• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بهشتی شدن با صبر (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



از مهمترین اوصاف مؤمنان عامل، صبر در طریق اطاعت، صبر در برابر معصیت، و صبر و استقامت در برابر مشکلات و مصائب، است. و این صبر سبب راهیابی آنها به بهشت است.



صبر، از اسباب راهیابی به بهشت است.

۱.۱ - گمان غلط

ام حسبتم ان تدخلوا الجنة ولما یعلم الله الذین جـهدوا منکم ویعلم الصبرین. «آیا چنین پنداشتید که (تنها با ادعای ایمان) وارد بهشت خواهید شد، در حالی که خداوند هنوز مجاهدان از شما و صابران را مشخص نساخته است؟!»

۱.۱.۱ - تصحیح اشتباه فکری

در اینجا قرآن با استفاده از حادثه احد برای تصحیح یک اشتباه فکری مسلمانان اقدام می‌کند و می‌گوید: شما چنین پنداشتید که بدون جهاد و استقامت در راه خدا می‌توانید در بهشت برین جای گیرید، آیا شما گمان کردید داخل شدن در عمق آن سعادت معنوی تنها با انتخاب نام مسلمان و یا عقیده بدون عمل ممکن است؟ اگر چنین بود مسئله بسیار ساده بود، ولی هرگز چنین نبوده است و تا اعتقادات واقعی در میدان عمل پیاده نشود کسی بهره‌ای از آن سعادتها نخواهد برد، در اینجا است که باید صفوف از هم مشخص شود، و مجاهدان و صابران از افراد بی ارزش شناخته شوند.

۱.۲ - پاداش شکیبایی

والذین صبروا ابتغآء وجه ربهم... اولـئک لهم عقبی الدار «و آنها که بخاطر ذات (پاک) پروردگارشان شکیبایی می‌ کنند... پایان نیک سرای دیگر، از آن آنهاست.» جنت عدن یدخلونها... «(همان) باغهای جاویدان بهشتی که وارد آن می‌ شوند....»
اولـئک یجزون الغرفة بما صبروا ویلقون فیها تحیة وسلـما• خــلدین فیها حسنت مستقرا ومقاما. «(آری،) آنها هستند که درجات عالی بهشت در برابر شکیباییشان به آنان پاداش داده می‌ شود و در آن، با تحیت و سلام رو به رو می‌ شوند. در حالی که جاودانه در آن خواهند ماند چه قرارگاه و محل اقامت خوبی!.»

۱.۲.۱ - صبر ممدوح

"و الذین صبروا ابتغاء وجه ربهم و اقاموا الصلاة و انفقوا... ". اینکه صبر را مطلق آورده می‌ رساند که اشخاص مورد نظر آیه همه اقسام صبر را دارند، یعنی هم صبر در موقع برخورد به مصیبت، و هم صبر بر اطاعت حق، و هم صبر در برابر معصیت را. و لیکن مع ذلک صبرشان را مقید به قید "ابتغاء وجه ربهم" نموده، یعنی اگر صبر می‌کنند فقط و فقط به منظور رضای پروردگارشان است. پس اگر خداوند مدحشان کرده نه از این نظر است که صفات ممدوحی دارند، بلکه مدحشان از این جهت است که این صفت ممدوح یعنی صبرشان بخاطر خداست، چون کلام در آن صفاتشان است که از استجابتشان نسبت به دعوت خدا نشو و نما نموده، و از آنجا سرچشمه گرفته که به حقیقت آنچه از ناحیه پروردگارشان نازل شده علم بهم رسانده ‌اند و باور کرده ‌اند که همه آنها حق است، نه هر صفتی که مردم آن را در میان خود ممدوح و پسندیده می‌ دانند، هر چند که ارتباطی به عبودیت و ایمان به پروردگار نداشته باشند. آری، صبری از نظر قرآن ممدوح است که به خاطر خدا باشد، نه به خاطر جلوگیری از عجز، و یا عجب به نفس، و یا تعریف این و آن، و یا غیر آن، زیرا بسیاری از خویشتن داران، خویشتن داریشان بخاطر جلب افکار عمومی است.

۱.۳ - پاداش صابران

والذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت لنبوئنهم من الجنة غرفا تجری من تحتها الانهـر خــلدین فیها نعم اجر العـملین• الذین صبروا وعلی ربهم یتوکلون. «و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، آنان را در غرفه ‌هایی از بهشت جای می‌ دهیم که نهرها در زیر آن جاری است جاودانه در آن خواهند ماند چه خوب است پاداش عمل کنندگان! همانها که (در برابر مشکلات) صبر (و استقامت) کردند و بر پروردگارشان توکل می‌ کنند.»
و جزیـهم بما صبروا جنة و حریـرا. «و در برابر صبرشان، بهشت و لباسهای حریر بهشتی را به آنها پاداش می‌ دهد!»

۱.۳.۱ - پاداش در مقابل صبر

"خداوند در برابر صبر و شکیبایی آنها (ابرار) بهشت و لباسها و فرشهایی از حریر را به آنها پاداش می‌ دهد "(و جزاهم بما صبروا جنة و حریرا).
آری در برابر آن همه استقامت و ایثار که نمونه آن وفاء به نذر، و روزه داشتن، و بخشیدن طعام مورد نیاز خود هنگام افطار به مسکین و یتیم و اسیر است، خداوند آنها را در باغهای مخصوصی از بهشت جای می‌ دهد، و بهترین لباسها را بر آنها می‌ پوشاند.
نه تنها در این آیه که در آیات دیگر قرآن نیز به این حقیقت تصریح شده که پاداشهای قیامت در مقابل صبر و شکیبایی انسان است (صبر در طریق اطاعت، صبر در برابر معصیت، و صبر و استقامت در برابر مشکلات و مصائب).

۱.۳.۲ - رمز پیروزی

مهمترین اوصاف مؤمنان عامل به این صورت بیان شده: "آنها کسانی هستند که در برابر مشکلات صبر و استقامت به خرج می‌ دهند، و بر پروردگارشان توکل می‌ کنند "(الذین صبروا و علی ربهم یتوکلون).
از زن و فرزند و دوستان و بستگان و خانه و کاشانه خود جدا می‌شوند و صبر می‌ کنند. مرارتهای غربت و سختیهای آوارگی از وطن را می‌ چشند و شکیبا هستند.
برای حفظ ایمان خود آزار دشمنان را به جان می‌ خرند، و در راه جهاد با نفس که "جهاد اکبر" است، و مبارزه با دشمنان سر سخت که "جهاد اصغر" است از انواع مشکلات استقبال می‌ کنند و صبر می‌ کنند.
آری این صبر و استقامت رمز پیروزی آنها و عامل بزرگ افتخار آنان است که بدون آن هیچ عمل مثبتی در زندگی امکان پذیر نیست.


۱. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۲.    
۲. تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج۳، ص۱۳۳.    
۳. رعد/سوره۱۳، آیه۲۲.    
۴. رعد/سوره۱۳، آیه۲۳.    
۵. فرقان/سوره۲۵، آیه۷۵.    
۶. فرقان/سوره۲۵، آیه۷۶.    
۷. ترجمه المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۱، ص۴۷۰.    
۸. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۸.    
۹. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۹.    
۱۰. انسان/سوره۷۶، آیه۱۲.    
۱۱. تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج۲۵، ص۳۶۲.    
۱۲. تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج۱۶، ص۳۳۱.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «صبر».    



جعبه ابزار