مسجد مقدس جمکران
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مسجد مقدس جمكران نامی آشنا و باصفا برای كسانی است كه
روز و
شب، با
ایمان و
اخلاص و علاقه و
مودّت و
محبّت،
امام زمان (عج) را می‌خوانند. برای آشنایی بیش‌تر شیفته‌گان امام زمان با این مكان به معرفی این مكان می‌پردازیم.
واژه
مسجد در
لغت،
اسم مکان و به معنای جایگاه
سجده و محل
عبادت است و در اصطلاح، مسجد
عبادت‌گاه خاص
مسلمانان است. و این واژه ۲۸ بار در
قرآن کریم ذكر شده است.
در
روایات و
نصوص پیرامون
سیره و برخورد
اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ می‌بینیم كه آن بزرگواران اهتمام ویژه‌ای به این امر مقدس داشتند حتی به دست خودشان مسجد می‌ساختند و
اصحاب را به این امر ترغیب و تشویق می‌كردند.
یكی از آن مساجدی كه به دستور امام زمان (عج) ساخته شده است،
مسجد مقدس جمکران می‌باشد كه دارای اهمیت و جایگاهی بزرگ در میان
مردم و طبق اخبار نقل شده
امیر مؤمنان علی ـ علیه السّلام ـ از این مسجد و مكان و جایگاه مقدس آن پیش‌گویی كرده است. و شخص
امام عصر (عج) با بیان جایگاه والای معنوی این سرزمین،
شیعیان را به حضور در آن جا و عزیز داشتن آن امر فرمودند.
محمد بن محمد بن هاشم حسینی رضوی كتاب ارزشمندی در پیرامون
فضیلت شهر در سال ۱۱۷۹ هـ تألیف كرده است و در این كتاب خبری از وجود مقدس علی ـ علیه السّلام ـ در رابطه با مسجد جمكران خطاب به
فرزند یمانی آورده است كه ما خلاصه آن
حدیث را در این جا می‌آوریم و
شیخ صدوق در كتاب
مونس الحزین از علی ـ علیه السّلام ـ نقل می‌كند كه فرمود: «ای
پسر یمانی، در اوّل
ظهور خروج نماید
قائم آل محمد از شهری كه آن را
قم می‌گویند و مردم را دعوت كند به
حق و همه خلایق از
شرق و
غرب به آن شهر قصد كنند و
اسلام تازه گردد... كه
کوه سفید به نزدیك
دهی كهن در جنب مسجد است و
قصری كهن كه قصر
مجوس است و آن را
جمکران خوانند كه از زیر یك
مناره آن مسجد بیرون آید.
پس طبق این حدیث علی ـ علیه السّلام ـ وجود چنین محلی را در قم و بنای مسجدی در آن را پیش‌بینی كرده است.
۱. تاریخچه مسجد جمكران
مسجد مقدس جمكران در ۶ كیلومتری شهر مقدس قم واقع شده و همواره پذیرای زائرینی از نقاط مختلف
ایران و
جهان می‌باشد. این مكان مقدس، تحت توجهات خاصه
حضرت بقیه الله الاعظم (ارواحنا فداه) قرار دارد و آن حضرت از شیعیان‌شان خواسته‌اند كه به این مكان مقدس روی آورند، چرا كه این مكان، دارای
زمین شریفی است و حق تعالی آن را از سرزمین‌های دیگر برگزیده است.
لذا سزاوار است كه
زائرین عزیز، از بركات این مكان مقدس، حداكثر استفاده را ببرند و مراقب باشند كه مسائل فرعی توجه‌شان را به خود جلب نكند و خود را در برابر
حضرت مهدی (ارواحنا فداه) حاضر ببینند و از انجام اعمالی كه
قلب مبارك آن حضرت را آزرده می‌سازد خودداری كنند.
