پیاز

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

پیاز، گیاهی خوردنی با طعمی تند از تیره سوسنیان با نام علمی (Alliumcepa) و از قدیمی‌‌ترین گیاهان مصرفی آدمی است.

---

پیاز به گیاهی معروف گفته می شود و از آن به مناسبت در باب صلات و نکاح یاد شده است.

---

خاستگاه آن احتمالاً جنوب غربی آسیا بوده است؛ ولی اکنون در همه جای دنیا کشت می‌‌شود. مصریان باستان پیاز را نمادی از نظام کیهان دانسته ، به نام آن سوگند یاد می‌‌کردند.

---

حکمای قدیم فواید بی‌‌شماری برای پیاز برشمرده‌‌اند؛ مانند اشتهاآور، تقویت کننده معده و جسم، مرهم زخمها و جراحتهای شدید، تقویت کننده قوه شهوانی. روایاتی نیز در بیان فواید آن وارد شده است ، با این حال درباره جواز یا حرمت خوردن پیاز و هر آنچه بوی تندی دارد که موجب آزار دیگران می‌‌شود، اختلاف نظرهایی نیز میان دانشمندان اهل‌ سنت وجود دارد.

---

معادل عربی پیاز، «بَصَل» است که شباهت بسیاری به معادل عبری آن دارد. در قرآن این واژه تنها یک بار به عنوان یکی از خوراکیهای درخواستی بنی‌اسرائیل یاد شده است که به جای مَنّ و سَلْوی به خوردن آنها رغبت داشتند:«و اِذ قُلتُم یـموسی لَن نَصبِرَ عَلی طَعام و‌‌احِد فَادعُ لَنا رَبَّکَ یُخرِج لَنا مِمّا تُنبِتُ الاَرضُ مِن بَقلِها وقِثّائِها وفومِها و عَدَسِها وبَصَلِها قالَ اَتَستَبدِلونَ الَّذی هُوَ اَدنی بِالَّذی هُوَ خَیرٌ اِهبِطوا مِصرًا فَاِنَّ لَکُم ما سَاَلتُم...». این ماجرا در کتاب مقدس نیز آمده است. در نوشته‌‌های ربانی یهود هم بارها به پیاز اشاره شده و خوردن آن، نشانه دوری از خوشگذرانی و قناعت به کم معرفی شده است.

۴.۱ - دیدگاه مفسران درباره این آیه

بیشتر مفسران این آیه را متشکل از دو بخش بی‌‌ارتباط به هم دانسته‌‌اند. در بخش نخست به ماجرای درخواست بنی‌‌اسرائیل از روییدنیهای زمین اشاره شده و بخش دوم از گرفتاری آنها به ذلت و فقر و خشم خداوند به سبب کفر ورزیدن به آیات الهی و کشتن پیامبران خبر داده است:«...‌‌و‌‌ضُرِبَت عَلَیهِمُ الذِّلَّةُ والمَسکَنَةُ وباءو بِغَضَب مِنَ اللّهِ ذلِکَ بِاَنَّهُم کانوا یَکفُرونَ بِـایـتِ اللّهِ ویَقتُلونَ النَّبِیّینَ بِغَیرِ الحَقِّ ذلِکَ بِما عَصَوا وکانوا یَعتَدون». البته گروهی مجازات الهی برای آنها را تنها به این سبب ندانسته‌‌اند، بلکه از کفران نعمت و سرکشی به سبب فراوانی رزق و روزی نیز یاد کرده‌‌اند، زیرا منّ و سَلْوی بدون هیچ مشکلی برای آنها مهیا بوده است.

۴.۲ - پست تر بودن پیاز از من وسلوی

در بیان اینکه چرا پیاز و دیگر خوراکیهای درخواستی بنی‌‌اسرائیل پست‌‌تر از منّ و سلوی معرفی شده‌‌اند، موارد مختلفی ذکر شده است:
۱. منّ و سلوی بر خلاف پیاز و عدس و خیار و... زیانی برای آنها نداشتند.
۲. خوشمزه‌‌تر و لذیذتر بودند.
۳. نیازی به کاشت و داشت و برداشت نداشتند.
۴. شک و شبهه‌ای در خلوص و حلیت آنها راه نمی‌‌یافت و موهبتی الهی بودند که شکر آن، اجر اخروی در پی داشت.

۴.۳ - توجیه درخواست بنی اسرائیل

در توجیه چنین درخواستی از سوی بنی اسرائیل نیز گفته شده که: ایشان به یاد زندگانی پیشین خود در مصر افتادند که پیاز و دیگر موارد، از مواد مصرفی آنها در آنجا بود. گروهی نیز گفته‌‌اند که ایشان از اینکه همگی در رفاه باشند و کسی نیازمند کمک دیگری نباشد، خسته شده بودند و روییدنی های زمین را درخواست کرده بودند تا فقیران در کشت و برداشت آنها به مزدوری ثروتمندان درآیند.

---

داخل شدن به مسجد برای کسی که دهانش بوی پیاز، سیر و دیگر چیزهای بد بو می‏دهد مکروه است.
مرد می‏تواند همسر خود را از خوردن پیاز و هرچیز بد بو، منع کند.

---

مستحب است برای کسی که وارد شهری می‏شود از پیاز آن‏جا بخورد.

---