خبر مقرر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حدیث مطابق مفاد یکی از
اصول عملی را خبر مقرر گویند.
خبر مقرر، مقابل
خبر ناقل بوده و به خبری گفته می‌شود که مفاد آن با اصلی از اصول عملی موافق باشد.
به عبارت دیگر، هر گاه دو
خبر با یکدیگر
تعارض داشته باشند و یکی از آنها موافق با
اصل و دیگری
مخالف با اصل باشد، به آن خبری که موافق اصل است «
مقرّر» می‌گویند، به این سبب که مفاد این خبر مقتضای آن اصل را برای
مکلف تقریر و
تثبیت می‌نماید.
پس «مقرّر»، وصف خبری است که مطابق اصل باشد، خواه تعارض آن دو خبر، برای اثبات
وجوب (در
شبهه وجوبی) و خواه برای اثبات
حرمت (در
شبهه تحریمی) باشد؛ برای مثال، اگر عادلی خبر آورد که
نماز جمعه،
واجب است و
عادل دیگری بگوید
حرام است، یا این که عادلی خبر آورد که نوشیدن عصیر حرام است و دیگری بگوید حرام نیست، به آن خبری که افاده وجوب (در مثال اول) و حرمت (در مثال دوم) می‌کند «ناقل» گفته می‌شود، چون مخالف اصل بوده و مکلف را از آن چه مقتضای اصل است انتقال می‌دهد. اما به خبری که افاده عدم وجوب و عدم حرمت می‌کند، «مقرر» گفته می‌شود، چون موافق اصل (
اصل برائت) بوده و آن را تقریر و تثبیت می‌کند.
دیدگاه اصولی‌ها در ترجیح و تقدیم هر یک از خبر ناقل و مقرر، در مستند خبر ناقل بیان شده است.
خبر ناقل.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «خبر مقرّر».
