• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آثار مرتضی حائری یزدی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مرتضی حائری یزدی، فقیه و عالم امامی، که در ۱۲۹۵ش/ ۱۳۳۴ در اراک به دنیا آمد.




نخستین پسر آیتاللّه حاج شیخ‌عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس حوزه علمیه قم، بود.



در شش سالگی همراه پدر به قم رفت.
[۱] مقدمه استادی، ص ۱۲، مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۲] درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۶، ج۱، ص۱۱، ش ۲ (اردیبهشت ۱۳۶۵).
ادبیات را نزد محمدعلی ادیب تهرانی و شیخ ابوالقاسم نحوی فراگرفت. پس از گذراندن مراحل اولیه سطح فقه و اصول، سطوح عالی را نزد سیدمحمدتقی خوانساری و سید محمدرضا گلپایگانی و سیدمحمد محقق یزدی، معروف به داماد، فراگرفت. سپس مدتی در محضر پدر خود شاگردی نمود و پس از وفات او، حدود پانزده سال در درس‌های فقه و اصولِ پدر همسر خود (سیدمحمد حجت کوه کمری) و سیداحمد خوانساری شرکت کرد.



وی از کسانی بود که برای اقامت آیتاللّه حاج آقاحسین بروجردی در قم تلاش کرد و مدتی در حلقه درس وی حضور یافت. بخش الهیاتِ اسفار صدرالمتألهین را خصوصی درس گرفت و بر سایر مباحث آن کتاب نیز با مطالعه و رجوع به امام خمینی (ره) وقوف یافت.
[۳] محمد شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۱۲۴ـ۱۲۵، تهران ۱۳۵۲ـ۱۳۵۴ش.
[۴] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، ج۱، ص۷۶، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۵] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، ج۱، ص۸۸، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۶] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، ج۱، ص۲۰۴، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۷] مهدی حائری‌یزدی، خاطرات دکتر مهدی حائری‌یزدی، ج۱، ص۶۱، به‌کوشش حبیب لاجوردی، تهران ۱۳۸۱ش.
[۸] آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۱۷، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).




حائری از دو مرجع تقلید مبرِّز نجف، سیدابوالحسن اصفهانی و آقا ضیاءالدین عراقی، گواهی اجتهاد داشت
[۹] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، ج۱، ص۲۴۲، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
و پس از سالها تدریس مقدمات و سطح، از حدود سی سالگی به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت که نزدیک سی‌سال طول کشید.



وی از استادان بارز حوزه و به دقت و ژرف‌اندیشی معروف بود و شاگردان بسیاری تربیت کرد که برخی از آنان از مدرّسان بزرگ حوزه شدند. حائری، علاوه بر تدریس فقه و اصول، جلسات تفسیر قرآن و عقاید نیز داشت.
[۱۰] مرتضی حائری‌یزدی، صلاةالجمعة، مقدمه، ص ۴ـ۵، قم ۱۴۰۹.
[۱۱] آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۱۷ـ۱۹، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).




حائری عالِمی پرهیزکار و ساده زیست، متواضع و خوش‌خلق، و در رفع نیازها و مشکلات مردم بسیار کوشا بود و نماز جماعت او در مسجد اعظم قم، باشکوه و معنویت خاصی برگزار می‌شد.



تأسیس صندوق ذخیره علوی، مؤسسه مبارزه با فقر و مؤسسه سرپرستی ایتام، از خدمات اجتماعی و عام‌المنفعه او در شهر قم است.
[۱۲] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۲۵ـ۲۸، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۱۳] درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۶، ج۱، ص۱۴، ش ۲ (اردیبهشت ۱۳۶۵).
[۱۴] صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۷۳ـ۷۴، قم ۱۳۸۱ش.
[۱۵] صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۷۹ـ۸۰، قم ۱۳۸۱ش.
[۱۶] صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۸۴، قم ۱۳۸۱ش.
[۱۷] صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۱۴۵، قم ۱۳۸۱ش.
[۱۸] صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۱۵۹، قم ۱۳۸۱ش.




