زمین عشریه در برابر زمینخراجی و زمین ذمّی بر زمینی اطلاق میگردد که یک دهم محصول آن از غلات چهار گانه (گندم، جو، کشمش و خرما) در صورت رسیدن به حدّ نصاب و داشتن سایر شرایط، به عنوان زکات پرداخت میگردد.
البته گاهی زمین غیر عشریه تبدیل به زمین عشریه میشود، مانند زمینی که با کافری بر بقای آن در ملک وی در ازای پرداخت بخشی از محصول آن به عنوان جزیهمصالحه شده است که با مسلمان شدن صاحب آن، زمین ذمّی تبدیل به زمین عشریه میگردد.
چنان که گاهی زمین عشریه تبدیل به زمینخراجی میشود، مانند زمین آبادی که صاحب آن پس از پذیرش اسلام از روی میل و رغبت، آن را رها کرده تا به ویرانی گراییده است.
از برخی قدما، وجوب زکات در محصولات پیمانهایِزمینهای عشریه، مانند برنج، ذرت، عدس و سایر حبوبات و نیز زیتون و روغن زیتون به عمل آمده و عسل گرفته شده از زمین عشریه نقل شده است.
