• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فرقه بشیریه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


افراط و غلو با انگیزه‌های متفاوتی رخ می‌دهد و با شیوه‌های مختلفی گسترش می‌یابد. شعبده و سحر از جمله شیوه‌های گمراه‌کننده‌ای است که در فرق مختلف به کار گرفته شده است. این شیوه مخصوصاً در فرق غلات، کاربرد بیشتری دارد. بشیریه یکی از فرق غالی است که برای پیشبرد اهداف خود از این شیوه استفاده می‌کرد.


فهرست مندرجات

۱ - واقفه، بستر بشیریه
۲ - محمد بن بشیر
۳ - دعاوی باطل بشیر
       ۳.۱ - اول
              ۳.۱.۱ - روایتی از علی بن حدید
       ۳.۲ - دوم
       ۳.۳ - سوم
۴ - اعتقادات دیگر محمد بن بشیر
       ۴.۱ - قائل به غیبت امام کاظم
       ۴.۲ - قائل به غلو و تناسخ
       ۴.۳ - رب دانستن محمد و علی
       ۴.۴ - انکار امامت امام رضا
       ۴.۵ - انکار تمام واجبات
       ۴.۶ - جایز دانستن نکاح با محارم
۵ - اعمال محمد بن بشیر
       ۵.۱ - شعبده اول
       ۵.۲ - شعبده دوم
۶ - استمرار بشیریه
۷ - چهره واقعی محمد بن بشیر
۸ - سرانجام محمد بن بشیر
۹ - پانویس
۱۰ - منبع

با شهادت حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السلام) جریانی به نام واقفه پدید آمد که منکر شهادت ایشان و امامت امام رضا (علیه‌السلام) بودند.
این جریان مورد سوء استفاده منحرفین دیگر واقع شد. به عنوان نمونه فردی به نام محمد بن بشیر با اعتقاد به جریان واقفه
[۱] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۸، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
[۲] حلی، ابن داوود، رجال ابن داوود، ص۵۰۰، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۳ هجری قمری‌، ین جلدی.
با افکار و اندیشه‌های خود، جریانی غلوآمیز را در بین نشر داد که به بشیریه معروف است.


او از اهالی کوفه می‌باشد و به قبیله بنی‌اسد منتسب است.
[۳] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۳۰۳، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
وی به شعبده و انجام کارهای عجیب معروف بوده است.
[۴] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۰، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
[۵] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
[۶] حلی، ابن داوود، رجال ابن داوود، ص۵۰۰، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۳ هجری قمری‌، ین جلدی.
وی شخصی است که نسبت به امام موسی بن جعفر (علیه‌السلام) دعاوی باطلی داشته است.

ادعاهای باطل محمد بن بشیر بدین قرار است:

۳.۱ - اول

او شایع نموده بود که موسی بن جعفری که حجت خدا بر مردم است، این موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی (علیهم‌السلام) نیست.
[۷] عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعة، ج۲۸، ص۲۱۷، قم، مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۰۹ هجری قمری‌، ۲۹ جلدی.    


۳.۱.۱ - روایتی از علی بن حدید

علی بن حدید می‌گوید: شخصی این ادعای محمد بن بشیر را به موسی بن جعفر (علیه‌السلام) خبر داد و حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السلام) نیز او را سه مرتبه لعنت و نفرین نمود.
[۸] عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعة، ج۲۸، ص۲۱۷، قم، مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۰۹ هجری قمری‌، ۲۹ جلدی.    
[۹] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۲، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    


۳.۲ - دوم

معتقد به وقف در مورد ایشان شد و شهادت ایشان را انکار نمود
[۱۰] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۰، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
[۱۱] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
و به مهدویت موسی بن جعفر (علیه‌السلام) قائل شد و منتظر ظهور و خروج حضرت بود. معتقد بود که آن حضرت در بین مردم است و همه او را می‌دیدند ولی بعد از غیبت از ادراک مردم پنهان شد.
[۱۲] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
[۱۳] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۸، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    


۳.۳ - سوم

معتقد به ربوبیت موسی بن جعفر (علیه‌السلام) شد و خود را نبی ایشان اعلام نمود.
[۱۴] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۰، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    



اعتقادات دیگر محمد بن بشیر و اصحابش بدین قرار است:

۴.۱ - قائل به غیبت امام کاظم

آنها معتقد به جانشینی محمد بن بشیر از امام موسی بن جعفر (علیه‌السلام) بودند و قائل به غیبت امام شده بودند.
[۱۵] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۲۵، ص۳۰۸، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
[۱۶] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۱۶، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
[۱۷] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
[۱۸] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۷، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    


۴.۲ - قائل به غلو و تناسخ

قائل به غلو و تناسخ و اتحاد بودند.
[۱۹] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۱۶، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    


۴.۳ - رب دانستن محمد و علی

محمد و علی (علیهما‌السلام) را رب می‌دانستند که فرزند کسی نبوده‌اند و کسی فرزند ایشان نمی‌باشد.
[۲۰] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۰، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    


۴.۴ - انکار امامت امام رضا

امامت امام علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) و اولاد ایشان را انکار می‌نمودند و ایشان را به خاطر ادعای امامت کافر می‌دانست و قائلین به امامت علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) را کافر می‌شمارند و خون و اموال ایشان را مباح می‌دانستند و معتقدند که امام رضا (علیه‌السلام) نسبتی با موسی بن جعفر (علیه‌السلام) ندارد.
[۲۱] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۹، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    


۴.۵ - انکار تمام واجبات

منکر تمام واجبات به جز نماز یومیه و روزه ماه مبارک رمضان هستند.