وی به تعظیم شعائر دینی، از جمله زیارت مشاهد مشرفه و برگزاری مجالس ذکر اهل‌بیت پیامبر علیهم‌السلام، تقید خاصی داشت.
[۱۹] مقدمه استادی، ص ۱۵ـ۱۶، مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۲۰] مقدمه استادی، ص ۲۰ـ۲۱، مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۲۱] صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۷۵، قم ۱۳۸۱ش.
[۲۲] صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۸۲، قم ۱۳۸۱ش.
[۲۳] صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۱۱۰، قم ۱۳۸۱ش.
[۲۴] صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۱۱۹، قم ۱۳۸۱ش.




او پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از سوی مردم استان مرکزی برای عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی انتخاب شد.
[۲۵] اطلاعات، ش ۱۵۹۲۲، ج۱، ص۲، ۱۵ مرداد ۱۳۵۸.
[۲۶] برای سخنرانیهای وی در این مجلس رجوع کنید به، ایران، ج۱، ص۴۵۷ـ۴۵۹، مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸ش.
[۲۷] ایران، مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج۱، ص۶۰۹ـ۶۱۲ برای سخنرانیهای وی در این مجلس رجوع کنید به، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸ش.




حائری در ۱۳۶۴ش درگذشت و پس از تشییع باشکوهی، در مسجد بالا سر حرم حضرت معصومه علیهاالسلام، نزدیک مدفن پدرش به خاک سپرده شد.
[۲۸] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۲۸ـ۲۹، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۲۹] درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۶، ج۱، ص۱۴، ش ۲ (اردیبهشت ۱۳۶۵).




آثار فقهی حائری عبارت‌اند از :

۱۱.۱ - ابتغاءُ الفضیلة فی شرح الوسیله


که شرحی موجز و استدلالی بر وسیلةالنجاةِ سیدابوالحسن اصفهانی است. بخشی از آن در یک مجلد در ۱۳۸۳ در قم چاپ شد و دیگر مجلدات خطی کتاب، پس از وفات مؤلف، به کتابخانه آیتاللّه مرعشی نجفی اهداگردید.
[۳۰] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص۱۴، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۳۱] حسین مدرسی طباطبائی، مقدمه‌ای بر فقه شیعه: کلیات و کتابشناسی، ج۱، ص۳۷۵، ترجمه محمدآصف فکرت، مشهد ۱۳۶۸ش.
[۳۲] آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۲۰، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).


۱۱.۲ - صلاةالجمعه


حاوی مباحثات حائری در مبحث نماز جمعه که از ۱۳۴۹ش آن را تدریس می‌کرد و با افزودن بعضی مطالب تکمیلی به آنها، صلاةالجمعة را نگاشت که در ۱۴۰۹ در قم به چاپ رسید. متن کتاب بر اساس قواعد الاحکام علامه حلی است و مؤلف در بعضی فروع، از آثار دیگر نیز استفاده کرده است.
[۳۳] مرتضی حائری‌یزدی، صلاةالجمعة، مقدمه، ص۸، قم ۱۴۰۹.


۱۱.۳ - خلل‌الصلاة و احکامه


این کتاب با تحقیق شاگرد او محمدحسین امراللهی در ۱۴۲۰ در قم چاپ شد.

۱۱.۴ - کتاب‌الخمس


کتابی نسبتآ مفصّل‌که به‌صورت فتوایی نگاشته شده و از فروع فقهیِ مندرج در کتابهای قدما (قواعدالاحکام، شرایع‌الاسلام، اللمعة الدمشقیه، العروةالوثقی، وسیلةالنجاة و منابع دیگر) بهره گرفته و مؤلف شرحی مفصّل، استدلالی وتحلیلی بر این متن فتوایی نوشته است. این کتاب، همراه با شرح آن، در ۱۴۱۸ با تحقیق محمدحسین امراللهی در قم چاپ شد.