شایان توجه است كه
علما و شیفتگان آن حضرت استفاده‌های فراوان از این مسجد مقدس برده‌اند. بنابراین سعی كنید در این مكان مقدس، لحظاتی را با یاد آن عزیز بگذرانید و خالصانه برای ظهور مقدس حضرتش
دعا كنید، چرا كه برطرف شدن گرفتاری‌ها تنها با ظهور آقا امكان پذیر است.
شما ای زائران عزیز كه به این محل نورانی
مشرف شده‌اید! در نظر داشته باشید كه مسجد مقدس جمكران، احتمالاً محل رفت و آمد امام مهدی (ارواحنا فداه) است و آن حضرت بر اعمال همه ما در این مكان نظارت دارند. لذا به گونه‌ای در این مسجد باشیم كه آقا از ما خشنود شود و
الطاف و عنایاتش شامل حالمان گردد.
شیخ حسن بن مثله جمکرانی می‌گوید: من شب سه شنبه، ۱۷
ماه مبارک رمضان سال ۳۷۳
هجری قمری در
خانه خود خوابیده بودم كه ناگاه جماعتی از مردم به در خانه من آمدند و مرا از
خواب بیدار كردند و گفتند:
برخیز و
مولای خود حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ را اجابت كن كه تو را طلب نموده است.
آن‌ها مرا به محلی (كه اكنون مسجد جمكران است) آوردند، چون نیك نگاه كردم،
تختی دیدم كه
فرشی نیكو بر آن تخت گسترده شده و جوانی سی‌ساله بر آن تخت، تكیه بر
بالش كرده و پیرمردی هم نزد او نشسته است، آن پیر،
حضرت خضر ـ علیه السّلام ـ بود كه مرا امر به نشستن نمود، حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ مرا به نام خودم خواند و فرمود:
برو به
حسن مسلم (كه در این زمین
کشاورزی می‌كند) بگو: این زمین شریفی است و حق تعالی آن را از زمین‌های دیگر برگزیده است، و دیگر نباید در آن كشاورزی كند.
عرض كردم: یا سیدی و مولای! لازم است كه من دلیل و نشانه‌ای داشته باشم و گرنه مردم حرف مرا قبول نمی‌كنند، آقا فرمود: تو برو و آن
رسالت را انجام بده، ما نشانه‌هایی برای آن قرار می‌دهیم، و همچنین نزد سید ابوالحسن (یكی از علمای قم) برو و به او بگو: حسن مسلم را احضار كند و
سود چند ساله را كه از زمین به دست آورده است، وصول كند و با آن
پول در این زمین مسجدی بنا نماید. چون به راه افتادم، چند قدمی هنوز نرفته بودم كه دوباره مرا باز خواند و فرمودند: بزی در
گله جعفر کاشانی است، آنرا خریداری كن و بدین مكان آور و آن را بكش و بین بیماران
انفاق كن، هر
بیمار و
مریضی كه از
گوشت آن بخورد، حق تعالی او را
شفا دهد.
حسن بن مثله جمكرانی گوید: من به خانه بازگشتم و تمام شب را در اندیشه بودم، تا این كه
نماز صبح را خواندم و به سراغ
علی المنذر رفتم و ماجرای شب گذشته را برای او نقل كردم و با او به همان مكان شب گذشته رفتیم، و در آنجا زنجیرهایی را دیدیم كه طبق فرموده امام ـ علیه السّلام ـ حدود بنای مسجد را نشان می‌داد.
سپس به قم نزد سید ابوالحسن رضا رفتیم و چون به در خانه او رسیدیم،
خادم او گفت: آیا تو از
جمکران هستی؟ به او گفتم، بلی! خادم گفت: سید از
سحر در انتظار تو است. آن گاه به درون خانه رفتیم و سید مرا گرامی داشت و گفت: ای حسن بن مثله من در خواب بودم كه شخصی به من گفت: حسن بن مثله، از جمكران نزد تو می‌آید، هر چه او می‌گوید، تصدیق كن و به قول او اعتماد نما، كه سخن او سخن ماست و قول او را رد نكن.
