بهداشت بدن (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرآن کریم در آیاتی راجع به
طهارت بدن و اهمیت آن اشاره می فرماید که در ذیل به آن می پردازیم.
قرآن در مورد لزوم غسل
جنابت و تطهیر بدن می فرماید: «... وان کنتم جنبا فاطهروا... ولـکن یرید لیطهرکم...» و اگر
جنب باشید خود را بشوئید (
غسل کنید)•بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد.
روشن است که مراد از جمله «فاطهروا» شستن تمام
بدن می‌باشد، زیرا اگر شستن عضو خاصی لازم بود می‌بایست نام آن برده شود، بنابراین هنگامی که می‌گوید خود را شستشو دهید، مفهومش شستشوی تمام بدن است.
جنب مصدری است که بمعنی اسم
فاعل آمده، و در اصل بمعنی دور شونده است زیرا ریشه اصلی آن که
جنابت بمعنی بعد و دوری است، و اگر شخص جنب به این عنوان نامیده میشود بخاطر آن است که باید در آن حال، از
نماز و توقف در
مسجد و مانند آن دوری کند، و این کلمه (جنب) هم بر مفرد، هم بر جمع و هم بر مذکر و هم بر مؤ نث
اطلاق میشود، اطلاق جار جنب بر همسایه دور بهمین مناسبت است. ممکن است ضمنا از اینکه
قرآن در آیه فوق می‌گوید بهنگام نماز اگر جنب هستید غسل کنید استفاده شود که
غسل جنابت جانشین
وضو نیز میشود.
تشویق به شستشو با آب، پس از خروج مدفوع: «... ان الله یحب التوبین ویحب المتطهرین» خداوند،
توبه کنندگان را دوست دارد، و پاکان را (نیز) دوست دارد. (مردی به
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم عرض کرد: من با آب،
استنجا می‌کنم. حضرت فرمود: بسیار کار خوبی است و خداوند درباره تو نازل نموده: «ان الله یحب التوبین و یحب المتطهرین»)
معنای توبه و وجه اینکه توابین و متطهرین در آیه شریفه ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین به صورت مطلق آمده است: توبه به معنای برگشتن به سوی خدای
سبحان است و
تطهر به معنای پذیرفتن و شروع به
طهارت است، یا بگو صرفنظر کردن جدی از پلیدی و برگشتن به اصل (یعنی طهارت) است، پس در نتیجه هر دو عنوان توبه و تطهر در مورد اوامر و نواهی خدا، و مخصوصا در مورد طهارت و
نجاست صادقند، چون گردن نهادن به اوامر خدا و دست برداری از هر چیز که خدا نهی کرده، هم تطهر از
قذارت است، که مخالف اصل و مفسده آور است، و هم توبه و بازگشت به سوی خدا است، و بهمین مناسبت بوده که خدای تعالی
حکم در آیه را با جمله : «ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین» تعلیل نموده.
چون لازم است میان حکم و علتی که برای آن ذکر میشود مناسبت و انطباقی باشد، و در آیه مورد بحث چند حکم آمده، یکی دوری کردن از
جماع در حال حیض، و یکی انجام این عمل در غیر آن حال، و از آنجائی که توابین و متطهرین در جمله مورد بحث مطلق آمده، تمامی مراتب توبه و طهارت را به بیانی که گذشت شامل میشود.
چون کلمه (توابین)
صیغه مبالغه و به معنای کسی است که بسیار توبه می‌کند، بعید نیست این مبالغه را از کلمه (متطهرین) نیز استفاده کنیم، در نتیجه کثرت در توبه و طهارت از هر جهت استفاده شود، هم کثرت از جهت نوع توبه و طهارت، و هم از جهت عدد آن دو، آن وقت معنا چنین میشود که خدا همه انواع توبه را دوست می‌دارد، چه اینکه با
استغفار باشد و چه اینکه با
امتثال همه اوامر و نواهی او باشد، و چه با معتقد شدن به همه اعتقادات حقه باشد، و نیز خدا همه انواع تطهر را دوست می‌دارد، چه اینکه با گرفتن وضو و انجام غسل باشد، و چه اینکه با انجام اعمال صالحه باشد، و چه اینکه با کسب علوم حقه باشد، هم همه این انواع توبه و تطهر را دوست می‌دارد، و هم تکرار آن دو را.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «بهداشت بدن».
