• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عمل‌ صالح

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلید واژه‏ها: کار، ایمان، عمل صالح.




کار شایسته همراه ایمان دو رکن اساسی است که موجب پیشرفت انسان و جامعه بشری می‏گردد و در نتیجه فعالیتهای او، فرهنگ پیشرو را به ارمغان می‏آورد.

۱.۱ - مصادیق لزوم ایمان با عمل صالح


در قرآن علاوه بر بیان کلی و تأیید اینکه ایمان و کار شایسته با یکدیگر نتیجه بخش است الگوها و مثالهایی هم ذکر شده است، که نمونه هایی از آن ذکر می‏شود:

۱.۱.۱ - جنگ طالوت با جالوت


۱. در داستان طالوت و جالوت، در مورد انتخاب طالوت از طرف خداوند برای فرماندهی سپاه جنگ و جهاد فی سبیل‏اللّه‏ چنین آمده است:
"...اِنَّ اللّه‏ اصْطَفیهُ عَلَیْکُمْ وَ زادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ...".
در حقیقت، خدا او را بر شما برتری داده، و او را در دانش و (نیروی) بدن بر شما برتری بخشیده است.

۱.۱.۲ - خزانه داری حضرت یوسف


۲. در داستان حضرت یوسف علیه‏السلام آنجایی که خود را شایسته مقام وزارت اقتصاد معرفی می‏کند و اینکه توانایی دارد که با برنامه ریزی صحیح مملکت مصر را از قحطی نجات دهد، چنین آمده است:
"اجْعَلْنِی عَلی خَزائِنِ الاَرْضِ اِنّی حَفیظٌ عَلیمٌ."؛
زسمرا بر خزانه‏های این سرزمین بگمار، که من نگهبانی دانا هستم.

۱.۱.۳ - ازدواج حضرت موسی


۳. در داستان حضرت موسی و حضرت شعیب علیهماالسلام، آنجا که دختران شعیب، از موسی نزد پدرشان تعریف می‏کنند، چنین آمده است:
"...یَأَبَتِ اسْتَئْجِرْهُ اِنَّ خَیْرَ مَنِ اسْتَئْجَرْتَ الْقَوِیُّ الاَمینُ"؛
ای پدر، او را استخدام کن، چرا که بهترین کسی است که استخدام می‏کنی: هم نیرومند (و هم) در خور اعتماد است.



نتایج کار شایسته:

۲.۱ - هدایت


"اِنّ الّذینَ اَمنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ یَهْدیهِمْ رَبُّهُمْ بِایمانِهِمْ تَجْری مِنْ تَحْتِهِمُ الاَْنْهارُ فی جَنَّتِ‏النَّعِیمِ"؛
کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‏اند، پروردگارشان به پاس ایمانشان آنان را هدایت می‏کند به باغهای پر (ناز و) نعمت، که از زیر (پای) آنان نهرها روان خواهد بود.

۲.۲ - محبت در دلها


"اِنَّ الّذینَ امَنُوا وَ عَمِلُوا الصّلِحَتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرّحْمَنُ وُدّا".
کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‏اند، به زودی (خدای) رحمان برای آنان محبتی (در دلها) قرار می‏دهد.

۲.۳ - استخلاف


"وَعَداللّه‏ُ الّذینَ امَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلواالصّلِحَتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الاْرْضِ".
خدا به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‏اند، وعده داده است که حتماً آنان را در این سرزمین جانشین (خود) قرار دهد.

