بیع مرابحه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فروش
کالا به بیشتر از
قیمت خرید آن با اعلام بهای کالای خریداری شده را بیع مرابحه گویند. از آن در باب
تجارت سخن رفته است.
بیع مرابحه به معامله‌ای اطلاق می‌گردد که
فروشنده با اعلام
بهای کالای خریداری شده، آن را گران‌تر از قیمت
خرید بفروشد.
صحت بیع مرابحه وابسته به شروطی است که ذیلا به آنها اشاره می‌شود:
در بیع مرابحه فروشنده و
خریدار باید از قیمت خرید (
رأس‌المال)، مقدار
سود، مقدار
غرامت و نیز هزینه‌هایی که فروشنده برای
حمل‌ونقل کالا و جز آن، متحمّل شده است آگاهی داشته باشند.
بنابراین اگر فروشنده بگوید این
لباس را به مبلغی که خریده‌ام به اضافۀ فلان مقدار سود به تو فروختم، معامله
باطل است؛ چون قیمت خرید معلوم نیست.
بر فروشنده
واجب است قیمت خرید و هزینه‌های پرداختی را صادقانه به خریدار
خبر دهد و چنانچه در
اخبار از قیمت خرید
دروغ بگوید
مشتری- بنا به قول مشهور- بین
فسخ عقد و گرفتن کالا با همان قیمتی که در
عقد، معیّن شده،
مخیّر است.
اگر کسی مجموعه‌ای از کالا را به قیمتی بخرد، فروختن بعض آنها به صورت بیع مرابحه
صحیح نیست، هرچند هرکدام را جداگانه قیمت‌گذاری کند، مگر آنکه حقیقت حال را به خریدار اطّلاع دهد.
اگر فروشنده، کالایی را که به صورت
نسیه خریده است بدون آنکه به خریدار خبر دهد، به بیع مرابحه به او بفروشد، در اینکه برای مشتری نیز مشابه مقدار زمانی که جهت پرداخت قیمت برای فروشنده است، ثابت می‌شود یا آنکه وی تنها بین فسخ عقد و پرداخت قیمت کالا به صورت
نقد، مخیّر می‌باشد، اختلاف است.
در بیع مرابحه، نسبت دادن سود به
رأس
المال- که در روایت به بیع ده یازده یا ده دوازده تعبیر شده-
مکروه است؛ بدین صورت که بگوید: این
کالا را به تو در برابر صد تومان و سود هر ده تومان، یک تومان فروختم؛ لیکن اگر بگوید این کالا را به ۱۱۰ تومان یا به صد تومان با ده تومان سود فروختم،
کراهت بر طرف می‌شود.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۱۹۷.