۱۱.۵ - کتاب‌الطهاره


که شرح عروةالوثقی تا مبحث «احکام اموات» است.

۱۱.۶ - کتاب‌های دیگر


همچنین رساله‌هایی درباره نماز مسافر، حدیث رفع و موضوع «تَعاقُبِ ایادی» در غصب، حاشیه‌ای بر مکاسب شیخ انصاری و حاشیه‌ای بر کتاب‌الصلوة آیتاللّه عبدالکریم حائری یزدی نوشته است. ظاهرآ هیچ‌یک از این نوشته‌ها تاکنون به چاپ نرسیده است.
[۳۴] محمد شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۱۲۵، تهران ۱۳۵۲ـ۱۳۵۴ش.
[۳۵] آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۲۰ـ۲۱، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).




مهم‌‌ترین اثر حائری در اصول فقه کتابِ مبانی‌الاحکام فی اصول شرایع الاسلام، یک دوره کامل اصول فقه به ترتیب مباحث کفایةالاصول است و در واقع چکیده بحثهای دوره اول درس خارج اصول فقه او در طول دوازده سال تدریس است. جلد اول این کتاب، با تعلیقاتی در پایین صفحات و مقدمه سید مصطفی محقق‌داماد، در ۱۳۸۲ش/ ۱۴۲۴ از سوی محمدحسین امراللهی در قم چاپ شد. دیگر آثار اصولی او عبارت‌اند از: حاشیه بر کفایةالاصول و حاشیه بر بخش «اجتهاد و تقلید» کتاب العروةالوثقی.
[۳۶] آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۲۱، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).




حائری درباره برخی مباحث قرآنی و تفسیری آثاری دارد. «پرتوی از انوار آسمانی» عنوان مجموعه‌ای از مقالات اوست که در نخستین شماره‌های مجله مکتب تشیع در موضوع اعجاز قرآن چاپ شد و صورت کامل‌تر آن را برادرش، مهدی حائری یزدی، با نام علوم قرآن به چاپ رساند.
[۳۷] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۱۴، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۳۸] آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۱۶۸، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).
مقالاتی از او باعنوان «مباحثی در تفسیر سوره حمد» نیز، در دوازده شماره نشریه‌ی کتابخانه‌ی عمومی مسجد اعظم قم، از ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۵ش منتشر شد.
[۳۹] مرتضی قاسم‌زاده، «گذری بر نشریه‌ی کتابخانه‌ی عمومی مسجد اعظم»، ج۱، ص۱۱۴، پیام حوزه، سال ۸، ش ۳ (پاییز ۱۳۸۰).
[۴۰] مرتضی قاسم‌زاده، «گذری بر نشریه‌ی کتابخانه‌ی عمومی مسجد اعظم»، ج۱، ص۱۱۹، پیام حوزه، سال ۸، ش ۳ (پاییز ۱۳۸۰).
مقالات «استدلال در قرآن»، «تفسیر سوره کوثر»، «تفسیر سوره مسد» و تفسیر چند آیه از قرآن کریم، از جمله آیه مودت و آیه بلاغ، از دیگر آثار قرآنی اوست که برخی از آن‌ها چاپ شده است.
[۴۱] بینات، سال ۱، ج۱، ص۱۳ـ ۲۵، ش ۳، پاییز ۱۳۷۳.
[۴۲] بینات، سال ۲، ج۱، ص۱۹ـ۳۱، ش ۱، بهار ۱۳۷۴.
[۴۳] بینات، سال ۳، ج۱، ص۱۷ـ۲۴، ش ۱، بهار ۱۳۷۵.
مجموعه تألیفات قرآنی و تفسیری حائری همراه با چکیده عربی و انگلیسی آن‌ها در آفاق نور (ویژه‌نامه آثار قرآنی آیتاللّه شیخ‌مرتضی حائری (ره)) در ۱۳۸۱ش در قم چاپ شد. وی درباره برهانهای عقلی و قرآنیِ اصول اعتقادات نیز تألیفی دارد که در آفاق نور
[۴۴] آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۲۱۷ـ۳۷۲، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).
به چاپ رسیده است.



