• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تقلید در حج (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تقلید، آویختن ریسمان، کفش کهنه یا کمربند بر گردن شتر، گاو و گوسفند به علامت قربانی است.


تقلید مصدر باب تفعیل از ماده «قلد» و به معنای چیزی را ملازم کسی یا شخصی قرار دادن است.

در اصطلاح (فقهی) یعنی علامتی بر گردن قربانی آویختن تا معلوم شود برای قربانی در حج است.
[۱] لسان العرب، ابن منظور، ج۳، ص۳۶۷، «قلد».    
[۲] زبدة البیان، مقدس اردبیلی، ص۳۸۰.


تقلید ریشه در عصر جاهلیت دارد. مردمان جاهلی کفش یا قلاده‌ای بر گردن حیوانات آماده شده برای قربانی حج، می‌انداختند یا بر پوست و کوهان شتر جراحتی ایجاد می‌کردند تا راهزنان در آن طمع نکنند و حرمت و قداست آنها را رعایت کنند و مردم نیز بدانند که این حیوان برای قربانی حج است.
[۳] المفصل، ج۶، ص۳۸۸.
این احترام تا آنجا در میان مردم رایج بود که حتی در شدت گرسنگی، دست به سوی آنها دراز نمی‌کردند.
[۴] التفسیرالکبیر، فخر رازی، ج۱۲، ص۱۰۱.
حاجیان نه تنها نسبت به حیوانات بلکه گاهی در اندام خود نیز نشانهایی می‌گذاشتند؛ آنان در هنگام رفتن به حج پوست درختی مخصوص و هنگام بازگشت، گردنبندی از مو یا پوست درختان حرم بر گردن می‌افکندند و بدین وسیله خود را از گزند دشمنان حفظ می‌کردند، زیرا به احترام حج، کسی متعرض حال مسافران خانه خدا نمی‌شد.
[۵] جامع البیان، طبرسی، ج۶، ص۷۵-۷۶.
طبرسی از فراء نقل می‌کند که در دوران جاهلیت اهل حرم با پوست درختان حرم و دیگران با مو و پشم و غیر آن تقلید می‌کردند.
[۶] مجمع البیان، طبرسی، ج۳، ص۲۳۸.


اشعار و تقلید از وظایف قارن (انجام دهنده حج قران) است. حج قران یکی از اقسام سه گانه حج و وظیفه کسانی است که کمتر از ۴۸ میل با مکه فاصله دارند.
[۷] اللمعه، شهید اول، ج۱، ص۵۶.    
در حج تمتع و افراد (همچنین در عمره مفرده و تمتع) احرام بستن فقط با تلبیه (گفتن لبیک اللهم لبیک...) تحقق می‌یابد،
[۸] مسالک الافهام، شهید ثانی، ج۲، ص۲۰۵.    
؛ ولی در حج قران، حاجی باید پیش از احرام، قربانی را همراه خود داشته باشد و احرام بستن قارن همان گونه که با تلبیه تحقق می‌یابد با اشعار یا تقلید نیز حاصل می‌شود.
[۹] جواهر الکلام، نجفی، ج۱۸، ص۵۵.    
[۱۰] مسالک الافهام، شهید ثانی، ج۲، ص۱۹۲-۱۹۳.
[۱۱] جواهر الکلام، نجفی، ج۱۸، ص۲۲۵.    

به شیخ طوسی و ابن براج و ابن حمزه نیز نسبت داده شده که احرام با اشعار و تقلید تنها در صورتی مشروع است که انعقاد احرام به تلبیه ممکن نباشد.
[۱۲] جواهر الکلام، نجفی، ج۱۸، ص۲۲۶.    
علامه نیز در قواعد می‌گوید: قارن هر کدام از اشعار و تقلید را که به همراه تلبیه انجام دهد دیگری بر او مستحب خواهد بود.
[۱۳] قواعد الاحکام، علامه حلی، سلسلة الینابیع، ج۸، ص۷۴۵.
در برابر این اقوال، بیشتر فقهای فریقین اشعار را همانند تقلید جایز می‌دانند، زیرا روایات بر جواز آن دلالت دارد.
[۱۴] التهذیب، ج۵، ص۵۲.
[۱۵] صحیح البخاری، ج۲، ص۲۲۰-۲۲۱.


۱. ↑ لسان العرب، ابن منظور، ج۳، ص۳۶۷، «قلد».    
۲. ↑ زبدة البیان، مقدس اردبیلی، ص۳۸۰.
۳. ↑ المفصل، ج۶، ص۳۸۸.
۴. ↑ التفسیرالکبیر، فخر رازی، ج۱۲، ص۱۰۱.
۵. ↑ جامع البیان، طبرسی، ج۶، ص۷۵-۷۶.
۶. ↑ مجمع البیان، طبرسی، ج۳، ص۲۳۸.
۷. ↑ اللمعه، شهید اول، ج۱، ص۵۶.    
۸. ↑ مسالک الافهام، شهید ثانی، ج۲، ص۲۰۵.    
۹. ↑ جواهر الکلام، نجفی، ج۱۸، ص۵۵.    
۱۰. ↑ مسالک الافهام، شهید ثانی، ج۲، ص۱۹۲-۱۹۳.
۱۱. ↑ جواهر الکلام، نجفی، ج۱۸، ص۲۲۵.    
۱۲. ↑ جواهر الکلام، نجفی، ج۱۸، ص۲۲۶.    
۱۳. ↑ قواعد الاحکام، علامه حلی، سلسلة الینابیع، ج۸، ص۷۴۵.
۱۴. ↑ التهذیب، ج۵، ص۵۲.
۱۵. ↑ صحیح البخاری، ج۲، ص۲۲۰-۲۲۱.


فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تقلید در حج»    



جعبه ابزار