محمود نریمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمود نریمان از فعالان
عرصه سیاسی در
زمان قبل و بعد از دولت
دکتر مصدق بود، و در کابینه دکتر مصدق
منصب وزارت دارایی را
احراز کرد.
محمود نریمان فرزند عون‌الملک جزایری از مدیران بانک شاهنشاهی، در سال ۱۲۷۲ش در
تهران به
دنیا آمد، تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران گذراند و برای ادامه تحصیلات به
اروپا رفت، وی ابتدا به انگلیس و سپس سویس را برای تحصیل انتخاب کرد، وی در ژنو در رشته
تجارت دانشنامه گرفت و بعد از مراجعت به وطن در
وزارت دارایی در سمت مترجم
استخدام شد و مدراج ترقی اداری را طی کرد.
مهم‌ترین مشاغل وی ریاست اداره
اقتصاد، ریاست
ضرابخانه، ریاست محاکمات اداری ریاست کمیسیون ارز و دبیر کل مالیات‌های غیر مستقیم بود، او در سال ۱۳۲۲ به معاونت وزارت
دارایی رسید و در سال ۱۳۲۳ در آخرین ترمیم کابینه
ساعد مراغه‌ای به وزارت راه و ترابری منصوب شد، چند ماهی نیز شهردار تهران بود و در کابینه حکیمی به وزارت
پست و
تلگراف و
تلفن رسید.
در پنجم
بهمن ۱۳۲۹ دکتر نریمان به همراه
حسین مکی،
مظفر بقایی، حائری‌زاده و آزاد دولت نظامی
رزم‌آرا را به علت عدم امنیت قضایی
استیضاح کردند، دولت رزم‌آرا همان روز به استیضاح پاسخ داد و از صد و سه نفر حاضر در
مجلس شورای ملی، نود و یک نفر به دولت رزم‌آرا رای
اعتماد دادند.
وی در
تیر ماه سال ۱۳۳۰ در یکی از نطق‌های خود در مجلس شورای ملی از جمعیت
فداییان اسلام دفاع و اقدام
خلیل طهماسبی را شجاعانه خواند و گفت: تیری که از
اسلحه مرد رشید و فداکار
مسلمان به عمر مداخله کننده در
انتخابات تهران خاتمه داد و صندوق‌هایی که به دستور هژیر با آرا تقلبی پر کرده بودند، طعمه حریق شد، نام خلیل طهماسبی در
تاریخ ایران در میان فداکار‌ترین و شجاع‌ترین قهرمانان این کشور باید همیشه ثبت شود.
دکتر نریمان در کابینه
دکتر مصدق در سال ۱۳۳۰ به وزارت دارایی منصوب شد.در سال ۱۳۳۲ دکتر مصدق رفراندمی را برای
انحلال مجلس به راه‌انداخت که از نظر سیاسی عواقب آن به صورت کودتای ۲۵ و ۲۸
مرداد خود‌نمایی کرد و در عرض دو هفته با تغییر دولت از طریق
کودتا نادرست بودن تصمیم دکتر مصدق را نشان داد. جمعی از برجستگان و مشاوران و هواداران دکتر مصدق از جمله دکتر نریمان،
دکتر شایگان،
دکتر معظمی،
دکتر سنجابی،
دکتر صدیقی و
خلیل ملکی به همین دلایل سیاسی کوشش کردند، دکتر مصدق را از تصمیم خود منصرف کنند که موفق نشدند.
پس از کودتای ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ هیت وزیران تشکیل شد، پیش‌نهاد دکتر نریمان این بود که نصیری و دیگر افسرانی که با او بازداشت شده بودند، را به جرم
قیام ضد مصالح ملی و
نهضت ملی
ایران فردا در یک دادگاه صحرایی محاکمه و
اعدام نمایند که این پیش‌نهاد در هیت وزیران رد شد.
پس از
کودتای ۲۸ مرداد نریمان به همراه دیگران در منزل
محاصره شده، دکتر مصدق بودند که حمله به منزل دکتر مصدق شروع شد؛ دکتر شایگان ماجرا را این گونه شرح می‌دهد: نریمان که دید خانه محاصره شده است، گفت که الان که باید دیگران ما را بکشند، بهتر است،
خودکشی کنیم و رولور را در آورد تا من و مصدق و خود را بکشد، مصدق گفت، این کار را نکن و به من گفت رولور را از دستش بگیرم، منهم
اطاعت کردم و به زور رولور را گرفتم و در
گنجه گذاشتم.
کسانی که در
خانه بودند، بعد از مدتی به همراه دکتر مصدق از منزل خارج شده و چند روزی مخفی گردیدند.
در بیست و هفتم دیماه ۱۳۳۴ دادستان
ارتش اعلام کرد، در رابطه با
قتل سپهبد رزم‌آرا بیست و دو نفر تحت تعقیب دادستانی ارتش هستند و توقیف می‌باشند که
دکتر بقایی، دکتر
حسین مکی، دکتر محمود نریمان،
عبدالقدیر آزاد، دکتر شایگان،
محمد محمود آقایی،
رضا قدوس، کرباسچیان، موسویان از این عده بودند که در بیست سوم بهمن دکتر بقایی و دکتر نریمان نه نفر دیگر به
اتهام معاونت در قتل رزم‌آرا بازداشت شده بودند، به قید
التزام آزاد شدند.
دکتر محود نریمان در
سال ۱۳۴۰ بر اثر
سکته قلبی در گذشت و در امامزاده اسماعیل زرگنده
دفن شد.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «محمود نریمان»، تاریخ بازیابی ۹۵/۵/۹.