۴.۶ - جایز دانستن نکاح با محارم

نکاح با محارم و لواط را جایز می‌دانند.
[۲۲] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۹، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    



چون او معتقد به اندیشه‌های باطل بود، از راه‌های غیر شرعی و غیر متعارف مانند شعبده، به گمراه نمودن مردم اقدام می‌کرد. وی با شعبده توانست جمعی از مردم را به کیش خود جذب کند. دو شعبده مؤثر از او نقل شده است.

۵.۱ - شعبده اول

یکی اینکه صورتی را که لباس حریر بر او پوشانده بود را با شعبده به خیالات مردم می‌رساند و او را امام موسی بن جعفر منتظر (علیه‌السلام) معرفی می‌کرد و خود را در ارتباط کامل با ایشان وانمود می‌کرد.
[۲۳] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
[۲۴] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۰، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    


۵.۲ - شعبده دوم

دومین شعبده او این بود که با مقداری جیوه و اسباب شعبده بهشت را به دیده مردم وانمود می‌کرد.
[۲۵] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۱، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    



محمد بن بشیر فرزندش سمیع را جانشین خود نمود و وی را واجب الطاعه اعلام کرد. جانشینان سمیع را امام نمود تا اینکه امام غائب موسی بن جعفر (علیه‌السلام) ظهور کند. او تمام حقوق واجب مالی و غیره را برای این امامان تعیین نمود.
[۲۶] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۸، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    



امام صادق و امام موسی بن جعفر (علیهماالسلام) او را لعن نمودند.
[۲۷] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۲۵، ص۳۱۰ ۳۱۱، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
[۲۸] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۲، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    

امام موسی بن جعفر (علیه‌السلام) بارها از او بیزاری جست و او را به شدت نفرین نمود و آشکار نمودند که محمد بن بشیر عمداً به ایشان دروغ می‌بندد و از خدا خواستند که محمد بن بشیر به بدترین وضع کشته شود.
[۲۹] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۳، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    

در بیانی او را دشنام‌دهنده به خدا و رسول الله و اهل بیت (علیهم‌السلام) معرفی نمودند.
[۳۰] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۲، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    

امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: محمد بن بشیر بر پدرم موسی بن جعفر (علیه‌السلام) دروغ می‌بست.
[۳۱] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۳۰۲، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
[۳۲] حلی، ابن داوود، رجال ابن داوود، ص۵۰۰، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۳ هجری قمری‌، ین جلدی.


علی بن ابی‌حمزه بعد از نقل نفرین امام موسی بن جعفر (علیه‌السلام) در مورد محمد بن بشیر می‌گوید: ندیدم کسی بدتر از وضع محمد بن بشیر کشته شود
[۳۳] کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۳، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
و نفرین آن حضرت به وقوع پیوست.
[۳۴] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    


۱. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۸، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۲. ↑ حلی، ابن داوود، رجال ابن داوود، ص۵۰۰، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۳ هجری قمری‌، ین جلدی.
۳. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۳۰۳، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۴. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۰، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۵. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
۶. ↑ حلی، ابن داوود، رجال ابن داوود، ص۵۰۰، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۳ هجری قمری‌، ین جلدی.
۷. ↑ عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعة، ج۲۸، ص۲۱۷، قم، مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۰۹ هجری قمری‌، ۲۹ جلدی.    
۸. ↑ عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعة، ج۲۸، ص۲۱۷، قم، مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام)، ۱۴۰۹ هجری قمری‌، ۲۹ جلدی.    
۹. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۲، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۱۰. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۰، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۱۱. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
۱۲. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
۱۳. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۸، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۱۴. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۰، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۱۵. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۲۵، ص۳۰۸، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
۱۶. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۱۶، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
۱۷. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
۱۸. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۷، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۱۹. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۱۶، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
۲۰. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۰، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۲۱. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۹، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۲۲. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۹، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۲۳. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
۲۴. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۰، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۲۵. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۱، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۲۶. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۷۸، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۲۷. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۲۵، ص۳۱۰ ۳۱۱، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    
۲۸. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۲، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۲۹. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۳، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۳۰. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۲، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۳۱. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۳۰۲، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۳۲. ↑ حلی، ابن داوود، رجال ابن داوود، ص۵۰۰، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۳ هجری قمری‌، ین جلدی.
۳۳. ↑ کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، ص۴۸۳، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ هجری شمسی‌، یک جلدی.    
۳۴. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۹، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ هجری قمری‌، ۱۱۰ جلدی.    


سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «فرقه بشریه».    



جعبه ابزار