال دوره قاجار، ج۵، ص۱۵۷۶، اصفهان (تاریخ مقدمه ۱۳۹۶).
۱۱. ↑ محمدباقر بن زین العابدین خوانساری، روضات الجنات فی احوال العلماء والسادات، ج۲، ص۱۲۸، چاپ اسدالله اسماعیلیان، قم ۱۳۹۰ـ۱۳۹۲.
۱۲. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۶، ص۲۷۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۳. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲، قسم ۱، ص ۲۲۰، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
۱۴. ↑ حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.
۱۵. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء ۲، قسم ۲، ص ۷۲۵، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
۱۶. ↑ حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.
۱۷. ↑ عبدالرحیم ضرابی، تاریخ کاشان، ج۱، ص۲۸۸ـ۲۸۹، چاپ ایرج افشار، تهران ۱۳۵۶ ش.
۱۸. ↑ حسن نراقی، آثار تاریخی شهرستان‌های کاشان ونطنز، ج۱، ص۱۱۱، تهران ۱۳۷۴ ش.


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «سادات پشت مشهدی»، شماره۲۷۷۶.    


رده‌های این صفحه : تراجم | خاندان پشت مشهدی | علمای شیعه | علمای قرن دوازدهم | نسب شناسی
جعبه ابزار