• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ودیعه‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ودیعه نایب گرفتن برای حفظ اموال می‌باشد.



ودیعه بر وزن فعلیه به معنی مفعوله مالی که نزد غیر گذارند تا آن را حفظ نماید. جمع ودیعه، ودائع می‌باشد.
[۱] تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۱۹۶.    
[۲] حدائق الناضره، ج۵، ص۳۸۰.
[۳] مغنی المحتاج، ج۳، ص۷۹.
[۴] المصباح المنیر، ج۲، ص۱۹۱.



و در اصطلاح فقهاء ودیعه نایب گرفتن برای حفظ (اموال) می‌باشد.
و به عبارت دیگر «الودیعة الاستنابة فی الحفظ».
[۵] تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۱۹۶.    
[۶] حدائق الناضره، ج۵، ص۳۸۰.

و به بیان روشن‌تر ودیعه این است که شخص چیزی را به امانت نزد غیر گذارد و از وی بخواهد که آن را حفظ نماید.
و در کتاب مغنی المحتاج آورد: «فحقیقتها شرعا توکیل فی حفظ مملوک أو محترم مختص علی وجه مخصوص»؛
[۷] مغنی المحتاج، ج۳، ص۷۹.
یعنی ودیعه توکیل غیر است بر مجرد حفظ.
آیا ودیعه عقد است یا اذن مجرد، بین فقهاء مورد اختلاف می‌باشد
[۸] تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۱۹۶.    
[۹] حدائق الناضره، ج۵، ص۳۸۱.



و نیز اهل لغت و فقهاء در ریشه و اصل این کلمه اختلاف کرده‌اند.
برخی آن را مأخوذ از «یدع» به معنی ترک و برخی دیگر از «ودع یدع» به معنی سکون و استقرار دانسته‌اند چون ودیعه نزد مستودع رها و ترک شده و استقرار و سکون می‌یابد.
و بعضی نیز آن را از «دعه» به معنی راحت و آسایش دانسته‌اند بدین لحاظ که گویی ودیعه نزد مستودع در راحت می‌باشد چون مورد استعمال و دستخوش تبدیل نمی‌شود.
[۱۰] المغنی (ابن قدامه)، ج۶، ص۴۳۶.
[۱۱] حدائق الناضره، ج۵، ص۳۸۰.
[۱۲] مغنی المحتاج، ج۳، ص۷۹.
[۱۳] المصباح المنیر، ج۲، ص۱۹۱.

بالجمله از کتب لغت و فقه استفاده می‌شود که «ایداع» به معنی ودیعه نهادن چیزی و نیز به معنی پذیرفتن ودیعه آمده است لیکن معنی اول اشهر است.
و «استیداع» دادن چیزی به کسی به عنوان ودیعه است. و «مودع» به کسر دال عبارت است از مالک و یا ودیعه دهنده. و «مستودع» یا «مودع» به فتح دال گیرنده ودیعه را گویند.
[۱۴] تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۱۹۶.    
[۱۵] لسان العرب، ماده «ودع».
[۱۶] المصباح المنیر، ج۲، ص۱۹۱.
[۱۷] حدائق الناضره، ج۵، ص۳۸۰.


 
۱. ↑ تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۱۹۶.    
۲. ↑ حدائق الناضره، ج۵، ص۳۸۰.
۳. ↑ مغنی المحتاج، ج۳، ص۷۹.
۴. ↑ المصباح المنیر، ج۲، ص۱۹۱.
۵. ↑ تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۱۹۶.    
۶. ↑ حدائق الناضره، ج۵، ص۳۸۰.
۷. ↑ مغنی المحتاج، ج۳، ص۷۹.
۸. ↑ تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۱۹۶.    
۹. ↑ حدائق الناضره، ج۵، ص۳۸۱.
۱۰. ↑ المغنی (ابن قدامه)، ج۶، ص۴۳۶.
۱۱. ↑ حدائق الناضره، ج۵، ص۳۸۰.
۱۲. ↑ مغنی المحتاج، ج۳، ص۷۹.
۱۳. ↑ المصباح المنیر، ج۲، ص۱۹۱.
۱۴. ↑ تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۱۹۶.    
۱۵. ↑ لسان العرب، ماده «ودع».
۱۶. ↑ المصباح المنیر، ج۲، ص۱۹۱.
۱۷. ↑ حدائق الناضره، ج۵، ص۳۸۰.



جابری عرب‌لو، محسن، فرهنگ فقه اصطلاحات اسلامی، ص۱۷۸-۱۷۹.



جعبه ابزار