۲.۴ - در زمره صالحان


"وَ الّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّلِحَتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِی الصّلِحینَ".
و کسانی که گرویده و کارهای شایسته کرده‏اند، البته آنان را در زمره شایستگان در می‏آوریم.
صالحان در قرآن جزء کسانی‏اند که از نعمت هدایت برخوردارند و در زمره انسانهای والامقام می‏باشند.
"وَ مَنْ یُطِعِ اللّه‏ وَ الرَّسُولَ فَأولئکَ مَعَ الّذینَ اَنْعَمَ اللّهُ عَلَیهِم مِّنَ النَّبِیِینَ وَ الصّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصّلِحینَ وَ حَسُنَ اولئک رَفیقاً".
و کسانی که از خدا و پیامبر اطاعت کنند، در زمره کسانی خواهند بود که خدا ایشان را گرامی داشته (یعنی) با پیامبران و راستان و شهیدان و شایستگانند و آنان چه نیکو همدمانند.

۲.۵ - هدایت از ظلمات به نور


"رَسولاً یَتْلوا عَلَیْکُم آیاتِ اللّه‏ِ مُبَیِّنَتٍ لِیُخْرِجَ الّذینَ اَمَنوا وَ عَمِلُوا الصّلِحَتِ مِنَ الظُّلُمَتِ اِلَی النّورِ..."
پیامبری که آیات روشنگر خدا را بر شما تلاوت می‏کند، تا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‏اند از تاریکی‏ها به سوی روشنایی بیرون برد.

۲.۶ - بهترین آفریدگان


"اِنّ الّذینَ اَمنُوا وَ عَمِلُوا الصّلِحَتِ اولئِک هُمْ خَیْرُ الْبَرِیّة".
در حقیقت کسانی که گرویده و کارهای شایسته کرده‏اند، آنانند که بهترین آفریدگانند.

۲.۷ - فرجام نیک


"الّذینَ امَنوا وَ عَمِلُواالصّلِحَتِ طُوبَی لَهُمْ وَ حُسْنُ مَئابٍ".
کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‏اند، خوشا به حالشان و خوش سرانجامی دارند.

۲.۸ - عدم خسران


در حقیقت انسانهای مؤمن صالح‏اند که سرمایه شان را که همان عصر و مدت زندگی شان، در این دنیا است هدر نداده‏اند و گرفتار خسران نمی‏شوند.
"وَالْعَصْرِ اِنّ الاِْنْسانَ لَفی خُسْرٍ اِلاّ الّذینَ اَمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّلِحَتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَواْبِالصّبْرِ".

سوگند به عصر، که واقعاً انسان دستخوش زیان است، مگر کسانی که گرویده و کارهای شایسته کرده و همدیگر را به حق سفارش و به شکیبایی توصیه کرده‏اند.
و به طور کلی حیات و ممات آنان، با بدکاران تفاوت می‏کند.
"اَمْ حَسِبَ الّذینَ اجْتَرَحُواْ السّیّئاتِ اَنْ نّجْعَلَهُمْ کَالّذینَ اَمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّلِحَتِ سَواءً مّحْیَاهُم وَ مَماتُهُمْ ساءَ ما یَحْکُمونَ".
آیا کسانی که مرتکب کارهای بد شده‏اند پنداشته‏اند که آنان را مانند کسانی قرار می‏دهیم که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‏اند (به طوری که) زندگانی آنها و مرگشان یکسان باشد؟ چه بد داوری می‏کنند.
کسانی که بر پایه ایمان به خدا و آخرت، کار شایسته انجام دهند به نتایج والایی دست می‏یابند.

۲.۹ - رؤیت عمل


در روز قیامت، آدمی اعمال خود را به عیان می‏بیند:
"فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرّةٍ خَیْراً یَرَهُ وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرّاً یَرَهُ".
پس هر که هم وزن ذره‏ای نیکی کند (نتیجه) آن را خواهد دید و هر که هم وزن ذره‏ای بدی کند (نتیجه) آن را خواهد دید.

۲.۱۰ - مغفرت الهی


"فَالّذینَ اَمَنواْ وَ عَمِلُوا الصّالحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَریمٌ".
پس آنان که گرویده و کارهای شایسته کرده‏اند، آمرزش و روزی نیکو برای ایشان خواهد بود.