برخی دیگر از آثار حائری عبارت‌اند از: مجموعه یادداشتها درباره‌خاطرات شخصی او در مورد خود و پدرش و نیز ماجراهایی معنوی و عرفانی که با نام سِرّ دلبران در ۱۳۷۷ش، با مقدمه رضا استادی، در قم چاپ شد؛ و مجموعه چند سخنرانی‌اش در ایام فاطمیه به تحریر خود او که در نسخه‌های محدودی تکثیر شده است.
[۴۵] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۱۵، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
اشعاری هم از او برجای‌مانده است.
[۴۶] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص۲۴ـ ۲۵، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۴۷] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۶۵، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۴۸] مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۱۶۷ـ۱۶۸، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
[۴۹] درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۶، ج۱، ص۱۶ـ۱۷، ش ۲ (اردیبهشت ۱۳۶۵).




(۱) آفاق نور، سال ۱، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).
(۲) ایران، مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸ش.
(۳) مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
(۴) مرتضی حائری‌یزدی، صلاةالجمعة، قم ۱۴۰۹.
(۵) مهدی حائری‌یزدی، خاطرات دکتر مهدی حائری‌یزدی، به‌کوشش حبیب لاجوردی، تهران ۱۳۸۱ش.
(۶) صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، قم ۱۳۸۱ش.
(۷) درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۶، ش ۲ (اردیبهشت ۱۳۶۵).
(۸) محمد شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، تهران ۱۳۵۲ـ۱۳۵۴ش.
(۹) مرتضی قاسم‌زاده، «گذری بر نشریه‌ی کتابخانه‌ی عمومی مسجد اعظم»، پیام حوزه، سال ۸، ش ۳ (پاییز ۱۳۸۰).
(۱۰) حسین مدرسی طباطبائی، مقدمه‌ای بر فقه شیعه: کلیات و کتابشناسی، ترجمه محمدآصف فکرت، مشهد ۱۳۶۸ش.
(۱۱) اطلاعات، ش ۱۵۹۲۲، ۱۵ مرداد ۱۳۵۸.
(۱۲) بینات، سال ۱، ش ۳، پاییز ۱۳۷۳.
(۱۳) بینات، سال ۲، ش ۱، بهار ۱۳۷۴.
(۱۴) بینات، سال ۳، ش ۱، بهار ۱۳۷۵.


