• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مکرر حکم امضایی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حكم امضایى، حكم و دلیل تأیید شده از جانب شارع مقدس را می گویند.




پیش از ظهور اسلام، براى تنظیم مناسبات حقوقى، معاملاتى، اقتصادى و نیز مراسم عبادى قواعد و مقرراتى میان مردم وجود داشتکه برخى از شرایع پیشین و برخى دیگر از بناى عقلا نشأت مى‏گرفت. آن دسته از قواعد و مقررات و مراسمى که پس از اسلام شارع آنها را- هرچند با سكوت و نهى نكردن، خواه به طورکامل یا با اصلاحات جزئى یا کلى- تأیید و امضا کرده است، احكام و ادله امضایى نامیده مى‏شود و در مقابل آن، احكام و ادله تأسیسى است
[۱] مبسوط در ترمینولوژى حقوق، ج۱، ج۱۸۷؛
[۲] جامع الشتات ج۱، ص۱۷۶.

عقود ، ایقاعات و برخى موارد دیگر، مانند وجوب ختنه، وجوب حداد زن پس از مرگ شوهر و وجوب وفا به نذر
[۳] معتمد العروة، ج۱، ص۱۴۷.
از احكام امضایى اند. همچنین حجیت بیشتر امارات - مانند حجیت خبر ثقه- و نیز اصوللفظى امضایى است.
[۴] اصطلاحات الاصول، ج۷۰.
[۵] دروس فى علم الاصول، ج۳، ص۲۵۲.
[۶] زبدة الاصول، ج۳، ص۸۹.

برخى، امضایى بودن تمامى احكام وضعى بر خلاف احكام تكلیفى را از جمله تفاوتهاى این دو دسته از احكام دانسته‏اند.
البته امضایى بودن احكام وضعى، به اعتبار خود احكام است، اما به اعتبار موضوعاتِ آنها، این احكام به امضایى و تأسیسى تقسیم مى‏شوند، مانند ملكیت که خود، حكمى وضعى است، اما اعتبار فقر یا سید بودن به عنوان موضوع براى تملک زكات و خمس، امرى تأسیسى مى‏باشد.



 
۱. مبسوط در ترمینولوژى حقوق، ج۱، ج۱۸۷؛
۲. جامع الشتات ج۱، ص۱۷۶.
۳. معتمد العروة، ج۱، ص۱۴۷.
۴. اصطلاحات الاصول، ج۷۰.
۵. دروس فى علم الاصول، ج۳، ص۲۵۲.
۶. زبدة الاصول، ج۳، ص۸۹.
۷. اجود التقریرات، ج۲، ص۳۸۳- ۷۶    
۸. فوائد الاصول، ج۴، ص۳۸۸.    





فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج‌۳،ص۳۵۲.    



جعبه ابزار