۲.۱۱ - پاداش الهی


"اِنّ الّذینَ اَمَنوُا وَالّذینَ هَادُوا وَالنّصَرَی وَالصَّبِئینَ مَنْ آمَنَ بِاللّه‏ وَ الْیَوْمِ الاْخِرِ وَ عَمِلَ صَالِحاً فَلَهُمْ اَجْرَهُمْ عِنْدَ رَبّهِمْ وَ لاَخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنونَ".
در حقیقت، کسانی که (به اسلام) ایمان آورده، و کسانی که یهودی شده‏اند و ترسایان و صابئان، هر کس به خدا و روز بازپسین ایمان داشت و کار شایسته کرد، پس اجراجرشان را پیش پرودگارشان خواهند داشت، و نه بیمی بر آنان است، و نه اندوهناک خواهند شد.

۲.۱۲ - دخول در بهشت


"الّذینَ تَتَوَفّهُمُ الْمَلئکَةُ طَیّبینَ یَقولونَ سَلَمٌ عَلَیکُمُ ادْخُلُوا الْجَنّةَ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ".
همان کسانی که فرشتگان جانشان راـ در حالی که پا کند ـ می‏ستانند ـ (و به آنان) می‏گویند: «درود بر شما باد، به (پاداش) آنچه انجام می‏دادید به بهشت درآیید.»
"انّ الّذینَ اَمَنوا وَ عَمِلوا الصّالحاتِ کانَتْ لَهُمْ جَنَّتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلاً".
بی گمان کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‏اند، باغهای فردوس جایگاه آنان است.

۲.۱۳ - درجات عالی


"وَ مَنْ یَأتِهِ مُومِناً قَد عَمِل الصّالِحاتِ فَاولَئکَ لَهُمُ الدّرَجاتُ الْعُلَی".
و هر که مؤمن به نزد او رود، در حالی که کارهای شایسته انجام داده باشد، برای آنان درجات والا خواهد بود.
و نیز ایمان و اعمال صالح موجب فضل الهی و تکفیر سیئات و رحمت الهی می‏شود.


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۲۴۷.    
۲. یوسف/سوره۱۲، آیه۵۵.    
۳. قصص/سوره۲۸، آیه۲۶.    
۴. یونس/سوره۱۰، آیه۹.    
۵. مریم/سوره۱۹، آیه۹۶.    
۶. نور/سوره۲۴، آیه۵۵.    
۷. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۹.    
۸. نساء/سوره۴، آیه۶۹.    
۹. طلاق/سوره۶۵، آیه۱۱.    
۱۰. بینه/سوره۹۸، آیه۷.    
۱۱. رعد/سوره۱۳، آیه۲۹.    
۱۲. عصر/سوره۱۰۳، آیه۳-۱.    
۱۳. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۱.    
۱۴. زلزال/سوره۹۹، آیه۸-۷.    
۱۵. حج/سوره۲۲، آیه۵۰.    
۱۶. بقره/سوره۲، آیه۶۲.    
۱۷. کهف/سوره۱۸، آیه۸۸.    
۱۸. فصلت/سوره۴۱، آیه۸.    
۱۹. نجم/سوره۵۳، آیه۳۱.    
۲۰. نحل/سوره۱۶، آیه۳۲.    
۲۱. مریم/سوره۱۹، آیه۶۰.    
۲۲. اعراف/سوره۷، آیه۴۳.    
۲۳. کهف/سوره۱۸، آیه۱۰۷.    
۲۴. طه/سوره۲۰، آیه۷۵.    
۲۵. طه/سوره۲۰، آیه۸۲.    
۲۶. نور/سوره۲۴، آیه۳۸.    
۲۷. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۷.    
۲۸. زمر/سوره۳۹، آیه۳۵.    
۲۹. جاثیه/سوره۴۵، آیه۳۰.    




دانشنامه موضوعی قرآن    



جعبه ابزار