 
۱. مقدمه استادی، ص ۱۲، مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۲. درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۶، ج۱، ص۱۱، ش ۲ (اردیبهشت ۱۳۶۵).
۳. محمد شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۱۲۴ـ۱۲۵، تهران ۱۳۵۲ـ۱۳۵۴ش.
۴. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، ج۱، ص۷۶، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۵. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، ج۱، ص۸۸، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۶. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، ج۱، ص۲۰۴، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۷. مهدی حائری‌یزدی، خاطرات دکتر مهدی حائری‌یزدی، ج۱، ص۶۱، به‌کوشش حبیب لاجوردی، تهران ۱۳۸۱ش.
۸. آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۱۷، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).
۹. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، ج۱، ص۲۴۲، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۱۰. مرتضی حائری‌یزدی، صلاةالجمعة، مقدمه، ص ۴ـ۵، قم ۱۴۰۹.
۱۱. آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۱۷ـ۱۹، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).
۱۲. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۲۵ـ۲۸، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۱۳. درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۶، ج۱، ص۱۴، ش ۲ (اردیبهشت ۱۳۶۵).
۱۴. صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۷۳ـ۷۴، قم ۱۳۸۱ش.
۱۵. صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۷۹ـ۸۰، قم ۱۳۸۱ش.
۱۶. صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۸۴، قم ۱۳۸۱ش.
۱۷. صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۱۴۵، قم ۱۳۸۱ش.
۱۸. صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۱۵۹، قم ۱۳۸۱ش.
۱۹. مقدمه استادی، ص ۱۵ـ۱۶، مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۲۰. مقدمه استادی، ص ۲۰ـ۲۱، مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۲۱. صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۷۵، قم ۱۳۸۱ش.
۲۲. صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۸۲، قم ۱۳۸۱ش.
۲۳. صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۱۱۰، قم ۱۳۸۱ش.
۲۴. صادق حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیتاللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیتاللّه حاج‌شیخ‌مرتضی حائری (ره)، ج۱، ص۱۱۹، قم ۱۳۸۱ش.
۲۵. اطلاعات، ش ۱۵۹۲۲، ج۱، ص۲، ۱۵ مرداد ۱۳۵۸.
۲۶. برای سخنرانیهای وی در این مجلس رجوع کنید به، ایران، ج۱، ص۴۵۷ـ۴۵۹، مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸ش.
۲۷. ایران، مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج۱، ص۶۰۹ـ۶۱۲ برای سخنرانیهای وی در این مجلس رجوع کنید به، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهائی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸ش.
۲۸. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۲۸ـ۲۹، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۲۹. درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۶، ج۱، ص۱۴، ش ۲ (اردیبهشت ۱۳۶۵).
۳۰. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص۱۴، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۳۱. حسین مدرسی طباطبائی، مقدمه‌ای بر فقه شیعه: کلیات و کتابشناسی، ج۱، ص۳۷۵، ترجمه محمدآصف فکرت، مشهد ۱۳۶۸ش.
۳۲. آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۲۰، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).
۳۳. مرتضی حائری‌یزدی، صلاةالجمعة، مقدمه، ص۸، قم ۱۴۰۹.
۳۴. محمد شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۱۲۵، تهران ۱۳۵۲ـ۱۳۵۴ش.
۳۵. آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۲۰ـ۲۱، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).
۳۶. آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۲۱، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).
۳۷. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۱۴، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۳۸. آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۱۶۸، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).
۳۹. مرتضی قاسم‌زاده، «گذری بر نشریه‌ی کتابخانه‌ی عمومی مسجد اعظم»، ج۱، ص۱۱۴، پیام حوزه، سال ۸، ش ۳ (پاییز ۱۳۸۰).
۴۰. مرتضی قاسم‌زاده، «گذری بر نشریه‌ی کتابخانه‌ی عمومی مسجد اعظم»، ج۱، ص۱۱۹، پیام حوزه، سال ۸، ش ۳ (پاییز ۱۳۸۰).
۴۱. بینات، سال ۱، ج۱، ص۱۳ـ ۲۵، ش ۳، پاییز ۱۳۷۳.
۴۲. بینات، سال ۲، ج۱، ص۱۹ـ۳۱، ش ۱، بهار ۱۳۷۴.
۴۳. بینات، سال ۳، ج۱، ص۱۷ـ۲۴، ش ۱، بهار ۱۳۷۵.
۴۴. آفاق نور، سال ۱، ج۱، ص۲۱۷ـ۳۷۲، ش ۱ (زمستان ۱۳۸۱).
۴۵. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۱۵، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۴۶. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص۲۴ـ ۲۵، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۴۷. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۶۵، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۴۸. مرتضی حائری‌یزدی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، مقدمه استادی، ص ۱۶۷ـ۱۶۸، به‌کوشش رضا استادی، قم ۱۳۷۷ش.
۴۹. درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۶، ج۱، ص۱۶ـ۱۷، ش ۲ (اردیبهشت ۱۳۶۵).




دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «حائری یزدی»، شماره۵۷۶۱.    



جعبه ابزار