شستن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

شستن به معنی پاک کردن چیزى از آلودگى با آب گفته می شود.

---

شستن گاهى به جهت تحصیل طهارت و پاکى از حدث است که با وضو و غسل انجام مى‏‌شود و گاهى به جهت تحصیل طهارت از خبث (نجاست) که با شستن شى‏ء نجس با شرایطى خاص تحقق مى‌یابد. گاهى نیز به جهت تحصیل معناى عرف ى آن؛ یعنى تمیز کردن چیزى آلوده به غیر نجاست به وسیله آب است. مراد از شستن در این مدخل کاربرد سوم آن است که از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، حج و اطعمه و اشربه سخن گفته‏‌اند.

---

شستن دستها تا مچ قبل از داخل کردن دست در ظرف آبى که مى‏‌خواهد با آن وضو بگیرد پس از حدث غائط دو بار و پس از حدث ادرار و خواب یک بار، مستحب است. ظاهر فتواى فقها اختصاص حکم یاد شده به صورت داخل کردن دست در ظرف آب وضو و تعبدی بودن استحباب آن است، نه به جهت احتمال نجاست دست و قلیل بودن آب. بنابر این، چنانچه آب بر دست ریخته شود و یا کثیر باشد، استحباب منتفى است؛ چنان که با یقین به نجس نبودن دست نیز استحباب ثابت است.

۲.۱ - مستحبات شستن در غسل

شستن دست تا آرنج براى غسل دهنده میت، پس از هر غسل از غسلهاى سه گانه و نیز دستان میت، سه بار پیش از هر غسل با آب سدر مستحب است.
غسل دهنده میت در صورتى که بخواهد او را کفن کند، مستحب است پیش از آن پاهاى خود را تا زانو بشوید.
شستن سه بار عورت میت، قبل از غسل با آب آمیخته با سدر و اشنان مستحب است؛ چنان که مستحب است پیش از غسل سر ميّت را با سدر یا ختمى بشویند.
از مستحبات غسل جنابت سه بار شستن دست پیش از داخل کردن دست در ظرف آب است و افضل، شستن آن تا نصف ساعد و یا آرنج است.
کراهت خوردن و آشامیدن براى جنب به چند چیز رفع یا کم مى‌‏شود. یکى از آنها شستن دست و صورت توأم با مضمضه و یا دست تنها است .
شستن سر با سدر و ختمى مستحب و با گِل مصرى مکروه است.

۲.۲ - مستحبات شستن در حج

احرام در لباس چرکین و کثیف کراهت دارد و مستحب است قبل از احرام آن را بشوید؛ لیکن به تصریح برخى، شستن لباس احرام پیش از خروج از احرام، هرچند چرکین شده باشد، مکروه است.
به تصریح برخى، شستن سر با سدر یا ختمى براى محرم مکروه است.

۲.۳ - مستحبات شستن دراطعمه و اشربه

شستن میوه قبل از مصرف آن و نیز شستن دستها پیش از غذا و پس از آن مستحب است؛ چنان که شستن دهان بعد از غذا، بویژه با سُعد (گیاهى معروف و داراى ریشه‌‏اى معطر) استحباب دارد.
مستحب است میزبان قبل و بعد از غذا وسایل شستن دست را براى میهمان فراهم کند و پیش از شروع به غذا خوردن، پس از آنکه میزبان دست خود را شست، نسبت به میهمانان از نفر سمت راست خود شروع و به نفر سمت چپ ختم شود؛ لیکن پس از غذا از فرد سمت چپ میزبان آغاز و به میزبان ختم گردد.
همچنین مستحب است پس از شستن دستها بعد از غذا و قبل از خشک کردن آن با حوله، دستها را به صورت و چشمها بکشد و این دعا را بخواند «اللّهمَّ إنّى أسئَلُكَ المحَبَةَ و الزّینَةَ وَ أعُوذُ بِكَ مِنَ المَقتِ و البِغضَةِ» و یا دستها را به ابرو ها بکشد و این دعا را سه بار بخواند «الحَمدُ للَّهِ الُمحسِنِ الُمجمِلِ المُنعِمِ المُفضِلِ». در روایت آمده است: این عمل موجب برطرف شدن درد چشم مى‏‌شود.

---