از هنگام بیدار شدن تا این ساعت منتظر تو بودم، آن گاه من ماجرای شب گذشته را برای وی تعریف كردم، سید بلافاصله فرمود تا
اسب‌ها را زین نهادند و بیرون آوردند و سوار شدیم، چون به نزدیك
روستای جمكران رسیدیم، گله جعفر كاشانی را دیدیم، آن بز از پس همه
گوسفندان می‌آمد، چون به میان گله رفتم، همین كه
بز مرا دید به طرف من دوید، جعفر سوگند یاد كرد كه این بز در گله من نبوده و تاكنون آن را ندیده بودم، به هر حال آن بز را به محل مسجد آورده و آن را
ذبح كرده و هر بیماری كه از گوشت آن تناول كرد، با عنایت خداوند تبارك وتعالی و حضرت بقیه الله ارواحنا فداه شفا یافت.
ابوالحسن رضا، حسن مسلم را احضار كرد و منافع زمین را از او گرفت و مسجد مقدس جمكران را بنا كرد و آن را با
چوب پوشاند.
مسجد مقدس جمكران از دیدگاه علمای بزرگ
شیعه و
مؤلفین گران‌قدر و
مبلغین بلند آوازه و بندگان
وارسته پروردگار موقعیت ممتازی داشته و همواره
ملجأ و پناه آنان به هنگام احساس نیاز به دستگیری در رسیدن به كمالات و حل مشكلات به شمار می‌رفته است.
عارف بزرگوار و معلم اخلاق حضرت
آیت الله بهاء الدینی می‌فرمودند: هر مشكلی كه برای
حوزه علمیه قم و مؤسس محترمش
آیت الله حائری پیش می‌آمد با مشرف شدن به مسجد مقدس جمكران برطرف می‌گردید.
مراجع بزرگ تقلید به این پایگاه عظیم تشیع و مركز انوار
ولایت اهتمام ویژه مبذول می‌داشتند و چه بسا فاصله ۶ كیلومتری را با پای پیاده همراه با قلبی آكنده از ایمان و ارادت به ولی الله اعظم، طی می‌كردند.
آیات عظام حاج
سید محمد تقی خوانساری،
محمد علی اراکی، مرتضی حائری،
مرعشی نجفی،
محمد تقی بهجت،
فاضل لنکرانی،
مکارم شیرازی،
صافی گلپایگانی و... خاطراتی از عنایت حضرت ولی عصر (عج) به این مكان مقدس و
قداست آن دارند.
آیت الله مرعشی نجفی می‌گویند: حقیر خودم مكرر كراماتی در آن جا «مسجد جمكران» مشاهده كردم، چهل شب چهارشنبه مكرر موفق شدم كه در آن مسجد
بیتوته كنم و جای تردید نیست كه از امكنه‌ای كه مورد توجه و
منزول بركات الهی است این مسجد است.
آیت الله بروجردی فرمودند: اگر موفق بشوم، در قم دو كار بزرگ انجام خواهم داد. اوّل این كه: راه مسجد جمكران را باز خواهم كرد و دوّم این كه
بیمارستانی در شهر قم بنا خواهم نمود.
مقام معظم رهبری می‌فرمایند: مسجد جمكران
گنجینه فناناپذیر شیعه می‌باشد و باید از آن بهره‌مند شویم.
در این مسجد مقدس كرامات بزرگی دیده شده كه مجال تعریف آن نیست و همه این كرامات در واحد كرامات مسجد مقدس جمكران به ثبت رسیده است.
(۱) انوار المشعشعین.
(۲) حسین نوری، نجم الثاقب.
(۳) ناصر الشریعه، تاریخ قم.
(۴) سید جعفر میر عظیمی، جمکران، تجلیگاه صاحب الزمان.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مسجد مقدس جمکران».
