• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استدبار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


پشت کردن به چیزی را استدبار گویند. از این عنوان در باب‌های طهارت، صلات، حج، جهاد، نکاح، لعان و قضاء سخن رفته است.



کاربرد رایج آن در فقه، با اضافه به قبله یعنی «استدبار قبله»، مقابل «استقبال قبله» است.


پشت به قبله نشستن همانند رو کردن به آن هنگام تخلّی حتی- به قول مشهور- در منزل نیز همچون بیابان، حرام است.
[۱] جواهر الکلام ج۲، ص۷-۱۱.    



به قولی، پشت کردن به ماه در حال تخلّی همانند رو کردن به آن، مکروه است.
[۲] جواهر الکلام ج۲، ص۶۲.    



جنازۀ زن حاملۀ غیر مسلمانی که جنین او از مسلمان است، پشت به قبله، به طرف چپ، دفن می‌شود؛ به گونه‌ای که جنین مرده در رحم او، رو به قبله قرار گیرد.
[۳] جواهر الکلام ج۴، ص۲۹۷.    



پشت کردن به قبله در نماز واجب، موجب بطلان آن است.
[۴] جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۸.    



پشت کردن به قبله در نافله، در حال راه رفتن یا سواره بودن، جایز است.
[۵] جواهر الکلام ج۸، ص۸.    
[۶] العروة الوثقی ج۱، ص۵۴۶.    

قول مشهور در غیر دو حالت یاد شده عدم جواز است.
[۷] جواهر الکلام ج۸، ص۳.    



از آداب نماز باران آن است که امام در پایان نماز، پس از آن که ذکرها و دعاها را رو به قبله می‌خواند، پشت به قبله و رو به مردم نماید و دعاها و ذکرهای وارد شده را بخواند.
[۸] تذکرة الفقهاء ج۴، ص۲۱۵.    



پشت کردن به کعبه در حال طواف موجب بطلان آن است.
[۹] الحدائق الناضرة ج۱۶، ص۱۰۲.    
[۱۰] جواهر الکلام ج۱۹، ص۲۹۲.    



مستحب است حاجی هنگام سنگ زدن به جمرۀ عقبه، پشت به قبله و در وقت رمی دو جمرۀ دیگر، رو به قبله باشد.
[۱۱] جواهر الکلام ج۱۹، ص۱۱۲.    



پشت به قبله و رو به قبر معصوم علیه السّلام بودن، از آداب زیارت است.
[۱۲] جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۰۲.    



پشت کردن به خورشید برای تغییر موقعیّت جبهۀ خودی، از موارد جواز روی تافتن از دشمن در میدان جنگ است.
[۱۳] جواهر الکلام ج۲۱، ص۵۹.    



پشت به قبله بودن در حال آمیزش همانند رو به قبله بودن، مکروه است.
[۱۴] جواهر الکلام ج۲۹، ص۵۹.    



مستحب است حاکم هنگام اجرای لعان پشت به قبله باشد، و زن و مرد رو به قبله باشند.
[۱۵] جواهر الکلام ج۳۴، ص۶۰.    



مستحب است قاضی هنگام قضاوت، پشت به قبله باشد، و دو طرف دعوا رو به قبله باشند، لیکن از برخی قدما قول به استحباب استقبال قبله برای قاضی، نقل شده است.
[۱۶] جواهر الکلام ج۴۰، ص۷۴.    


 
۱. ↑ جواهر الکلام ج۲، ص۷-۱۱.    
۲. ↑ جواهر الکلام ج۲، ص۶۲.    
۳. ↑ جواهر الکلام ج۴، ص۲۹۷.    
۴. ↑ جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۸.    
۵. ↑ جواهر الکلام ج۸، ص۸.    
۶. ↑ العروة الوثقی ج۱، ص۵۴۶.    
۷. ↑ جواهر الکلام ج۸، ص۳.    
۸. ↑ تذکرة الفقهاء ج۴، ص۲۱۵.    
۹. ↑ الحدائق الناضرة ج۱۶، ص۱۰۲.    
۱۰. ↑ جواهر الکلام ج۱۹، ص۲۹۲.    
۱۱. ↑ جواهر الکلام ج۱۹، ص۱۱۲.    
۱۲. ↑ جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۰۲.    
۱۳. ↑ جواهر الکلام ج۲۱، ص۵۹.    
۱۴. ↑ جواهر الکلام ج۲۹، ص۵۹.    
۱۵. ↑ جواهر الکلام ج۳۴، ص۶۰.    
۱۶. ↑ جواهر الکلام ج۴۰، ص۷۴.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۴۳۵-۴۳۶.    




جعبه ابزار