• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احصار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



احصار بازماندن از اتمام حج یا عمره به سبب بیماری است. از این عنوان در باب حج سخن رفته است.




اِحصار یا همان حَصر بازماندن از اتمام حج یا عمره به سبب بیماری است.
به فرد بازمانده «محصور» یا «مُحصَر» گفته می‏شود.



اگر بیماری مانع وقوف حاجی در عرفات و مشعر یا یکی از آن دو گردد؛ به گونه‏ای که موجب فوت حج شود، احصار تحقّق می‏یابد. اگر حاجی پس از ادراک وقوف، بر اثر بیماری نتواند به منی رود، برای رمی جمرات و قربانی نایب می‏گیرد؛ سپس حلق( تراشیدن)و باقی مناسک را انجام می‏دهد. در صورت عدم امکان نیابت، در اینکه حصر تحقق می‏یابد یا بر احرام باقی می‏ماند، اختلاف است.
[۳] المعتمد فى شرح المناسك ج۵، ص۴۳۴ـ۴۳۹.
[۴] المعتمد فى شرح المناسك ج۵، ص۴۶۰.




اگر حاجی پس از انجام دادن مناسک منی و تحلل بیمار گردد و نتواند وارد مکه شود، در اینکه حصر تحقق می‏یابد یا نه، اختلاف است. بنابر قول دوم حاجی نسبت به بوی خوش، زن و صید بر احرام باقی می‏ماند و در صورت انجام دادن طواف و سعی، هرچند با گرفتن نایب از احرام خارج می‏گردد.



اگر حاجی پس از انجام دادن اعمال منی (رمی، قربانی و حلق) و ورود به مکه بیمار شود و بیماری وی مانع انجام دادن طواف و سعی یا بازگشت او به منی برای بیتوته و رمی جمرات گردد، احصار صدق نمی‏کند و برای بقیه اعمال نایب می‏گیرد و حج او صحیح است.
[۶] المعتمد فى شرح المناسك ج۵، ص۴۶۰ـ۴۶۱.





۵.۱ - بیرون آمدن از احرام


محصور برای بیرون آمدن از احرام، واجب است قربانی و سپس تقصیر کند. در این صورت، همه محرّمات احرام جز زن بر او حلال می‏شود. زن نیز پس از به جا آوردن حج در سال آینده حلال می‏گردد، ولی اگر حج او استحبابی باشد، به قول مشهور، با انجام نیابتی طواف نساء زن نیز بر او حلال می‏شود.

۵.۲ - قضای حج


کسی که به سبب حصر از احرام بیرون آمده است، در صورت استقرار حج بر ذمّه او یا بقای استطاعت، قضای حج در سال دیگر بر او واجب است، امّا با فقدان هر دو یا عدم بقای استطاعت، قضای حج واجب نیست.
[۹] المعتمد فى شرح المناسك ج۵،ص۴۶۱.





۶.۱ - محل قربانی


در اینکه محلّ قربانی در حج حصری، منی و در عمره، مکه است یا شخص مخیر است میان قربانی در محلی که محصور شده و فرستادن آن به منی، و یا مکان قربانی در حج مستحب، مکان حصر است و در حج واجب، منی، اختلاف است. قول نخست به مشهور نسبت داده شده است.

۶.۲ - فرستادن قربانی سبب تحقق خروج محصور از احرام


محصوری که قربانی را به منی یا مکه می‏فرستد، در موعدی که برای ذبح معین کرده، می‏تواند تقصیر کند و از احرام بیرون رود و چنانچه بعد معلوم شود که فرستاده، در موعد مقرّر قربانی نکرده است، به خروج او از احرام خلل وارد نمی‏شود، لیکن باید سال دیگر کسی را برای قربانی کردن بفرستد.

۶.۳ - وظیفه محصور در صورت برطرف شدن عذر او پس از فرستادن قربانی


محصور اگر پس از فرستادن قربانی به منی یا مکه قبل از تحلّل عذرش برطرف شود، واجب است در عمره مفرده و نیز در حج اگر وقت باقی است، به حاجیان بپیوندد و چنانچه یکی از دو وقوف (عرفات و مشعر) را به گونه‏ای که حجّش صحیح باشد، درک کند، حج او صحیح است و در صورت فوت وقت، اگر بداند که از سوی او قربانی انجام نگرفته، واجب است حج را به عمره مفرده تبدیل نماید و سال دیگر حجّ را بگزارد، مگر آنکه حج وی مستحب باشد که انجام دادن دوباره آن مستحب است، و اگر معلوم شود از سوی او قربانی صورت گرفته است، در وجوب تبدیل حج به عمره مفرده یا حصول تحلّل به قربانی بدون نیاز به تبدیل، اختلاف است. بنابر قول دوم، طواف و سعی بر او واجب است.
[۱۵] المعتمد فی شرح المناسک ج۵، ص۴۵۶ـ۴۵۸.




کسی که در حج قران محصور شده و از حرم بیرون آمده است، به قول مشهور، واجب است در سال دیگر حج قران را انجام دهد.



حصر در عمره مفرده با مانع شدن بیماری از ورود به مکه و یا به جا آوردن مناسک آن پس از دخول در مکه تحقّق می‏یابد و حکم آن همانند حکم محصور در حج است و حلال شدن زن بر محصور در عمره مفرده بنابر قول مشهور، منوط به انجام دادن عمره پس از رفع حصر می‏باشد.
[۱۸] المعتمد فى شرح المناسك ج۵، ص۴۵۱ ـ۴۵۲.
برخی در عمره تمتع حلال شدن زن را منوط به آن دانسته و گفته‏اند: با قربانی، زن نیز بر محصور حلال می‏گردد.


 
۱. جواهر الکلام ۲۰، ص۱۱۱.    
۲. جواهر الکلام ۲۰، ص۱۲۵۱۲۷.    
۳. المعتمد فى شرح المناسك ج۵، ص۴۳۴ـ۴۳۹.
۴. المعتمد فى شرح المناسك ج۵، ص۴۶۰.
۵. جواهر الکلام ج۲۰،ص۱۲۷۱۲۸.    
۶. المعتمد فى شرح المناسك ج۵، ص۴۶۰ـ۴۶۱.
۷. مستند الشیعة ج۱۳،ص۱۴۷ ۱۵۰.    
۸. جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۴۲۱۴۸.    
۹. المعتمد فى شرح المناسك ج۵،ص۴۶۱.
۱۰. جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۴۲۱۴۳.    
۱۱. جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۴۸.    
۱۲. جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۵۲.    
۱۳. مستند الشیعة ج۱۳، ص۱۵۴.    
۱۴. جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۵۶.    
۱۵. المعتمد فی شرح المناسک ج۵، ص۴۵۶ـ۴۵۸.
۱۶. جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۵۷ ۱۵۹.    
۱۷. مستند الشیعة ج۱۳، ص۱۳۸۱۳۹.    
۱۸. المعتمد فى شرح المناسك ج۵، ص۴۵۱ ـ۴۵۲.
۱۹. الدروس الشرعیة ج۱، ص۴۷۶.    
۲۰. الحدائق الناضرة ج۱۶، ص۴۷.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۱، ص۳۰۴ - ۳۰۶    



جعبه ابزار