آل ابراهیم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مراد از کلمه (آل ابراهیم) طاهرین و معصومین از
ذریه حضرت ابراهیم(ع) اند، خصوصا ذریه ای که از
ناحیه اسماعیل(ع) پدید آمده اند.
ترکیب آل ابراهیم از دو کلمه تشکیل شده است.
۱- «آل» که
مقلوب لفظی اهل است
و
اهل کسانی را گویند که نسبی یا دینی یا چیزی همانند آن، آنها را با یکد یگر جمع و مربوط کند
و "آل" به شریف تر و با فضیلت تر ها اضافه می شود،
مثل آل
الله و آل النبی، اما اهل اضافه شدنش کلی و عمومی است.
۲- «ابراهیم»، اسمی غیر
عربی است که به صورت "آب رام" به
معنی پدر عالی و بعد از آن به صورت "پابراهام" به معنی پدر
جماعت بسیار آمده.
و اصطلاحاً نام یکی از پیامبران
اولو العزم می باشد.
آل ابراهیم تنها دو بار در
قرآن تکرار شده و در این که آنها از چه کسانی هستند با توجه به گونا گونی معانی آل، در بین
مفسران اختلاف وجود دارد. «اِنَّ اللهَ اصْطَفی ءادَمَ و نوحاً و ءالِ اِبراهیمَ و ءالِ عِمرانَ عَلَی العالَمینَ ».
«
خداوند آدم و
نوح و آل ابراهیم و
آل عمران را بر جهانیان بر تری داد »
مراد از اصطفی (یعنی گزینش و بر تری دادن آنها) یا بر گزیدن
دین آنها ست یا ارزانی داشتن فضیلت و بر تری به خود آن شایستگان، که در مورد ابراهیم(ع) مقام ولا و دوستی خدا و سرد گردانیدن
آتش بر آن حضرت و نابود ساختن رجال زمان او یعنی
نمرود، از مصادیق بر تری دادن وی محسوب می‌شود و این نوعى
اختیار و بر گزیدن آنان در یک یا چند امر است که دیگران با آنان در این امور شرکت ندارند.
و بر گزیده شدن، مختص کسانی است که
معصوم باشند و از این آیه معصوم بودن
انبیاء و امامان استدلال شده است.
منظور از بر گزید گان آل ابراهیم و
آل عمران این نیست که تمام فرزندان ابراهیم و عمران از بر گزید گان هستند، زیرا ممکن است در میان آنها حتى افراد کافرى وجود داشته باشند بلکه منظور این است که جمعى از دود مان آنها بر گزیده شده اند.
خداوند می فرماید: « ان الله اصطفی... «ال ابراهیم... علی العالمین»
خداوند... آل ابراهیم را... بر جهانیان بر تری داد.
اصطفی به معنای گرفتن
خالص هر چیز، و جدا کردن آن چیز هایی است که آن را کدر می سازد. و نزدیک به معنای «
اختیار» است، بنابر این معنای «اصطفی علی العالمین» بر گزیدن آل ابراهیم در یک یا چند امر بر دیگران است.
مقصود از آل ابراهیم به طوری که از ظاهر کلمه بر می آید عبارتند از: فرزندان از ذریه آن جناب از قبیل:
اسحاق و
اسماعیل و
یعقوب و طاهرین از ذریه اسماعیل(ع) که سرور همه آنان «
محمد(ص)» است و اولیای از ذریه آن جناب است.
آل ابراهیم آنچنان که از مفهوم
آیات و
روایات بر می آید عبارتند از:
۱.فرزندان بر گزیدۀ ابراهیم.
یعنی
اسماعیل،
اسحاق،
یعقوب،
اسباط،
داود،
سلیمان و... و
پیامبر اسلام (ص) نیز در شمار آل ابراهیم قرار می گیرد چون نسبش به
اسماعیل (ع) می رسد.
قرآن به پیوند معنوی و عمیق رسول اکرم (ص) و
دین اسلام با
حضرت ابراهیم اشاره دارد.
۲.پیروان دین ابراهیم.
آیه ۶۸
سوره آل عمران و آیۀ ۳۶
سوره ابراهیم
مؤید این
مطلب است.
فرزندان پیامبر (ص) نیز از آل ابراهیم خواهند بود چرا که اینان نوادگان ابراهیم (ع) هستند.
۳.شخص ابراهیم
«اَمْ یحْسُدُونَ النّاسَ عَلی ماء ءاتاهُمُ اللهُ مِنْ فَضلِهِ فَقَد ءاتَینا ءَالَ اِبراهیمَ الکتابَ وَالحِکمَةَ وَءَاتَیناهُمْ مُلکاَ عَظیماً».
« یا اینکه نسبت به
مردم (پیامبر و خاندانش) بر آنچه
خدا از فضلش به آنان بخشیده،
حسد می ورزند. ما به آل ابراهیم (که
یهود نیز از خاندان او هستند)
کتاب و
حکمت دادیم و
حکومت عظیمی در اختیار آنها (پیامبران
بنی اسرائیل) قرار دادیم»
در این آیه به حسادت یهود به پیامبر و خاندانش، اشاره شده است، زیرا آنها بر اثر
ظلم و ستم و کفران نعمت، مقام نبوت و حکومت را از دست دادند و به همین جهت مایل نبود ند این موقعیت الهی به دست هیچ کس سپرده شود، لذا به پیامبر (ص) و اهل بیتش (ع) که مشمول این
موهبت الهی شده‌اند، حسد می ورزند.
خداوند در این جمله،
اهل کتاب را در حسد ورزید نشان مأیوس نموده و امید شان را به اینکه
نعمت از دست آل ابراهیم بیرون برود، قطع می کند و می فرماید این فضل خدا در آنان تمام نا شدنی است.
مراد از آل ابراهیم، رسول خدا و
اهل بیت (ع) است که همه نوادگان اسماعیل(ع) هستند یا اینکه مراد مطلق آل ابراهیم هستند چه اولاد اسماعیل (ع) چه
اولاد اسحاق (ع) که در هر حال نمی تواند مراد، بنی اسرائیل باشد (البته آنان نیز از
نسل ابراهیم (ع) هستند) زیرا یهودیان در این آیه طرف سر زنش خدا هستند و معنا ندارد از ایشان
ستایش کند و بفرماید به آنها کتاب و حکمت و...دادیم.
طبق
روایت، مراد از "الکتاب"
نبوت و منظور از "حکمت"
فهم و
قضاوت است و ملک عظیم،
اطاعت مردم.
۱.
پژوهشکده باقر العلوم(ع)
۲.
دایره المعارف طهور
